سریال خشکسالی این بار در تالاب بامدژ

جواد الهایی‌سحر، فعال محیط زیستی با بیان اینکه در سال جاری تالاب بامدژ زودتر از موعد خشک شده است، اضافه کرد: دایک‌های تالاب بامدژ در زمستان به علت پر بودن تالاب شکسته می‌شود از این رو ضرورت دارد که به منظور افزایش ماندگاری آب و پیشگیری از خشک شدن زودرس تالاب با ترمیم دایک‌ها از این اتفاقات جلوگیری شود، در آن صورت تا اواخر تابستان نیز آب در تالاب وجود داشت اما متاسفانه امسال دایک‌ها ترمیم نشدند.

الهایی به نقش اساسی این تالاب در کاهش آلودگی هوای کلانشهر اهواز اشاره کرد و گفت: این تالاب در ۲۰ کیلومتری اهواز قرار دارد و خشک شدن آن موجب افزایش آلودگی اهواز می‌شود از این رو اداره کل حفاظت محیط زیست استان باید نسبت به حفظ آن توجه ویژه داشته باشد.

وی می‌گوید: در سال‌های قبل جوامع محلی و ذی‌نفعان تالاب با هزینه‌ شخصی اقدام به ترمیم دایک‌های تالاب می‌کردند اما پس از راه‌اندازی پاسگاه محیط بانی، مسئول محیط‌بانی منطقه اجازه ترمیم دایک‌ها را نداد که اکنون شاهد خشک شدن تالاب هستیم.

این فعال محیط زیستی بیان می‌کند: تالاب بامدژ از رودخانه شاوور سرچشمه می‌گیرد. تعدادی بند نیز برای آن تعریف شده بود که بنا بود اعتبار احداث این بندها توسط یکی از شرکت‌های واقع در آن منطقه تامین شود اما تاکنون خبری از تکمیل آن‌ها نیست.

امکان سرریز آب به زمین های کشاورزی در فصل زمستان 

احمد فریسات، مسئول مرکز پایش تالاب بامدژ نیز در خصوص شکستگی دایک‌های تالاب بامدژ توضیح داد: براساس تصاویر ماهواره‌ای، دلایلی همچون تصرفات و تغییرات اقلیمی بخش عمده شکستگی‌ دایک‌ها در سال ۲۰۱۳ را موجب شده است.

وی هشدار داد:در پائین دست تالاب نیز چندین محل خروج آب وجود دارد که در صورت بستن آن‌ها بدون مطالعات لازم، امکان سرریز آب خصوصا در فصل آبگیری تالاب یعنی پاییز و زمستان به سمت زمین‌های کشاورزی مجاور تالاب خواهد شد که در این حالت بجای حل یک مشکل؛ معضل دیگری برای کشاورزان ایجاد خواهد شد.

وی احداث دایک در تالاب را منوط به بررسی وضعیت توپوگرافی زمین معطوف دانست و گفت: باتوجه به امکان سرازیر شدن آب، احداث دایک‌ در عرصه‌های طبیعی نیاز به مطالعه دارد، همچنین برخلاف تالاب‌های هورالعظیم و تالاب شادگان دور تا دور تالاب بامدژ با اراضی کشاورزی محصور شده است از این رو احداث دایک بدون مطالعه موجب ورود آب به زمین‌های کشاورزی و ایجاد مشکلاتی از قِبل آن می‌شود.

تامین اعتبار احداث بند تاخیری در بامدژ از سوی پتروشیمی مارون

فریسات در خصوص احداث بند تاخیری در این تالاب توضیح داد: احداث بند تاخیری دارای سه فاز است که فاز نخست آن سازه را در برمی‌گیرد و تمام شده است و فاز دوم آن نیز احداث یک دایک خاکی است که حدود ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.

مسئول مرکز پایش تالاب بامدژ با اشاره به اینکه تامین اعتبار این پروژه از سوی پتروشیمی مارون انجام می‌شود ادامه می‌دهد: فاز سوم و پایانی احداث بند بتن ریزی‌ دریچه‌ها است که انجام آن مشروط به تامین اعتبار است. البته برای احداث این دریچه باید رهاسازی آب صورت گیرد تا بر اساس رهاسازی و رصد و پایش میزان آبگرفتگی در عرصه تالاب؛ ارتفاع و میزان و نحوه چگونگی احداث دریچه های مهار آب برآورد و تخمین زده شود.

وی با اشاره به راهکارهای کوتاه مدت برای ماندگاری بیشتر آب در تالاب بیان می‌کند: از پیمانکار پروژه با هماهنگی دفتر فنی اداره کل خواسته شد که جهت تهیه بیل مکانیکی و لوله‌های زیرسازی مسیر با توجه به باتلاقی بودن مکان اقدام لازم انجام شود که طبق گفته کارشناس دفتر فنی اداره کل موضوع با توجه به بار مالی برآورد شده نیاز به تامین اعتبار لازم اضافه بر اعتبار اولیه پروژه باید دیده شود که این امر نیازمند هماهنگی لازم با حامی مالی پروژه یعنی پتروشیمی مارون هست.

در تالاب دایک وجود ندارد/تکمیل سازه ها تا اسفند ماه 

سید عادل مولا، معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان با بیان اینکه در تالاب بامدژ چیزی به نام دایک وجود ندارد و دایک‌هایی که از آن صحبت می‌شود بیرون از تالاب و اطراف زمین‌های کشاورزی و توسط جوامع محلی ایجاد شده اند، افزود:به منظور نگهداشت آب در تالاب و جلوگیری از ریختن آب به رودخانه در حال ایجاد سازه هستیم که تاکنون ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و با توجه به وضعیت اعتبارات احتمالا تا بهمن و اسفند سال جاری به اتمام می‌رسد.

گفتنی است، تالاب بامدژ که در میان سه شهر اهواز، دزفول و شوش قرار دارد، علاوه بر نقش موثر در کاهش آلودگی هوا ، از جمله مهم‌ترین زیستگاه های پرندگان مهاجر در خوزستان نیز به شمار می‌رود و  از سوی دیگر چشم انداز زیبای این تالاب نقش مهمی را می تواند در جذب گردشگر و اشتغالزایی ایجاد کند. همچنین بخش زیادی از جوامع محلی از طریق این تالاب امرار معاش می‌کنند.

با توجه به گفته مسئولان تکمیل بند تاخیری و سازه نگهداشت آب به منظور حفظ تالاب تا تامین اعتبارات به طول می‌انجامد این در حالی است که محیط زیست و طبیعت اگر آسیب ببینند و از بین بروند قابل برگشت به وضعیت قبلی خود نیستند و فرصت احیا آن‌ها حتی می‌تواند برای همیشه از بین برود. اکنون باید دید برای حفظ این ثروت طبیعی و نجات آن مسئولان متولی چه می‌کنند.