لیلاز: مرگ بر کسی که بگوید بنزین گران شود

اما یاسر جبرائیلی، پژوهشگر اقتصاد سیاسی معتقد است با توجه به اینکه نقدینگی موجود نصف تولید ناخالص داخلی است، رشد نقدینگی باعث تورم نشده بلکه علت اصلی گرانی‌ها افزایش نرخ ارز و آزادسازی قیمت‌ها است. به گزارش جماران، برنامه تلویزیونی «شیوه» در شبکه چهار سیما با موضوع حکمرانی اقتصادی با حضور سعید لیلاز، اقتصاددان و سیدیاسر جبرائیلی، پژوهشگر حوزه اقتصاد سیاسی برگزار شد. سعید لیلاز در این برنامه اظهار کرد: در حال حاضر مهمترین مسئله اقتصاد ایران ناترازی است که در تمام بخش‌ها دیده می‌شود. در حوزه انرژی، عرضه و تقاضای کالا و خدمات، تجارت خارجی و دیگر بخش‌ها دچار ناترازی‌های بنیادین هستیم. در حال‌حاضر به یکسری هزینه‌ها دچار شده‌ایم که صرفاً به حوزه مالی دولت محدود نمی‌شود بلکه در بخش انرژی نیز اینگونه است. وی افزود: مسئله اصلی در بیرون از اقتصاد است که ما به آن اقتصاد سیاسی می‌گوییم. طی سه تا چهار هزار سال اخیر ایران را با توزیع رانت آب اداره کرده‌ایم. ویژگی چنین جوامع آب‌سالار نیز این است که کاخ‌های بزرگ می‌سازد. روی این مسئله کار کردیم تا ظرفیتش تمام شد و وارد عرضه نفت شدیم. از زمان بهره‌برداری از چاه نفت مسجدسلیمان تا همین تحریم‌ها کشور را با رانت نفت اداره می‌کردیم. این اقتصاددان خاطرنشان کرد: از حدود شش سال قبل داریم ایران را با چاپ پول بدون پشتوانه اداره می‌کنیم که ظرفیت این هم تمام می‌شود. ویژگی این اقدام تورم است. ما طولانی‌ترین موج تورم بالای تاریخ ایران را تجربه می‌کنیم. امروز با افتخار اعلام می‌کنند نرخ رشد نقدینگی را به ۲۶ درصد رسانده‌اند. ما بدون رویکرد اقتصاد درون‌زا نمی‌توانیم کشور را اداره کنیم. به گفته لیلاز، ناترازی در اقتصاد ایران الان به قطع عضو و جراحی کشیده شده است. درحالی‌که نمی‌توانید نرخ تورم را کنترل کنید چگونه می‌خواهید بنزین را به سطح جهانی برسانید؟ الان بانک‌های ما ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارند که رقم واقعی سه برابر این است. درآمد سرانه ما نسبت به اوایل انقلاب افزایش نیافته بلکه کاهش یافته است.

سیدیاسر جبرائیلی، پژوهشگر حوزه اقتصاد سیاسی خاطرنشان کرد: سال ۸۸ انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شد و مردم با مشارکت بالا شرکت کردند که برخی ادعای تقلب را مطرح کردند و هیچگاه ثابت نشد اما هشت ماه کشور را دچار آشوب کردند. فتنه ۸۸ شورش اشرافیت علیه جمهوریت بود که با حمایتهای خارجی همراه بود. جبرائیلی تاکید کرد: اصولگرایان و اصلاح‌طلبان هردو یک تئوری وارداتی را در کشور اجرا کردند و از دوره هاشمی تاکنون این نسخه ادامه دارد. وقتی سه دهه یک سیاست در کشور پیاده می‌شود نمی‌توانیم بگوییم علت وضع موجود این نیست. دوران هاشمی مقارن با اواخر دهه ۸۰ میلادی است که جمع‌بندی بانک جهانی و آمریکا این بود که توسعه‌یافته یعنی ما. شما اگر می‌خواهید مثل ما شوید این نسخه را می‌دهیم اجرا کنید. این نسخه چه بود؟ کاهش ارزش پول ملی، افزایش قیمت انرژی، کوچک‌سازی دولت و خصوصی‌سازی. آقایان می‌دانستند این گران‌سازی‌ها و خصوصی‌سازی‌ها منجر به اعتراضات عمومی خواهد شد. این کارشناس اقتصادی یادآور شد: نسخه‌هایی در جهت فروپاشی نظام در دولت‌های هاشمی و خاتمی انجام شد و اوج این سیاست‌ها در دولت احمدی‌نژاد بود. از دهه ۱۹۹۰ به بعد موضوع هدفمند کردن یارانه‌ها پیش آمد که قیمت حامل‌های انرژی آزاد شد. در دولت احمدی‌نژاد تمام قیمت مواد اولیه از نفت و انرژی و پتروشیمی و پالایشگاهی، جهانی شد. از آن دوره تا امروز نفت و فولاد به قیمت جهانی فروخته می‌شود. گفتند بانک جهانی اعلام کرده ایران برای دیگر کشورها الگو شود. به گفته جبرائیلی، در دولت روحانی صندوق بین‌المللی پول گفت نرخ ارز را به قیمت بازار برسانید. ۳۷۰۰ تومان را به ۴۲۰۰ تومان رساندند که صندوق بین‌المللی پول تشکر کرد. لیلاز خطاب به جبرائیلی گفت: شما با این رویه آقای رئیسی را هم به سرنوشت آقای احمدی‌نژاد دچار می‌کنید. من به‌شدت مخالفم که سالیانه ۵۰ درصد رشد نقدینگی داشته باشید و قیمت بنزین آزاد شود. جلوی رشد نقدینگی را بگیرید، مرگ بر کسی که بگوید قیمت بنزین باید گران شود. من به‌هیچ‌عنوان معتقد نیستم که ما در ایران بانک خصوصی داریم. همه بانک‌ها حاکمیتی هستند. حتماً این بانک‌ها به آقای روحانی وصل نیستند وگرنه پدرش را درآورده بودید.

منبع: هم‌میهن