دردسرهای سیاست‌های انرژی سبز برای کشورهای در حال توسعه

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، طی سال‌های اخیر بحث بر سر ضرورت انتقال سازوکار انرژی جهانی به انرژی‌های پاک قدرت گرفته است. کارشناسان حوزه زیست‌بوم‌شناسی هشدار داده‌اند که چنانچه این انتقال هرچه سریع‌تر صورت نگیرد، بشر با عواقب وخیم‌تر تغییرات اقیلیمی دست‌وپنجه نرم خواهد کرد.

این در حالی است که بر اساس شواهد علمی منتج از ده‌ها مدل اقلیمی و مشاهده بین‌المللی تاییدشده توسط صدها محقق در سطح جهان، بر این مسئله اتفاق نظر وجود دارد که تغییرات اقلیمی از تغییر تعادل طبیعی گازهای دارای اثر گلخانه‌ای در طبیعت متاثر شده است. این تغییر تعادل به علت انتشارات انسان‌ساز و کاهش توان جذب زیست بوم کره زمین بوده است.

با این همه، از منظر اقتصادی، برخی معتقدند که انرژی‌های سبز هزینه‌هایی را برای دولت‌ها در پی خواهند داشت.

ضرورت درک بحران

بنا به گزارش آریش تایمز، با توجه به روند روبه افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای، ضرورت ایجاد عزم جهانی برای کنترل انتشار گازهای گلخانه ای و مشارکت و همگرایی همه‌جانبه کلیه کشورهای جهان، همچنین برای رفع مشکل گرمایش زمین و تبعات ناشی از آن بر جامعه بشری و حیات کره مسکون، کشورهای جهان را بر آن داشت تا با ایجاد سازوکاری جدید برای رفع مشکلات زیست‌محیطی جهان تحت لوای کنوانسیون تغییر اقلیم راهکاری تازه بیندیشند.

شکل‌گیری توافقنامه پاریس در چنین چارچوبی معنا پیدا کرد. روح حاکم بر توافقنامه پاریس بر اساس لزوم اقدام مشترک برای حفظ افزایش دمای کره زمین حداکثر تا دو درجه نسبت به‌ پیش از انقلاب صنعتی از طریق کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است. برای مثال از طریق بهینه کردن مصرف سوخت و استفاده از فناوری نوین قابل تحقق هست. افزایش سازگاری کشورها به‌ویژه کشورهای فقیر و درحال‌ توسعه با تغییرات اقلیمی نیز مد نظر است. به این منظور در چارچوب اصل مشترک اما متفاوت کشورها در قبال بحران‌های زیست‌محیطی و با توجه به آنکه کشورهای توسعه‌یافته نقش عمده‌ای در انتشار گازهای گلخانه‌ای و گرم شدن کره زمین داشته‌اند متعهد شده‌اند با انتقال و توسعه فناوری، تأمین مالی و ظرفیت‌سازی برای کشورهای آسیب‌پذیر درحال‌ توسعه به جلب مشارکت آن‌ها برای همراهی در تلاش‌های پایدارکننده غلظت گازهای گلخانه‌ای اقدام کنند.

همچنین یکی از نکات تمرکز در این موافقتنامه حمایت کشورهای توسعه‌یافته از طرح‌های افزایش سازگاری و کاهش اثرپذیری کشورهای عضوی است که در معرض بیشترین خطر قرار دارند. به گفته بسیاری از کارشناسان، پیوستن به این توافقنامه امکان استفاده از حمایت‌های بین‌المللی مربوط به کاهش خسارات ناشی از گرمایش جهانی را برای کشورها فراهم می‌کند.

ماهیت اقتصادی

با این اوصاف، از منظر اقتصادی، برخی کارشناسان معتقدتد که شیوه ادغام انرژی سبز در دستورالعمل دولت‌ها از منظر اقتصادی بهینه نبوده و در درازمدت اثرات زیان‌باری بر جای می‌گذارد. بنا به گزارش‌ها، پیش‌بینی می‌شود که دستیابی به انتقال انرژی سالانه برای ۴۸ اقتصاد در حال توسعه حدود ۵.۸ تریلیون دلار از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۰ هزینه داشته باشد که برابر با ۱۹ درصد از تولید ناخالص داخلی آن‌ها است. به‌عنوان مثال، هزینه سالانه ۱۲۷۱ دلار برای دستیابی به اهدافی مانند دسترسی جهانی به برق و بهبود دسترسی به انرژی پاک به ازای هر نفر برآورد شده است.

این د رحالی است که بنا به آمارهای موجود، اگر از میانگین هزینه سرانه کشورها استفاده کنیم و محاسبه را برای پوشش همه اقتصادهای در حال توسعه برون‌یابی کنیم، کل نیازهای مخارج سالانه به ۷.۳ تریلیون دلار خواهد رسید. اگر جامعه جهانی در پر کردن این شکاف موفق باشد، ۳ مورد از ۴ هدف انتقال انرژی در اکثر ۴۸ کشور در حال توسعه تا سال ۲۰۳۰ قابل دستیابی خواهد بود. با این همه، به گفته کارشناسان حوزه اقتصاد بعید است بسیاری از این اهداف تا سال ۲۰۴۰ محقق شود.

برخی از کارشناسان نیز نبود زیرساخت و بار سنگین تغییر استراتژی را از عوامل منفی طرح‌های موجود انرژی‌های پاک می‌دانند. به گفته آنان، در کشورهای در حال توسعه، تغییر رویه مصرف انرژی هزینه‌های سنگینی را بر دولت‌ها تحمیل می‌کند. این در حالی است که کشورهای توسعه‌یافته به‌نسبت راحت‌تر می‌توانند تغییر استراتژی را در دستور کار خود قرار دهند.

«اندرو مگساول»، تحلیل‌گر حوزه انرژی در این رابطه به آسوشیتد پرس گفت: «مهم‌ترین نکته در حوزه تغییرات اقلیمی این بوده که اگر اکثریت کشورها هم‌گام با یکدیگر در راستای تغییر سیاست‌های خود پیش نروند، امید چندانی به بهبود وضعیت به چشم نمی‌خورد. دلیل این امر هم این است که محیط‌زیست مسئله‌ای بومی نیست و تمام ابنای بشر را هدف قرار می‌دهد و بنابراین اگر کشورهای در حال توسعه نتوانند همراستا با کشورهای توسعه‌یافته پیش بروند، عملا سیاست‌های سبز نمی‌توانند تغییر کلانی ایجاد کنند و همچنان در به همان پاشنه خواهد چرخید.»

برای حمایت از این گذار، دولت‌ها ممکن است با هزینه‌های مربوط به مقررات، برنامه‌ریزی، تولید و انتشار انرژی مواجه شوند و به گفته کارشناسان این مسئله در توان تمام کشورها یه شکلی مساوی نیست.