یک تانکر حامل نخستین محموله LNG تحریمشده روسیه از پروژه Arctic LNG 2 روز پنجشنبه در جنوب چین پهلو گرفت. این تحویل، که میتواند آزمونی برای واکنش غرب به تحریمها باشد، بار دیگر مسیر معامله انرژی روسیه با شرق را زیر ذرهبین جهانی برده است.
قطر در حال اجرای یکی از بزرگترین برنامههای گسترش تولید گاز طبیعی مایع (LNG) در جهان است که ظرفیت تولید این کشور را از ۷۷ میلیون تن در سال به ۱۴۲ میلیون تن تا سال ۲۰۳۰ افزایش خواهد داد. این کشور قرار است ۴۰ درصد از عرضه جدید گاز طبیعی مایع در جهان را به خود اختصاص دهد. قطر با حفظ تعادل دیپلماتیک بین شرق و غرب، ابتدا با قراردادهای بلندمدت با چین به سمت این کشور گرایش یافت، اما بعداً قراردادهای مهمی با آلمان، ایالات متحده و متحدان اروپایی امضا کرد.
با افزایش تقاضای جهانی برای سوختهای کمکربن، گاز طبیعی مایع یا الانجی (LNG) بهعنوان یکی از مهمترین گزینههای انرژی در قرن ۲۱ شناخته شده است. سوختی که اگرچه بیرنگ، بیبو و سرد است، اما نقشی داغ و تعیینکننده در سیاست، اقتصاد و آیندهی انرژی جهان دارد.
چین با افزایش تولید داخلی گاز و گسترش خطوط لوله روسیه، واردات گاز طبیعی مایع (LNG) از آمریکا را متوقف کرده و با کاهش ۱۲ درصدی تقاضا در ژوئن ۲۰۲۵، جریانهای انرژی جهانی را دستخوش تغییر کرده است.
اروپا برای پر کردن ذخایر گاز خود برای زمستان، به شدت به خرید گاز طبیعی مایع (LNG) روی آورده است. این اقدام باعث افزایش قیمت جهانی LNG شده و تقاضا در آسیا را کاهش داده و هزینهها را برای واردکنندگان آسیایی بالا برده است.
جنگ اسرائیل و ایران، با تهدید اختلال در تنگه هرمز، قیمت گاز در اروپا را ۲۰ درصد بالا برده و وابستگی خطرناک قاره سبز به واردات LNG را عیان کرده است؛ سیاستی که به دلیل امتناع از قراردادهای بلندمدت و توسعه منابع داخلی، حالا به افزایش سرسامآور هزینههای انرژی منجر شده است.
غولهای نفتی خلیجفارس مانند آرامکوی عربستان، شرکت ملی نفت ابوظبی (ADNOC) و قطر انرژی با سرمایهگذاریهای میلیاردی قصد دارند ظرفیت تولید LNG خود را تا سال ۲۰۳۰ تقریباً دو برابر کنند. از جمله معاملات مهم میتوان به پیشنهاد ۱۸.۷ میلیارد دلاری ADNOC برای خرید شرکت سانتوس استرالیا، گسترش پروژه گلدن پاس قطر انرژی در تگزاس و افزایش سهام آرامکو در شرکت میداوشن انرژی اشاره کرد.
در پی افزایش تنشهای نظامی میان ایران و اسرائیل، قطر با چندین شرکت بزرگ انرژی از جمله Shell، TotalEnergies و ExxonMobil وارد مذاکره شده تا سناریوهای احتمالی اختلال در بازار گاز طبیعی مایع (LNG) را بررسی کند. این تحرکات نشاندهنده نگرانی از بستهشدن تنگه هرمز یا اختلال در مسیرهای صادراتی منطقه است.
واردات LNG آسیا در اوایل سال ۲۰۲۵ به میزان ۶.۲ درصد کاهش یافت، که عمدتاً به دلیل کاهش خریدهای گرانقیمت توسط چین، زمستان سرد اروپا و مشکلات عرضه این گاز بود. اما پیشبینی میشود این کاهش تقاضا در نهایت به افزایش بیشتری منجر شود.
در حالی که قطر با سرمایهگذاری گسترده در حوزه LNG به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان این محصول در جهان تبدیل شده است، ایران به دلیل مشکلات فنی و تحریمها نتوانسته از این فرصت طلایی بهرهبرداری کند.
تعداد کشتیهای مجهز به سوخت LNG در سال ۲۰۱۰ میلادی فقط ۲۱ فروند بود که این رقم در حال حاضر بیش از ۲ هزار فروند از ۶۰ هزار فروند کشتی بزرگ موجود در جهان میباشد. بهطور کلی با افزودن آمارهای مربوط به کشتیهای فعال و در دست ساخت سوختِ ۶ درصد از کشتیها را انرژی LNG تشکیل میدهد.
قرارداد اخیر شل و بوتاش برای صادرات ۱۰ساله LNG به ترکیه علاوه بر تامین امنیت انرژی آنکارا، گام دیگری در راستای تبدیل آن به عنوان هاب گازی منطقه است.