صنعت پتروشیمی جهان در اختیار غول‌هایی است که هرکدام میلیاردها دلار فروش دارند. تازه‌ترین آمار ISIC نشان می‌دهد ۱۰ شرکت برتر، عمدتاً از چین و آمریکا پیشتاز این بازار هستند و محصولاتی از الفین‌ها و پلیمرها گرفته تا کود و مواد شیمیایی ویژه را عرضه می‌کنند.
نیمه نخست سال ۱۴۰۴ برای بازار سرمایه روزهای خوشی به همراه نداشت. شاخص کل در مسیری نزولی حرکت کرد و اکثر نمادهای پتروشیمی با افت دسته‌جمعی روبه‌رو شدند. در این میان تنها اوره‌سازها و بخش کوچکی از صنعت توانستند با بازگشت به مدار تولید و سودآوری، از موج منفی بازار فاصله بگیرند و سهامداران خود را راضی نگه دارند.
صنعت روانکار در مرداد ۱۴۰۴ روی کاغذ با رشد درآمد همراه بود، اما تصویر تولید آن با نزول دسته‌جمعی خبر از بحرانی جدی می‌دهد. در این میان نفت سپاهان چهارمین ماه پیاپی کاهش تولید را ثبت کرد تا هشدارها درباره فرسایشی‌شدن این روند جدی‌تر شود؛ مسیری که سودسازی شرکت را به سمت رکود می‌کشاند.
مردادماه ۱۴۰۴ برای صنعت پالایشی با وجود رشد حداقلی کل تولید، با دو عملکرد منفی گره خورد؛ عباس محسنی در پالایش نفت تهران که تنها کاهش تولید صنعت را رقم زد و حمیدرضا محجوب در پالایشگاه لاوان با سقوط ۴۷ درصدی فروش، رکورد منفی بی‌سابقه‌ای به جا گذاشت. این دو شرکت، عملا حجم تولید و فروش صنعت را پایین آورده‌اند.
خطوط لوله نفتی، شاهرگ‌های خاموش اقتصاد جهانی‌اند؛ از دروژبا در اروپای شرقی و CPC در مسیر خزر تا دریای سیاه، تا ESPO در شرق آسیا، TAPS در آلاسکا و BTC در قفقاز.
صنعت «الفین و پلیمر» در مرداد ۱۴۰۴ با وجود رشد درآمدی، تصویر یکدستی در بخش تولید نداشت. هرچند پارس، تندگویان و آریا ساسول در جمع صعودی‌ها قرار گرفتند، اما شرکت‌هایی چون تخت جمشید، جم پیلن و غدیر با افت شدید تولید، چالش‌های جدی این صنعت را پررنگ‌تر کردند.
صنعت آروماتیک در مرداد ۱۴۰۴چهره‌ای تقریبا باثبات از خود نشان داد. اگرچه برخی شرکت‌ها مانند اصفهان و نوری رشد نسبی تولید داشتند، اما در مجموع حجم تولید کل صنعت تغییر چندانی نکرد و تقریبا در سطح مرداد سال گذشته باقی ماند.
صنعت متانول ایران پس از افت شدید تیرماه، در مرداد توانست به مسیر تولید بازگردد. جهش بیش از 40 درصدی تولید نسبت به ماه قبل، نشانه‌ای از بهبود این شرایط است. هرچند سطح تولید همچنان به مرداد سال گذشته نرسیده و بازیگران اصلی این صنعت با فاصله‌ای محسوس مواجه‌اند.
پس از افت محسوس تولید در تیرماه به دلیل خاموشی‌ها، صنعت اوره در مردادماه ۱۴۰۴ بار دیگر به مدار صعودی تولید بازگشت. بررسی عملکرد پتروشیمی‌های این صنعت نشان می‌دهد که سه شرکت رشد تولید داشتند و در مجموع، تناژ تولید کل صنعت جهش ۲۲ درصدی را ثبت کرد.
عملکرد پتروشیمی خارک در پنج‌ماهه ابتدایی سال 1404 با رشد قابل‌توجه در درآمدزایی اغلب محصولات همراه بود. داده‌های کدال نشان می‌دهد این شرکت با ثبت افزایش 39 درصدی در درآمد کل، توانسته جایگاه خود را در بازارهای خارجی تقویت کند؛ رشدی که عمدتا به دلیل جهش ارزش فروش متانول بوده است.
با وجود کش‌وقوس‌های فراوان میان شرکت‌های یوتیلیتی و پتروشیمی برای تعیین فرمول نرخ‌گذاری، سرانجام این فرمول مشخص شد. با این حال، گزارش مردادماه نیز همچنان براساس نرخ‌های علی‌الحساب و موقت منتشر می‌شود و نرخ قطعی فعلا اعمال نشده است.
شرکت نفت بهران در تیرماه ۱۴۰۴ موفق به ثبت افزایش درآمد ماهانه خود نسبت به مدت مشابه سال گذشته شد. این روند به واسطه افزایش فروش حجمی و رشد قیمت محصولات روغن موتور طی یک سال اخیر شکل گرفته است.
