نفت بدون نفتکش؛ دردسر تازه بازار انرژی + ویدیو

به گزارش «انرژی پرس»، بازار جهانی حمل‌ونقل نفت در حالی وارد یکی از پرتنش‌ترین دوره‌های خود شده که تحریم‌های گسترده غرب، پیر شدن ناوگان نفتکش‌ها و بحران‌های ژئوپلیتیکی، عرضه کشتی‌های قابل اجاره را به شدت محدود کرده است. گزارش رویترز نشان می‌دهد نرخ کرایه نفتکش‌های بسیار بزرگ (VLCC) به حدود ۱۳۰ هزار دلار در روز رسیده؛ سطحی که بالاترین رقم در سه سال گذشته محسوب می‌شود و دست‌کم تا نیمه نخست سال ۲۰۲۶ پایدار خواهد ماند.

افزایش تقاضا برای حمل نفت از سوی اوپک و متحدانش، در کنار خروج صدها نفتکش از بازار به دلیل تحریم‌های مرتبط با نفت ایران، روسیه و ونزوئلا، موتور اصلی این جهش قیمتی بوده است. همزمان، ناامنی در مسیر دریای سرخ و حملات حوثی‌ها، کشتی‌ها را مجبور به انتخاب مسیرهای طولانی‌تر کرده؛ مسیری که هم زمان حمل را افزایش داده و هم هزینه‌ها را بالا برده است.

دریای سرخ، گلوگاه جدید بازار

در این میان، فرسودگی ناوگان جهانی به یک گلوگاه جدی تبدیل شده است. نزدیک به ۴۴ درصد از نفتکش‌های VLCC بیش از ۱۵ سال عمر دارند و به‌دلیل نگرانی‌های ایمنی و استانداردهای سخت‌گیرانه شرکت‌های بزرگ نفتی، عملاً از چرخه اجاره کنار گذاشته می‌شوند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد نرخ بهره‌برداری از این ناوگان در سال آینده به ۹۲ درصد می‌رسد؛ رقمی که از اشباع بازار حکایت دارد.

قدرت‌گیری ناوگان سایه

همزمان، «ناوگان سایه» نقش پررنگ‌تری در حمل نفت تحریمی ایفا می‌کند؛ کشتی‌هایی قدیمی با مالکیت نامشخص و بدون بیمه‌های معتبر که خارج از نظارت‌های متعارف فعالیت می‌کنند. برآوردها نشان می‌دهد بیش از ۹۰۰ نفتکش در جهان مشمول تحریم‌های آمریکا، بریتانیا یا اتحادیه اروپا هستند و بخش بزرگی از حمل نفت تحریمی را برعهده دارند.

اگرچه قرار است تحویل نفتکش‌های جدید از اواخر ۲۰۲۶ افزایش یابد، اما تحلیلگران می‌گویند تا آن زمان، بازار حمل نفت در چنگ تحریم‌ها، کمبود کشتی و ریسک‌های ژئوپلیتیکی باقی خواهد ماند؛ بازاری داغ که هر تحول سیاسی می‌تواند آن را ناگهان زیر و رو کند.