جهش ۲۰ درصدی قیمت گاز در اروپا

به گزارش انرژی پرس به نقل از اویل پرایس، درگیری اسرائیل و ایران باعث افزایش قیمت گازوئیل، سوخت جت و گاز شده است. با توجه به اینکه ۲۰ درصد از تجارت جهانی گاز طبیعی مایع (LNG) از تنگه هرمز عبور می‌کند، حتی تهدید به اختلال در این مسیر، قیمت گاز در اروپا را ۲۰ درصد افزایش داده است. امتناع اروپا از امضای قراردادهای بلندمدت LNG یا توسعه منابع هیدروکربنی داخلی، حالا به ضررش تمام شده است.نفت و امنیت عرضه آن، در جریان جنگ جدید خاورمیانه، توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده و دلیل خوبی هم دارد. از زمان اولین حملات اسرائیل به ایران، قیمت گازوئیل و سوخت جت به شدت بالا رفته و واردکنندگان را دچار مشکل کرده است. برای اروپا، اوضاع به دلیل وابستگی به گاز طبیعی، حتی بدتر است.

افزایش قیمت گازوئیل به اروپا بیش از دیگران ضربه زده، زیرا در سال‌های اخیر، واردات این سوخت را به شدت افزایش داده است. حدود ۲۰ درصد از گازوئیل مصرفی اروپا از طریق واردات تأمین می‌شود که بخش زیادی از آن از خاورمیانه می‌آید. وضعیت سوخت جت هم تفاوت چندانی ندارد؛ اروپا به شدت به واردات وابسته است و بخش قابل توجهی از این واردات از خاورمیانه تأمین می‌شود.

این وابستگی در مورد گاز طبیعی حتی شدیدتر است، هرچند تنها ۱۰ درصد از گاز وارداتی اروپا مستقیماً از خاورمیانه می‌آید. اما چون خاورمیانه بخش بزرگی از صادرات جهانی گاز را تأمین می‌کند، هرگونه تهدید به اختلال در عرضه، قیمت گاز را مثل نفت بالا می‌برد و این کالای حیاتی را برای اروپایی‌ها گران‌تر می‌کند.

بر اساس آخرین آمار کمیسیون اروپا در سال ۲۰۲۴، نروژ بزرگ‌ترین تأمین‌کننده گاز طبیعی از طریق خط لوله و ایالات متحده بزرگ‌ترین تأمین‌کننده LNG برای اروپا بودند. دیگر تأمین‌کنندگان بزرگ LNG شامل روسیه (با ۱۷.۵ درصد)، الجزایر (با ۱۰.۷ درصد) و قطر (با ۱۰.۴ درصد) بودند. سهم قطر به دلیل ترجیح این کشور به قراردادهای بلندمدت و عدم تمایل برنامه‌ریزان اتحادیه اروپا به چنین قراردادهایی، محدود مانده است.

با این حال، مسئله فقط این ۱۰.۴ درصد نیست. موضوع اصلی این است که حدود ۲۰ درصد از تجارت جهانی LNG از تنگه هرمز عبور می‌کند و ایران تهدید کرده بود که در پاسخ به حملات اسرائیل و آمریکا، این مسیر را ببندد. این تهدید باعث شد قیمت گاز طبیعی در اروپا، طبق گزارش فایننشال تایمز، ۲۰ درصد افزایش یابد و خطر وابستگی به واردات انرژی را برجسته کند.

رهبران اروپا از این خطرات آگاهند. این یکی از دلایلی است که بسیاری از آن‌ها به شدت روی انتقال به انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد و خورشید تمرکز کرده‌اند، با این فرض که این منابع می‌توانند انرژی محلی تأمین کنند (که درست است) و جایگزین گاز شوند (که درست نیست). این موضوع در رخدادهای ۲۸ آوریل در اسپانیا به وضوح اثبات شد، هرچند پذیرش این واقعیت زمان می‌برد.

در حال حاضر، حتی اگر ایران تنگه هرمز را نبندد (که با تلاش‌های آتش‌بس فعلاً منتفی به نظر می‌رسد)، اروپا همچنان با مشکل مواجه است. اروپا باید مخازن گاز خود را برای زمستان آینده پر کند. حتی اگر الزام پر کردن ۹۰ درصدی مخازن لغو شود، باز هم نیاز به خرید حجم زیادی گاز در بازار نقدی دارد، زیرا اروپا به دلیل تعهد به انتقال انرژی، از قراردادهای بلندمدت گازی اجتناب می‌کند. این در حالی است که تنش‌های ژئوپلیتیکی، LNG را گران‌تر کرده و میلیاردها دلار به هزینه پر کردن مخازن اضافه خواهد کرد.

اوایل امسال مشخص شد که به دلیل زمستان سردتر ۲۰۲۴-۲۵ و کاهش سطح ذخیره‌سازی نسبت به دو سال گذشته، هزینه گاز اروپا در سال جاری بیشتر خواهد بود. این یعنی اروپا باید گاز بیشتری بخرد که حدود ۱۱.۲ میلیارد دلار به هزینه‌هایش اضافه می‌کند. اما این رقم قبل از شروع جنگ اخیر خاورمیانه بود. حالا هزینه‌ها حتی بیشتر شده و اروپا که همین حالا هم با هزینه‌های بالای انرژی دست‌وپنجه نرم می‌کند، به دلیل وابستگی به LNG در تنگنا قرار گرفته است.

بار دیگر، اروپا باید به شانس تکیه کند. اگر خوش‌شانس باشد، تقاضای LNG در آسیا، مثل نیمه اول سال، پایین می‌ماند. اگر خوش‌شانس باشد، جنگ بین اسرائیل و ایران ظرف یک ماه تمام می‌شود و هزینه‌های اضافی ناشی از تهدید اختلال عرضه حذف می‌شود. و اگر باز هم خوش‌شانس باشد، زمستان ۲۰۲۵-۲۶ مثل زمستان ۲۰۲۳-۲۴ ملایم خواهد بود و تقاضای گاز کاهش می‌یابد.