سقوط سود ۱۰ پتروشیمی؛ آیا صنعت در مسیر خطر قرار گرفته است؟ + اینفوگرافیک

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، صنعت پتروشیمی در ۹ ماهه امسال با دو چهره متفاوت ظاهر شد؛ از یک سو برخی شرکت‌ها سودسازی قابل‌توجهی داشتند و از سوی دیگر، بخش بزرگی از صنعت با کاهش سودآوری روبه‌رو شده است.

در حالی که پتروشیمی‌های فن‌آوران، مارون و خارک بیشترین رشد سود را ثبت کردند، در سمت دیگر ۱۴ پتروشیمی نتوانستند مانند سال قبل تولید کنند که منجر به سقوط سود خالص برخی از شرکت‌ها شد؛ برای مثال پتروشیمی شازند ۹۵ درصد از سود خود را از دست داد و آبادان نیز با زیان روبه‌رو شد.

مهم‌ترین عامل این اختلاف در سودآوری، میزان تولید و تامین خوراک بود؛ پتروشیمی‌هایی که توانستند تولید خود را حفظ کنند، از افزایش نرخ ارز و تسعیر سود بردند. اما آن‌هایی که به دلیل کمبود گاز و افزایش هزینه‌های تولید دچار کاهش تولید شدند، ضربه سنگینی خوردند.

از سوی دیگر، تمرکز بیش از حد بر محصولات پایه و نبود برنامه‌ریزی برای تولید محصولات با ارزش افزوده بالا، چالش دیگری برای برخی از این شرکت‌ها بود.

کارشناسان معتقدند که برای بازگشت سودآوری به صنعت، باید سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید و مدیریت بهینه تولید در اولویت قرار گیرد.  در غیر این صورت، افت تولید و کاهش سودآوری می‌تواند به معضل بزرگ‌تری برای صنعت پتروشیمی تبدیل شود.

صنعت پتروشیمی در ۹ ماهه ۱۴۰۳

بررسی صورت‌های مالی ۹ ماهه ۲۲ پتروشیمی بورسی حاکی از آن است که مجموع درآمد پتروشیمی‌ها حدود ۳۸ درصد بالا رفته از ۳۹۲ هزار و ۵۰۴ میلیارد تومان در ۹ ماهه ۱۴۰۲ و به ۵۴۱ هزار و ۱۰۵ میلیارد تومان در ۹ ماهه ۱۴۰۳ رسیده است.

در طرف دیگر نیز هزینه تولید محصولات پتروشیمی نظیر مواد اولیه و دستمزد در ۹ ماهه ۱۴۰۳ حدود ۴۴.۵ درصد افزایش داشته و رقم ۴۰۶ هزار و ۲۲۳ میلیارد تومان را به ثبت رسانده است.

با وجود رشد بیشتر بهای تمام‌شده، سود خالص صنعت پتروشیمی در این دوره پایین نیامد؛ به طوری که مجموع سود خالص ۲۲ پتروشیمی از ۸۱.۹ همت در ۹ ماهه ۱۴۰۲ با رشد ۱۹ درصدی به ۹۷.۵ همت در ۹ ماهه ۱۴۰۳ رسیده است. همچنین باید گفت سود خالص اکثر پتروشیمی‌ها در این دوره بالا رفته است.

مارون پیشتاز رشد درآمدزایی صنعت پتروشیمی‎

همان‌طور که گفته شد مجموع سود خالص شرکت‌های صنعت پتروشیمی در ۹ ماهه ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۲ افزایش داشته است. این موضوع به دلیل رشد درآمد شرکت‌های این صنعت در ۹ ماهه ۱۴۰۳ بوده است. در این بخش مشخص می‌شود، کدام پتروشیمی عملکرد بهتری در رشد درآمد خود داشته است.

نگاهی به صورت‌های مالی پتروشیمی‌های بورسی نشان می‌دهد پتروشیمی مارون با افزایش حدود ۷۴ درصدی درآمد، بهترین عملکرد را از لحاظ رشد درآمدزایی در ۹ ماهه ۱۴۰۳ رقم زد و این عدد را به ۳۹ هزار و ۴۹۰ میلیارد تومان رسانده است.

همچنین پتروشیمی‌های جم و امیرکبیر نیز دیگر پتروشیمی‌های بورسی بودند که در این دوره افزایش خوبی را در درآمد حاصل از فروش خود به ارمغان آوردند. به نحوی که مبلغ فروش پتروشیمی‌های جم و امیرکبیر در ۹ ماهه ۱۴۰۳ بیش از ۶۹ و ۴۹ درصد افزایش داشته است.

بیشترین افزایش هزینه تولید در ۹ ماهه ۱۴۰۳

در بخش هزینه‌ها اما پتروشیمی غدیر در صدر جدول بود؛ این در حالی‌ست که حجم تولید و فروش این شرکت در ۹ ماهه امسال بالا نرفته و این روند تنها به واسطه رشد هزینه‌های تولید و کنترل نشدن آن است.

همچنین «بهای تمام‌شده کالای فروش‌رفته» پتروشیمی جم پیلن بیشتر از ۷۳ درصد افزایش داشت و از سه هزار و ۹۰۴ میلیارد تومان در ۹ ماهه ۱۴۰۲ به ۶ هزار و ۷۷۵ میلیارد تومان در ۹ ماهه ۱۴۰۳ رسید.

پتروشیمی‌های جم و امیرکبیر نیز دیگر پتروشیمی‌های بورسی بودند که در ۹ ماهه ۱۴۰۳ رشد سنگینی را در هزینه تولید خود دیدند. به طوری که «بهای تمام‌شده کالای فروش‌رفته» دو پتروشیمی‌ جم و امیرکبیر در ۹ ماهه ۱۴۰۳ به ترتیب ۶۶ و ۶۳ درصد افزایش داشته است.

رالی سودسازی پتروشیمی‌های بورسی

در ابتدا باید گفت از آنجایی که پتروشیمی نوری بزرگترین پتروشیمی بورسی‌ست در ۹ ماهه ۱۴۰۳ نیز پرسودترین پتروشیمی بورسی لقب گرفت و سود خالصی معادل ۱۸ هزار و ۱۸۹ میلیارد تومان شناسایی کرد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بالغ بر ۲۸ درصد رشد کرده است.

در مقابل اما تنها یک پتروشیمی بود که در ۹ ماهه سال جاری به زیان نشست و آن هم پتروشیمی آبادان بود. نکته‌ای که باید در رابطه با این پتروشیمی گفته شود، این است که پتروشیمی آبادان در ۹ ماهه سال گذشته سودساز بوده؛ گفتنی‌ست آبادان در ۶ ماه از سال تنها ۱۲ درصد از ظرفیت اسمی خود را محقق کرد و این موضوع مهم‌ترین دلیل زیان‌دهی این پتروشیمی است.

بیشترین افزایش سود خالص پتروشیمی‌ها در ۹ ماهه ۱۴۰۳

اما مهم‌ترین بخش هر صورت مالی، رقم سود خالص آن است. بررسی صورت‌های مالی پتروشیمی‌های بورسی در ۹ ماهه ۱۴۰۳ نشان می‌دهد پتروشیمی فن‌آوران در این بخش عنوان بیشترین افزایش سود خالص را از آن خود کرده است.

پتروشیمی فن‌آوران در ۹ ماهه ابتدایی سال توانست درآمد خود را افزایش و هزینه تولید خود را کنترل کند. از طرفی درآمدهای ارزی این پتروشیمی به دلیل رشد نرخ تسعیر بالا رفت؛ این موضوع جهش بزرگی در سودسازی این پتروشیمی به وجود آورد. به طوری که سود خالص فن‌آوران در ۹ ماهه ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود هفت برابر شده است.

همچنین سود خالص پتروشیمی مارون از سه هزار و ۱۰۸ میلیارد تومان در ۹ ماهه ۱۴۰۲ به ۹ هزار و ۲۶۶ میلیارد تومان در ۹ ماهه ۱۴۰۳ رسیده است. به این ترتیب مارون با رشد ۱۹۸ درصدی سود خالص، دومین پتروشیمی برتر در زمینه سودسازی لقب گرفت.

خارک نیز دیگر پتروشیمی بود که در ۹ ماهه امسال عملکرد درخشانی در سودسازی از خود به ثبت رساند. این پتروشیمی در ۹ ماهه سال موفق شد هزینه‌های عملیاتی خود را کنترل کند و سود خالص خود را حدود ۹۳ درصد بالا ببرد.

جم و خراسان نیز دو پتروشیمی دیگری بودند که موفق شدند جهش بزرگی در سود خالص خود به ارمغان بیاورند. به طوری که سود خالص پتروشیمی جم و خراسان در ۹ ماهه ۱۴۰۳ به ترتیب ۶۸ و ۴۵ درصد افزایش داشته است.

بیشترین کاهش سود خالص در ۹ ماهه ۱۴۰۳

همان‌طور که در جدول مشخص است ۱۰ پتروشیمی در ۹ ماهه ۱۴۰۳ با کاهش سودآوری روبه‌رو شدند که در این میان وضعیت پتروشیمی آبادان که زیان‌ده شده و شازند از سایر رقبا وخیم‌تر است. چرا که سود خالص پتروشیمی شازند در ۹ ماهه ۱۴۰۳ نسبت به ۹ ماهه ۱۴۰۲ حدود ۹۵ درصد پایین آمده است.

همچنین سود خالص پتروشیمی تندگویان نیز در ۹ ماهه ۱۴۰۳ در مقایسه با ۹ ماهه ۱۴۰۲ با کاهش ۷۹ درصدی به هزار و ۱۲۳ میلیارد تومان رسیده است. پتروشیمی‌های اصفهان و فارابی نیز دیگر شرکت‌هایی بودند که کاهش شدید سودآوری را در ۹ ماهه ۱۴۰۳ تجربه کردند.