کابوس کاهش سودسازی پالایشگاه اصفهان؛ شپنا از خواب بیدار می‌شود؟

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، صورت‌های مالی پالایشگاه‌های بورسی از کابوس کاهش سودآوری نفتی‌ها پرده برداشت. به نحوی که طبق آمار، تنها یک پالایشگاه بر مدار صعودی سودسازی بوده و سایر این شرکت‌ها با کاهش سودآوری روبه‌رو شدند.

در این حین اما پالایشگاه اصفهان با مدیریت محسن غدیری فاجعه بزرگی را رقم زد. به شکلی که سود خالص این پالایشگاه ریزش حدود ۷۳ درصدی را در ۶ ماهه امسال پشت سر گذاشت. پالایشگاه بندرعباس نیز با مدیریت احمد هاشمی سقوط سهمگین ۷۱ درصدی را در سودسازی تجربه کرد و در رتبه دوم ضعیف‌ترین پالایشگاه قرار گرفت.

همچنین سود خالص پالایشگاه شیراز نیز با مدیریت حمیدرضا دهقان در نیمه نخست امسال، ۵۰ درصد کاهش داشت و شرایطی بحرانی‌ را برای این پالایشگاه رقم زد. سود خالص پالایش نفت لاوان نیز در این دوره ۴۶ درصد کاهش داشت و کارنامه ضعیفی را برای محمد علی اخباری ثبت کرد.

در این میان اما تنها پالایشگاهی که توانست سود خالص خود را افزایش دهد، پالایشگاه تبریز با مدیریت غلام رضا باقری بود. صورت‌های مالی این پالایشگاه خبر از رشد ۱۳ درصدی سود خالص می‌دهد.

وضعیت صنعت پالایشی در نیمه نخست سال چطور بود؟

پس از آنکه پالایشگاه‌های بورسی در سال ۱۴۰۲ با کاهش سودآوری روبه‌رو شدند، این روند در نیمه نخست امسال متوقف نشد و سهامدران شرکت‌های پالایشی شاهد فاجعه سودسازی در این صنعت بودند.

بحران سودسازی پالایشگاه‌ها تا حدی‌ جدی‌ست که بزرگترین پالایشگاه بورسی کشور یعنی پالایش نفت اصفهان در ۶ ماهه ابتدایی سال، سقوط ۷۳ درصدی سود خالص را تجربه کرده و وارد بحران شده است. این روند در سایر پالایشگاه‌ها نیز تکرار شد و زنگ خطر سودسازی این صنعت را به صدا در آورد.

باید دید در ادامه سال ۱۴۰۳ پالایشگاه‌ها می‌توانند مسیر سودسازی خود را تغییر دهند یا خیر. در صورت ادامه این روند زیان‌دهی این صنعت دور از انتظار نیست.

نزول شدید سودسازی صنعت پالایشی

۶ پالایشگاه بورسی در نیمه نخست امسال موفق شدند مجموعا ۷۱۵ هزار و ۸۷۸ میلیارد تومان درآمدزایی کنند که در مقایسه با درآمد ۴۸۸ هزار و ۳۴۰ میلیارد تومانی نیمه نخست سال گذشته حدود ۴۷ درصد افزایش داشته است.

این روند نتوانست مجموع سود خالص شرکت‌های پالایشی را در نیمه نخست امسال بالا ببرد. چرا که مجموع هزینه تولید صنعت پالایشی در این مدت بیشتر از ۵۹ درصد افزایش داشت و درآمد این صنعت سبقت گرفت. این موضوع سبب شد تا مجموع سود خالص صنعت پالایشی در ۶ ماهه ۱۴۰۳ حدود ۵۵ درصد پایین بیاید و به ۲۳ هزار و ۸۲۹ میلیارد تومان برسد.

این یعنی سود خالص صنعت پالایشگاه ایران در ۶ ماهه ابتدایی سال جاری به کمتر از نصف سال گذشته رسیده و به نوعی فاجعه بزرگی رقم خورده است.

حال باید دید کدام یک از این پالایشگاه‌ها وضعیت وخیم‌تری دارند. انرژی پرس در این گزارش کارنامه سودسازی پالایشگاه‌های بورسی را مورد بررسی قرار داده است.

بیشترین افزایش درآمد نفتی‌ها در نیمه نخست سال

طبق جدولی که از درآمدزایی پالایشگاه‌ها آورده شده است، تمامی پالایشگاه‌های بورسی در نیمه نخست ۱۴۰۳ موفق به افزایش درآمد خود شده‌اند. در این میان اما دو پالایشگاه تبریز و تهران بهتر از سایر رقبا عمل کردند.

نگاهی به صورت‌های مالی ۶ ماهه پالایشگاه‌های بورسی نشان می‌دهد در نیمه نخست ۱۴۰۳ پالایش نفت تبریز با افزایش ۸۶.۶ درصدی درآمد، بهترین عملکرد را از نظر درآمدزایی میان رقبای خود به ثبت رسانده است.

پالایشگاه تهران نیز دیگر پالایشگاه موفق در زمینه درآمدزایی نیمه نخست ۱۴۰۳ بوده است. به طوری که درآمد این شرکت از ۹۱ هزار و ۱۳۴ میلیارد تومان در نیمه نخست ۱۴۰۲ با رشد حدود ۶۳ درصدی به ۱۴۸ هزار و ۲۴۱ میلیارد تومان در نیمه نخست ۱۴۰۳ رسیده است.

بیشترین افزایش هزینه تولید پالایشی‌ها در نیمه نخست ۱۴۰۳ (بهای تمام شده) 

اما موضوعی که موجب سقوط سودسازی پالایشگاه‌ها شد، افزایش سنگین هزینه‌های تولید این صنعت بود. طبق صورت‌های مالی نیمه نخست ۱۴۰۳ پالایشگاه‌های بورسی، دو شرکتی که بیشترین رشد درآمد را داشتند، بیشترین افزایش بهای تمام شده را نیز از آن خود کردند.

چرا که افزایش مقدار فروش طبیعتا رشد هزینه‌ها را نیز در پی دارد. بدین ترتیب پالایشگاه تبریز با رشد ۹۷.۶ درصدی و تهران با رشد ۷۱.۲ درصدی «بهای تمام شده محصولات فروش رفته» خود دو شرکتی بودند که رتبه یک و دو بیشترین افزایش هزینه تولید را به خود اختصاص دادند.

همچنین پالایشگاه شیراز، بندرعباس، لاوان و اصفهان نیز دیگر شرکت‌های پالایشی بودند که در نیمه نخست ۱۴۰۳ با افزایش سنگین بهای تمام‌شده روبه‌رو شدند.

همان‌طور که مشاهده می‌شود، افزایش قیمت مواد اولیه و هزینه دستمزد در نیمه نخست ۱۴۰۳ «بهای تمام‌شده» تمامی پالایشگاه‌ها را بالا برده است.

سقوط سودآوری پالایشگاه‌ها در نیمه نخست سال

همان‌طور که در دو جدول بالا مشخص است، رشد هزینه تولید در صنعت پالایشی از رشد درآمد این صنعت سبقت گرفته است. این موضوع سود خالص اکثر پالایشگاه‌های بورسی را در نیمه نخست کاهش داده است. این روند در نموداری که در ادامه آورده شده به خوبی مشخص است.

همان‌طور که پیداست تنها پالایشگاهی که در این دوره توانست سود خالص خود را بالا ببرد، پالایش نفت تبریز بوده است. به طوری که سود خالص این شرکت از دو هزار و ۶۶۲ میلیارد تومان در ۶ ماهه ۱۴۰۲ با رشد ۱۳ درصدی به سه هزار و ۱۶ میلیارد تومان در ۶ ماهه ۱۴۰۳ رسیده است.

بیشترین کاهش سودآوری پالایشگاه‌های بورسی   

در طرف مقابل اما تعداد شرکت‌هایی که در نیمه نخست ۱۴۰۳ با کاهش سودآوری روبه‌رو بودند، بیشتر بود. در این میان وضعیت پالایشگاه اصفهان از سایر نفتی‌ها وخیم‌تر بود و به نوعی این پالایشگاه در بحران سودسازی غرق شد.

چرا که بزرگترین پالایشگاه بورسی در نیمه نخست ۱۴۰۳ با کاهش بیش از ۷۲ درصدی سود خالص مواجه شد و سود خالص ۶ هزار و ۴۲۳ میلیارد تومانی را به ثبت رساند. این روند در بهار نیز دیده شد و این شرکت در جایگاه آخر سودسازی پالایشگاه‌ها قرار گرفت.

همچنین سود خالص پالایشگاه بندرعباس نیز در نیمه نخست ۱۴۰۳ حدود ۷۱ درصد پایین آمد و به سه هزار و ۵۹۲ میلیارد تومان رسید. این پالایشگاه نیز یکی دیگر از شرکت‌های نفتی بحران‌زده است. با این اوصاف باید صنعت پالایشی را در سال ۱۴۰۳ شکست‌خورده دانست.