هشدار درباره شکاف ۱۷۰ میلیارد دلاری در سرمایه‌گذاری صنعت نفت

وی با بیان اینکه تا پایان برنامه هفتم باید حدود یک میلیون بشکه در روز به ظرفیت تولید نفت کشور افزوده شود، در حالی که برای تحقق این هدف و دیگر اهداف، صنعت نفت نیازمند ۱۷۰ تا ۱۸۰میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است، افزود: در مقابل، بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، سهم توسعه‌ در صنعت نفت از عواید نفت و گاز کشور در پنج سال منتهی به ۱۴۰۲ به ۵ درصد کاهش یافته و میانگین سالانه سرمایه تخصیص‌یافته از منابع دولتی و صندوق توسعه ملی به ۲ میلیارد دلار محدود شده است، بنابراین در پنج سال آینده در خوش‌بینانه‌ترین حالت، حدود ۱۰ میلیارد دلار از این محل قابل تأمین است که با نیاز واقعی فاصله زیادی دارد. جذب سرمایه از بخش‌های خصوصی و نهادهای عمومی در چند سال اخیر هم اعداد مشخص اما پایینی بوده است.

مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت تصریح کرد: در حدود پنج سال گذشته مقدار سرمایه‌گذاری خارجی جذب‌شده در پروژه‌های بالادستی صنعت نفت از یک میلیارد دلار فراتر نرفته و با وجود طراحی قراردادهای جدید و سازوکارهایی مانند قراردادهای IPC، همچنان چالش اصلی صنعت، کمبود سرمایه است.

قوانین مزاحم مانع توسعه صنعت نفت

زارعی با اشاره به سخنان رئیس مجلس شورای اسلامی درباره غربالگری قوانین مزاحم و موازی در مسیر اجرای برنامه‌ها اظهار کرد: بخش قابل‌توجهی از قوانین موجود نه‌تنها تسهیل‌گر توسعه نیستند، بلکه به مانعی برای تحقق اهداف صنعت نفت تبدیل شده‌اند. در حالی‌ که باید سیاستگذاری و قانون‌گذاری به سمت حل مسئله و تسریع توسعه حرکت کند.

وی با اشاره به نقش قراردادهای IPC در توسعه صنعت نفت گفت: قراردادهای IPC نسل چهارم قراردادهای بیع متقابل هستند و با توجه به نرخ بازگشت سرمایه ۲۰ تا ۲۱ درصدی، اکنون جذاب‌ترین نوع قرارداد در حوزه بالادستی محسوب می‌شوند. با اجرای این مدل، پیمانکاران داخلی و خارجی می‌توانند بر اساس عملکرد و افزایش تولید تجمیعی، از منافع بیشتری برخوردار شوند.

مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت افزود: اکنون ۱۱ میلیارد دلار قرارداد IPC در دست اجراست که بخش قابل‌توجهی از آن مربوط به حفظ و نگهداشت تولید است. شرکت مهندسی و توسعه نفت نیز به‌عنوان مجری مگاپروژه‌های، در یک سال اخیر توانسته است تولید نفت را افزایش دهد.

عبور از گفتمان نفت به‌عنوان ثروت بین‌نسلی 

زارعی با طرح پرسشی از فعالان اقتصادی گفت: چرا با وجود جذابیت قراردادهای بالادستی و بازدهی مناسب، منابع به بخش تولید و صنعت نفت هدایت نمی‌شوند؟ آیا بازارهایی مانند خودرو، طلا و املاک برای سرمایه‌گذاران جذاب‌ترند؟ در حالی که سرمایه‌گذاری در صنعت نفت می‌تواند ناترازی بودجه را کاهش دهد و به خلق ثروت ملی منجر شود.

وی با تأکید بر اینکه امروز باید از گفتمان نفت به‌عنوان ثروت بین‌نسلی عبور کنیم، چرا که انرژی‌های نو رقیب قدرتمندی هستند، افزود: کشور اکنون برای توسعه به سرمایه نیاز دارد و سرمایه‌گذاری در صنعت نفت فوری و حیاتی است. هرچه سریع‌تر باید نفت زیر زمین به ثروت روی زمین و جریان نقدینگی پایدار برای اقتصاد کشور تبدیل شود.

مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت اظهار کرد: شرکت ملی نفت ایران برای کاهش بوروکراسی داخلی، اقدام به اصلاحات گردش کار کرده است و در کنار افزایش جذابیت اقتصادی پروژه‌ها، برای اجرایی‌کردن پیشنهادهای فنی قابل قبول در حداقل زمان ممکن آمادگی دارد، همچنین با سازمان برنامه و بودجه و دولت هماهنگی کاملی برای اخذ مجوزهای خارج از وزارت نفت به‌ عمل آمده‌ است.

منبع: شانا