معمای شیل؛ رکورد تولید نفت آمریکا با وجود قیمت‌های ۶۰ دلاری

به گزارش انرژی پرس، به نقل از مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی، انتظار بازار نفت در سال ۲۰۲۵ این بود که کاهش قیمت نفت و چرخش سیاست تولید اوپک‌پلاس به سمت بازگشت تدریجی به بازار، عرصه را بر رقیب سرسخت خود یعنی صنعت نفت شیل آمریکا تنگ کند و با فشار بر قیمت، شیل را به دام کاهش تولید بیندازد. پیش‌بینی تحلیلگران به‌وضوح بر اساس معادلات سنتی استوار بود: قیمت پایین‌تر مساوی است با حفاری کمتر و افت تولید، اما این بار، اعداد و ارقام داستان متفاوتی را روایت کردند.

در حالی که قیمت نفت وست تگزاس اینترمدیت (WTI) در سال ۲۰۲۵ اغلب در محدوده حساس ۵۸ تا ۶۵ دلار در نوسان بود و حتی برای مدتی به زیر خط سربه‌سر بسیاری از تولیدکنندگان شیل نیز رسید، نه‌تنها تولید نفت آمریکا زمین نخورد، بلکه به رشد خود تا مرز بی‌سابقه ۱۳.۸ میلیون بشکه در روز ادامه داد.

این پدیده که بسیاری را شگفت‌زده کرده، یک پرسش اساسی را در مرکز توجه کارشناسان انرژی قرار داده است؛ صنعت شیل آمریکا چگونه و با چه مکانیسمی در برابر این فشار قیمتی مقاومت کرده و این «انعطاف‌پذیری نوین» را به نمایش گذاشته است؟ گزارش پیش‌ رو با واکاوی گزارش‌های داخلی آمریکا تلاش می‌کند راز این ایستادگی را در سه محور فناوری، سیاست و مالی آشکار کند و در نهایت به این پرسش حیاتی پاسخ دهد که آیا این مدل مقاومت در سال آینده و در مواجهه با سناریوهای احتمالی قیمتی پایدار خواهد بود یا خیر؟

قیمت‌های سربه‌سری در حوضه‌های مختلف نفت شیل متفاوت است و تحت تأثیر عوامل متعددی ازجمله هزینه‌های متغیر مانند هزینه‌های اجرا و فرآورش و حمل‌ونقل، هزینه‌های ثابت، مالیات بر ارزش افزوده، هزینه‌های حفاری و تکمیل و بهره‌وری چاه قرار دارند، اما بر اساس گزارش دالاس فدرال رزرو در سپتامبر ۲۰۲۵، میانگین هزینه سربه‌سر تولید نفت برای چاه‌های موجود ۲۶ تا ۴۵ دلار در هر بشکه بوده و این رقم برای چاه‌های جدید بین ۶۱ تا ۷۰ دلار در هر بشکه برآورد شده است.

این دامنه قیمتی در مقایسه یا میانگین قیمت نفت آمریکا در ۲۰۲۵ نشان می‌دهد صنعت شیل آمریکا در این سال با حاشیه سود اندک به فعالیت خود ادامه داده است. سؤال اینجاست که سهم نوآوری‌های فناوری در تولید نفت شیل و اقدام‌های ترامپ در کاهش هزینه‌های تولید شیل چه مقدار بوده است؟

ترامپ راه تنفس شیل را باز نگه داشت؟

اقدام‌های دولت ترامپ در کاهش مقررات زیست‌محیطی و تسهیل فرآیند صدور مجوزها، به‌طور مستقیم تأثیر به‌نسبت محدودی بر کاهش نقطه سربه‌سری هزینه تولید نفت شیل گذاشت. مهم‌ترین تأثیر دولت ترامپ بر اقتصاد شیل، از طریق بازنگری در قانون کاهش مالیات‌ها و مشاغل مصوب در سال ۲۰۱۷ محقق شد. این قانون مزایای مالی گسترده‌ای را برای شرکت‌های نفتی فراهم کرد.

لایحه قانون زیبای بزرگ آمریکا (One Big Beautiful Bill Act) که بزرگ‌ترین قانون مالیاتی و بودجه‌ای دوره دوم ترامپ محسوب می‌شود، مشوق‌های گسترده‌ای برای صنعت نفت و گاز فراهم کرده است. بر این اساس شرکت‌های نفتی می‌توانند از اجاره زمین‌های فدرال که توسط این لایحه ارائه شده است، بهره‌مند شوند، ضمن اینکه اعتبار مجوزهای حفاری را از سه سال به چهار سال افزایش داده است.

فناوری‌های نوین به داد شیل رسیدند

از سوی دیگر افزایش بهره‌وری ناشی از فناوری‌های نوین به‌ویژه شیوه‌های جدید حفاری سه‌بعدی، به حفظ سطح تولید نفت آمریکا کمک قابل توجهی کرد و در عمل، کاهش تعداد دکل‌های فعال را جبران کرد. حوزه «پرمین» در این روند پیشرو بود و بیشترین کاهش فعالیت حفاری ایالات متحده در سال جاری را به خود اختصاص داد، به‌طوری که تعداد دکل‌های فعال در حوزه پرمین اکنون به تنها ۲۵۰ دستگاه کاهش یافته که در مقایسه با ابتدای سال ۵۰ دستگاه کمتر بوده است.

یکی دیگر از معیارهای کلیدی بهره‌وری، افزایش تعداد چاه‌های حفرشده به‌ازای هر دکل است. همزمان نرخ تولید اولیه از چاه‌های جدید نیز در حال افزایش است. این بهبود دوگانه در راندمان حفاری و بهره‌وری چاه، تولید نفت ایالات متحده را در یک روند صعودی آشکار نگه داشته است.

همین عوامل، ارتباط سنتی میان فعالیت دکل‌های حفاری و مقدار تولید نفت را در سال‌های اخیر تضعیف کرده است، به‌طوری که از دسامبر ۲۰۲۲ تا اکتبر ۲۰۲۵، تعداد دکل‌های حفاری نفتی در آمریکا ۳۳ درصد کاهش، اما تولید روزانه از ۱۲.۲ میلیون بشکه به ۱۳.۸ میلیون بشکه افزایش یافته است.

به‌رغم پیش‌بینی احتمال تداوم روند کاهشی قیمت نفت در سال آینده تا ۶۰ دلار، پیش‌بینی می‌شود که تولید نفت خام آمریکا در سال ۲۰۲۶ در سطح ۱۳.۵ تا ۱۳.۸ در نوسان باشد که نشان‌دهنده اثرگذاری عامل فناوری در حفظ تولید نفت آمریکا در این بازه قیمتی است. تکیه اصلی تولیدکنندگان بر تکمیل چاه‌های حفرشده و تکمیل‌نشده (DUC) است.

با تمام این اوصاف به نظر می‌رسد تأثیر مستقیم سیاست‌های تنظیم‌گری بر هزینه‌های عملیاتی در مقایسه با جهش‌های بهره‌وری ناشی از فناوری، کمتر بوده است.

نفت ۵۰ دلاری شیل را از میدان به در می‌کند؟

اما صنعت شیل تا چه اندازه در برابر کاهش قیمت نفت مقاومت دارد؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد شرکت‌های تولیدکننده نفت شیل در شرایط فعلی برای سازگاری با شرایط متغیر بازار و حفظ سودآوری، حتی به‌رغم مواجهه صنعت با افزایش هزینه‌ها و روند کاهشی قیمت، به نوآوری‌های فناورانه در بازه قیمتی ۶۰ دلار متکی بوده است، اما در بازه قیمتی ۵۰ دلار با مشکل روبه‌رو می‌شوند.

اگر روند نزولی در بازار نفت استمرار داشته باشد و تعداد دکل‌های فعال کاهش بیشتری داشته باشند، فعالیت حفاری نیز کاهش می‌یابد و روند نزولی تعداد چاه‌های حفرشده اما تکمیل‌نشده شدت خواهد گرفت. با توجه به اینکه روند تولید نفت شیل وابسته به تعداد چاه‌های DUC با عمر تولید کم و کشش قیمتی بالا هستند، کاهش تولید نفت شیل آمریکا ناگزیر خواهد بود.

بنابراین چنانچه میانگین قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدیت تا پایان سال آینده میلادی به‌طور مداوم حدود ۵۰ دلار در هر بشکه باقی بماند، تولید آمریکا تا دسامبر ۲۰۲۶ کاهش می‌یابد و به حدود ۱۳ میلیون بشکه در روز می‌رسد.

از سوی دیگر کاهش تنش‌های ژئوپلیتیکی روسیه و اوکراین با میانجیگری ترامپ و انتظار روسیه در کاهش تحریم‌ها پس از توافق احتمالی، فشار قیمتی بر تولیدکنندگان شیل (در صورت نبود بحران ژئوپلیتیکی جدید نظیر ونزوئلا) را بیشتر خواهد کرد.

همچنین به نظر می‌رسد هرچه به انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا در سال ۲۰۲۶ نزدیک می‌شویم، انگیزه حمایت دولت ترامپ از قیمت‌های پایین‌تر جهانی نفت با هدف کاهش قیمت بنزین در داخل آمریکا به ۲ دلار در هر گالن برای کسب حمایت اجتماعی بیشتر می‌شود که این روند برای شرکت‌های تولید نفت شیل آمریکا در کوتاه‌مدت آسیب‌زا است.

در مجموع می‌توان گفت صنعت شیل آمریکا با تکیه بر پیشرفت فناوری، مشوق‌های دولتی و مدیریت چاه‌های نیمه‌تمام، در برابر کاهش قیمت نفت تاب آورده و تولید را به اوج رسانده است، اما این مقاومت شرطی است؛ تثبیت قیمت در سطوح ۵۰ دلاری و فشارهای سیاسی داخلی می‌تواند این مدل را بشکند و کاهش تولید را اجتناب‌ناپذیر کند، بنابراین آینده شیل در گرو تعادل شکننده بین قیمت جهانی، نوآوری و تصمیم‌های واشنگتن است.

منبع:شانا