صادرات برق کشورهای حاشیه خزر به اروپا

وزیران نیروی سه کشور، از امضای تفاهم نامه‌ای در اوایل ماه مه خبر دادند تا پتانسیل صادرات مشترک برق با استفاده از انرژی بادی و خورشیدی را مورد کاوش قرار دهند. قزاقستان همچنین قصد دارد ظرفیت تولید برق آبی خود را افزایش دهد. در تشریح طرح‌های همکاری، این تفاهم نامه سه‌جانبه، احداث یک کابل فشار قوی در بستر دریای خزر را پیش‌بینی کرده است. به گفته الماسدام ساتکالیف، وزیر نیرو قزاقستان، مشخصات فنی برای چنین خط انتقالی، قبلا طراحی شده است.

در بیانیه وزارت نیروی قزاقستان به نقل از وزیر این کشور، گفته شده است: یک مدل کسب و کار پیشنهادی، برای توسعه کریدورهای انتقال بین‌المللی (تامین مالی، جریان درآمد و مالکیت) و برای فروش انرژی سبز به کشورهای اتحادیه اروپا، طراحی شده است.

این سه کشور در پیگیری این برنامه، وقت را تلف نکرده‌اند. وزیر نیروی قزاقستان در دهم مه گفت: مطالعات امکان‌سنجی، در دست انجام است. اتحادیه اروپا نسبت به خرید برق پاک، ابراز علاقه کرده است. در مطالعات امکان‌سنجی، جزئیات مالی و ساخت پروژه بررسی خواهد شد و برآورد اولیه تا پایان سال، آماده می‌شود. هنوز زود است هزینه این پروژه یا میزان برق صادراتی، تخمین زده شود. با این حال، وزیر نیروی قزاقستان گفته است ما درباره حجم سرمایه‌گذاری بالایی صحبت می‌کنیم.

هدف صادرات برق به اتحادیه اروپا، با برنامه‌های رونمایی شده توسط این سه کشور برای توسعه ظرفیت تولید انرژی تجدیدپذیر در سالهای آینده، کاملا همخوانی دارد.

محرک اصلی صادرات برق، ازبکستان است که قصد دارد ۲۰ گیگاوات ظرفیت تولید نیرو از طریق منابع تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰ تولید کند. رسیدن به این هدف، ظرفیت تولید نیروی تجدیدپذیر این کشور را به ۲۷ گیگاوات می‌رساند. تا آوریل، دولت قراردادهایی را برای توسعه تاسیسات بادی و خورشیدی امضا کرده که پیش‌بینی شده است ۱۲ گیگاوات برق تولید کنند. ازبکستان در مه، قراردادهایی برای ۶ گیگاوات دیگر امضا کرد.

به نظر می‌رسد قزاقستان و جمهوری آذربایجان، بیشتر نقش تسهیل کننده را در ترتیبات صادرات برق ایفا می‌کنند. با توجه به فراوانی سوخت‌های فسیلی، اهداف تجدیدپذیر آستانه نسبت به ازبکستان ساده تر به نظر می‌رسد. به گفته ساتکالیف، قزاقستان در حال حاضر حدود ۲.۹ گیگاوات برق از طریق منابع تجدیدپذیر تولید می‌کند و امیدوار است تا سال ۲۰۳۰، حداقل پنج گیگاوات برق دیگر به آن اضافه کند. با این حال، بسیاری از این ظرفیت ممکن است در داخل کشور مورد نیاز باشد، زیرا قزاقستان با کمبود برق دست و پنجه نرم می‌کند که باعث شده است این کشور به یک واردکننده بزرگ برق در سال ۲۰۲۳ تبدیل شود.

بر اساس گزارش اویل پرایس، جمهوری آذربایجان، تولید پنج گیگاوات انرژی خورشیدی و بادی تا سال ۲۰۳۰ را هدف‌گذاری است. تفاهم نامه باکو با قزاقستان و ازبکستان، به طور بالقوه بر اساس توافقنامه ۲۰۲۳ است که جمهوری آذربایجان با کشورهای اتحادیه اروپا از جمله مجارستان و رومانی منعقد کرده است تا از طریق کابل زیرآبی با ظرفیت ۱۰۰۰ مگاوات که از دریای سیاه عبور می‌کند، برق صادر کند. مطالعه امکان سنجی پروژه دریای سیاه قبل از آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ انجام شد، بنابراین سوالاتی در خصوص زیست پذیری آن در شرایط جنگی ایجاد شده است.

منبع: بازار