سقوط آزاد سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی؛ امپراتوری‌ای که خودش را می‌بلعد +فیلم
به گزارش «انرژی پرس»، سقوط سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی به پایین‌ترین سطح ۱۱ سال اخیر، فقط یک عدد نیست؛ نشانه فروپاشی تدریجی اعتماد در صنعتی است که روزی افتخار اقتصاد ایران بود.
آمار ۱.۵ میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری سال ۱۴۰۳ در ارزآورترین صنعت غیرنفتی کشور یعنی قلب دوم اقتصاد به سختی می‌تپد. در سال‌های اخیر، صنعت پتروشیمی ایران با کاهش محسوس سرمایه‌گذاری و رکود در اجرای طرح‌ها روبه‌رو شده است. بسیاری از پروژه‌ها نیمه‌کاره مانده و هر روز به‌جای تکمیل آنها، کلنگ طرح‌های تازه‌ای با سرمایه‌گذاران ناآشنا به زمین زده می‌شود. کارشناسان معتقدند ریشه این آشفتگی، در سیاست‌های عجولانه خصوصی‌سازی، ضعف اعتماد عمومی و نبود برنامه‌ریزی منسجم نهفته است.
احمدرضا حیدرنیا، کارشناس پتروشیمی و مدیرعامل سابق پتروشیمی شیراز، در گفت‌وگو با انرژی پرس با اشاره به همین موضوع می‌گوید: اولین عامل رونق سرمایه‌گذاری، اعتماد است. از وقتی شرکت ملی صنایع پتروشیمی را شتاب‌زده واگذار کردند، این اعتماد از بین رفت. مردم و سرمایه‌گذاران وقتی می‌دیدند دولت در میدان توسعه حضور دارد، راحت‌تر ورود می‌کردند؛ اما حالا بخش خصوصی نه سرمایه کافی دارد نه تجربه لازم.
از اعتماد ازدست‌رفته تا رکود طرح‌ها
به گفته او، واگذاری سهم ۱۹ درصدی شرکت ملی صنایع پتروشیمی به بخش خصوصی باعث شد نقش هدایتگر دولت در این صنعت از بین برود. حیدرنیا تاکید می‌کند: اگر همان سهم حفظ می‌شد و شرکت ملی در طرح‌های نیمه‌تمام باقی می‌ماند، بسیاری از پروژه‌های زخمی امروز به سرانجام رسیده بودند. او معتقد است واگذاری‌های بی‌برنامه و مدیریتی پراکنده، زنجیره تولید را از هم گسسته است؛ به طوری که طرح‌هایی مانند پتروشیمی همدان یا زنجان سال‌هاست در بن‌بست خوراک و سهام‌داری گرفتار شده‌اند.
حیدرنیا در ادامه می‌گوید: ما بیش از آنکه از تحریم‌ها آسیب دیده باشیم، از بی‌برنامگی لطمه خوردیم. هنوز طرح‌هایی داریم که ۱۵ تا ۱۷ سال از آغازشان گذشته و تنها ۲۰ تا ۳۰ درصد پیشرفت کرده‌اند. دلیلش نبود آمایش سرزمینی و بی‌توجهی به نیاز واقعی کشور است. بسیاری از پروژه‌ها بدون بررسی بازار، خوراک و مزیت مکانی کلنگ خورده‌اند.
به باور او، در حالی که ایران با بحران ناترازی گاز روبه‌رو است، همچنان شاهد طرح‌هایی هستیم که به خوراک گازی نیاز دارند. او می‌گوید: حتی زمزمه واردات خوراک در کشوری که خود یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گاز است، نشانه آشکار بی‌مدیریتی است.
پروژه‌های غول‌پیکر روی کاغذ
این کارشناس نسبت به طرح‌های بزرگ موسوم به پتروپالایشگاه‌ها نیز هشدار می‌دهد: احداث یک پتروپالایشگاه حداقل ۱۰ میلیارد دلار سرمایه می‌خواهد. با این شرایط اقتصادی، چنین پروژه‌هایی بیشتر نمایش قدرت روی کاغذند تا برنامه توسعه واقعی. ما باید از پایین زنجیره شروع کنیم؛ از جایی که بتوان با سرمایه کمتر، ارزش افزوده بیشتری ایجاد کرد.
حیدرنیا معتقد است تمرکز فعلی کشور بر پروژه‌های عظیم، منابع محدود را بلعیده و واحدهای کوچک و سودآور را از میدان خارج کرده است. او می‌گوید: در شرایط فعلی، با سرمایه‌ای بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون دلار می‌توان چند واحد پایین‌دستی واقعی ساخت و جلوی واردات بسیاری از مواد پایه‌ای را گرفت؛ موادی مثل ABS یا سوپر‌جاذب‌ها که هنوز برای تولید پوشک بچه و صنایع پلیمری از خارج وارد می‌شوند.
او تاکید می‌کند که سرمایه‌گذاری در صنایع پایین‌دستی هم اشتغال‌زا است و هم باعث خودکفایی: به‌جای طرح‌های چندمیلیارددلاری باید به سراغ پروژه‌هایی رفت که سریع‌تر به بهره‌برداری می‌رسند و نیاز کشور را تامین می‌کنند.
ضرورت بازگشت دولت به نقش راهبر
حیدرنیا بازگشت دولت به نقش هدایتگر را کلید احیای سرمایه‌گذاری می‌داند. او پیشنهاد می‌دهد دولت در طرح‌های نیمه‌تمام شریک شود و پس از تکمیل آنها، سهام را در بورس عرضه کند. به‌گفته او، حضور دولت باعث ایجاد اعتماد عمومی می‌شود و زمینه را برای مشارکت سرمایه‌های خرد فراهم می‌کند.
او در ادامه توضیح می‌دهد: در دهه ۸۰ مردم و حتی کارکنان دولت با وام وارد پروژه‌های پتروشیمی شدند، اما بسیاری از آن طرح‌ها هرگز به نتیجه نرسید. همین مسئله اعتماد مردم را از بین برد. باید با تضمین بازگشت سرمایه و شفاف‌سازی، دوباره مردم را به میدان آورد، مثلاً از طریق اوراق مشارکت با سود متغیر و قابل اطمینان.
حیدرنیا با انتقاد از پراکندگی منابع و طرح‌های تکلیفی می‌گوید: ما هرجا منابع داشتیم، خرج پروژه‌ای کردیم و نیمه‌کاره رهایش کردیم. نتیجه این شده که چند ده طرح نیمه‌تمام در کشور داریم که نه تعطیل می‌شوند و نه تمام. باید طرح‌های مشابه ادغام و منابع محدود متمرکز شود. در ضمن، احداث طرح‌های دستوری و سیاسی باید متوقف شود.
هم‌افزایی بین صنایع؛ راهی برای تأمین منابع
او در پایان تاکید می‌کند که حتی در شرایط تحریم و کمبود سرمایه خارجی، می‌توان با پیوند میان صنایع مختلف مانند فولاد، پتروشیمی و پالایش، بخشی از نیاز مالی را جبران کرد. به باور او: مدیریت درست می‌تواند از همین منابع داخلی طرح‌های مشترک بسازد. کشور ما پر از ظرفیت است؛ از معادن تا خوراک‌های گازی. اگر برنامه‌ریزی و هم‌افزایی بین‌بخشی جدی گرفته شود، می‌توان صنعت پتروشیمی را دوباره به مسیر رشد بازگرداند.
برچسب ها :بخش خصوصی ، پتروپالایش ، پتروشیمی ، خصوصی‌سازی ، سرمایه‌گذاری در پتروشیمی ، طرح‌های نیمه‌تمام
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 1 در انتظار بررسی : 1 انتشار یافته : ۰