دو روایت متضاد از صنعت CNG : کاهش مصرف ۷میلیون مترمکعبی و تعطیلی جایگاه‌ها در سایه انکار مسئولان!

به گزارش «انرژی‌پرس»، با وجود اینکه در سال ۲۰۱۳، ایران دارای ۳.۵ میلیون خودرو سی‌ان‌جی‌سوز بود، که بزرگ‌ترین ناوگان در جهان شناخته می‌شد، اما در حال حاضر، علاوه بر کاهش مصرف و درآمد، جایگاه‌داران این سوخت با چالش‌هایی دست و پنجه نرم می‌کنند. از یک سو، مصوبه افزایش ۷۰ درصدی حق‌العمل جایگاه‌ها که با مهر وزرا تأیید شد، سال‌هاست در کشوی میزها خاک می‌خورد؛ از سوی دیگر، چرخ‌های تولید خودروهای دوگانه‌سوز – ستون فقرات این صنعت – از حرکت ایستاده است که البته به گفته مدیر طرح های سی‌ان‌جی، طرح های حمایتی برای تولید بیشتر این نوع خودروها درحال اجرا است. مشکل قطعی برق در جایگاه‌ها و عدم مزیت قیمتی این سوخت نسبت به بنزین نیز بر این کاهش مصرف دخیل بوده است که منجر به کاهش رغبت راننده‌ها در استفاده از سی‌ان‌جی شده است‌.

از نگاه فعالان صنعت نفت، استفاده از سی ان جی می‌تواند کلید حل مشکل ناترازی بنزین، خروج ارز از کشورو کاهش آلایندگی‌ها به خصوص در شهرهای بزرگ مانند تهران باشد. اما صنعت گاز طبیعی فشرده (CNG) در ایران طبق اظهارات رضا نیکزاد، عضو هیات مدیره انجمن CNG، با کاهش بی‌سابقه مصرف از ۲۳ میلیون مترمکعب در روز به ۱۶ میلیون مترمکعب طی دو سال اخیر مواجه شده است. اخیرا هم آمارهایی از تعطیلی چندصد جایگاه به دلیل مشکلات نامبرده طنین انداز شده است. پیگیری‌های انرژی‌پرس در خصوص این آمار آغاز و مصاحبه اختصاصی با سعید رحمان سالاری، مدیر طرح‌های CNG انجام شد.

جایگاه‌های CNG تعطیل نشده‌اند

برخلاف آمار تعطیلی جایگاه‌های سی‌ان‌جی در کشور، سعید رحمان‌سالاری، مدیر طرح‌های CNG شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، در این باره گفت: «جایگاهی تعطیل نشده است و از زمان راه‌اندازی و تجهیز جایگاه‌های سی‌ان‌جی در کشور، به‌طور میانگین تنها ۵ تا ۷ درصد از آنها تعطیل شده‌اند، اما در حال حاضر حدود ۹۴ درصد از جایگاه‌ها فعال هستند که نشان‌دهنده پایداری نسبی این صنعت است. دلایل تعطیلی برخی جایگاه‌ها شامل اورهال فنی، تشخیص خطرناک‌بودن تجهیزات توسط سازمان ملی استاندارد، مشکلات حقوقی و صرفه‌اقتصادی پایین است. با این حال، چالش‌هایی مانند کارمزد پایین جایگاه‌ها وجود دارد. حدود ۴۰۰ جایگاه در کشور با فروش کم مواجه‌اند که درآمدشان کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد. اگر این مشکل ادامه یابد، ممکن است این جایگاه‌ها با اختلال مواجه شوند. بنابراین، باید برای رفع این چالش راه‌حلی اندیشید.»

مصوبه افزایش کارمزد جایگاه‌های CNG در دست بررسی دولت

بر اساس اعلام مدیر طرح‌های CNG در ایران، مصوبه‌ای جهت افزایش کارمزد جایگاه‌های CNG از سوی وزارت نفت، سازمان برنامه و بودجه، و سازمان حمایت تدوین شده و در حال حاضر در دست بررسی هیئت دولت قرار دارد. برای نهایی شدن این مصوبه، لازم است دولت آن را مطرح کند و تصویب‌نامه مربوطه صادر شود. هرچند درصد دقیق افزایش کارمزد هنوز مشخص نیست، اما این موضوع در دستور کار هیئت دولت قرار گرفته و پیگیری‌های لازم در حال انجام است.

رحمان سالاری درباره پرداخت مطالبات جایگاه‌داران CNG گفت که اخیراً بخشی از آن تسویه شده است: “این مطالبات مربوط به کارمزد ماه‌های فروردین و اردیبهشت بود که با پیگیری‌های معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی گاز، آقای توکلی، حدود ۱۰ روز پیش تأمین اعتبار شد و به حساب شرکت‌های گاز استانی واریز گردید. اکثر استان‌ها تا پایان اردیبهشت پرداخت‌های خود را دریافت کرده‌اند. البته این پرداخت‌ها بر اساس نرخ کارمزد سال گذشته صورت گرفته و در صورت تصویب کارمزد جدید، مابه‌التفاوت آن نیز به جایگاه‌داران پرداخت خواهد شد. ”

آمارهای دقیق از تعطیلی جایگاه‌های سی ان جی

اما در مقابل اظهارات مدیر طرح‌های سی ان جی، اعضای انجمن سی ان جی کشور از آمار واقعی و مستند خود سخن به میان می‌آورند که طبق آن ۳۰۰ جایگاه سی ان جی تعطیل شده و این روند اکنون هم ادامه دارد. احسان جان محمدی، دبیر انجمن صنفی صنعت CNG در این خصوص گفت: بر اساس آمار دقیق، در ماه‌های بهمن و اسفند حدود ۲۹۰ تا ۳۰۰ جایگاه CNG در کشور تعطیل شده‌اند. هرچند بخشی از این تعطیلی‌ها به دلیل عملیات اورهال و استانداردسازی بوده، اما تعداد قابل‌توجهی از این جایگاه‌ها به دلیل مشکلات اقتصادی و ناتوانی در ادامه فعالیت، مجبور به تعطیلی شده‌اند. متأسفانه این روند تعطیلی همچنان ادامه دارد . > Zîlan: جان محمدی این تعطیلی ها را ناخواسته خواند و گفت: با توجه به ناهمخوانی شرایط اقتصادی و هزینه‌های جاری، بسیاری از جایگاه‌ها به‌صورت خودبه‌خود از چرخه خدمت‌رسانی خارج می‌شوند که این نه به صورت اعتصاب بلکه ناخواسته صورت می‌گیرد.

جان محمدی همچنین درباره مطالبات جایگاه داران صنعت سی ان جی گفت حق العمل سال ۱۴۰۳ بر مبنای ۴۰ درصد پرداخت شده اما بحث اصلی مابه التفاوت آن یعنی افزایش ۴۰ به ۷۰ درصدی است. او برخلاف مدیرطرح های سی ان جی به پرداخت مابقی این مطالبات خوشبین نبوده و بیان کرد: با وجود پیگیری‌های انجام‌شده، متأسفانه اخبار غیررسمی حاکی از آن است که سازمان برنامه و بودجه تصمیم گرفته است پرداخت مابه‌التفاوت ۴۰ به ۷۰ درصد را از دستور کار دولت خارج کند. این به آن معناست که احتمالاً جایگاه‌ها این مبلغ را دریافت نخواهند کرد. این تصمیم در صورت تأیید، می‌تواند تأثیر منفی جدی بر وضعیت جایگاه‌های CNG داشته باشد و بحران تعطیلی را تشدید کند. فردا جلسه‌ای در این خصوص برگزار خواهد شد، اما به نظر می‌رسد چشم‌انداز روشنی برای حل این مسئله وجود ندارد.