جلیل سبحانی، پدر کاتالیست ایران از پرونده طبری و پتروشیمی تبرئه شد+سند

انرژی پرس_این روزها نام شرکت «اکسیرنوین» بر صدر کاتالیست‌سازهای ایرانی قرار دارد، از پتروشیمی نوری، کارون تا ستاره خلیج فارس، مشتری کاتالیست‌های «اکسیرنوین» هستند . مرد شماره یک «اکسیرنوین» با وجود مدیرعاملی علی‌رضا محمدرضایی در این شرکت، پدرکاتالیست ایران، جلیل سبحانی است. سبحانی ایده‌پرداز و راهبر صنعت نوپای کاتالیست ایرانی است.

در گذشته تامین کاتالیست یکی از چالش‌های اصلی صنعت پتروشیمی ایران بوده است، مشکلی که به‌دلیل تحریم در کشور رخ داد و خودکفایی نیز کلید حل آن بود. خودکفایی در تولید کاتالیست از حدود یک دهه پیش آغاز شد و این ماموریت مهم به جلیل سبحانی سپرده شد.

جلیل سبحانی کیست؟

سبحانی پیش از ماموریت خودکفایی در کاتالیست، مدیر شرکت «اسپک» بود؛ شرکتی که تامین‌کننده تجهیزات صنعت نفت کشور است.

جلیل سبحانی چگونه به این شرکت رسید، ماجرای جالبی است. او دانش‌ آموخته دانشگاه علم و صنعت و اهل شازند است. سبحانی راه درازی را پیموده تا در نهایت پدر کاتالیست ایران شود. او فعالیت خود را با کارخانه واگن «پارس» اراک آغاز کرد و پس از آن در صنایع مختلف مشغول فعالیت بود. سبحانی نخستین کارخانه خود را در همدان احداث کرد، کارخانه تابلوسازی برق میراث او در استان‌های مرکزی و همدان است. پس از آن با دستور نعمت‌زاده در اواخر دهه ۷۰ به تهران آمد و مدیر کارخانه «اسپک» شد.

کارخانه‌ای که قرار بود به صنعت نفت ایران در زمان تحریم و بومی‌سازی تجهیزات و فناوری کمک کند. گام‌های نخست خودکفایی صنعت نفت ایران در آن زمان برداشته شد. او توانست در چند دهه اخیر برخی از نیازهای صنعت نفت ایران را تامین کند. به جرات می‌توان گفت مهم‌ترین آنها خودکفایی در کاتالیست است. کاتالیست‌های که هم‌اکنون در شرکت‌های پتروشیمی‌، پالایشگاه‌ها و تمامی کارخانه‌های فولاد ایران مورد استفاده قرار می‌گیرند. در کاتالیست‌های تولیدی ایران از فناوری‌های روز دنیا استفاده شده است.

ماجرای تبرئه جلیل سبحانی در پرونده اکبر طبری

جلیل سبحانی پیش از آنکه به پدر کاتالیست ایرانی مشهور شود، چهره تاثیرگذار صنعت نفت به‌ویژه پتروشیمی ایران بود، مردی که مافیا صنعت بارها تلاش کرده‌اند تا نام او را در چندین پرونده تخلف و فساد صنعت پتروشیمی مطرح کنند، یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌ها که بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها، افکار عمومی و شبکه‌های اجتماعی داشت، پرونده اکبر طبری است؛ نام سبحانی در این پرونده مطرح شد که پس از آنکه نهادهای امنیتی و قضایی و نظارتی به این ماجرا ورود کردند، نتوانستند به تخلفی علیه او دست یابند به همین دلیل باوجود تمامی حواشی و پرونده‌سازی‌ها و خبرهای منتشر شده، سرانجام طی حکم دادگاه کیفری شعبه ۵ به ریاست قاضی بابایی به شماره نامه ۱۴۰۰۶۸۹۹۰۰۰۱۷۷۲۹۵۸ در مورخ ۱۷ فروردین ۱۴۰۰ حکم  «برائت قطعی» جلیل سبحانی را صادر کرد.

ماجراهای شرکت بازرگانی پتروشیمی

یکی دیگر از ماجراهای پرحاشیه صنعت پتروشیمی ماجرای شرکت پی سی سی است. پرونده‌ای با ریاست قاضی مسعودی مقام که ۱۴ متهم داشت. متهمان به عنوان مدیران شرکت و خریداران آن‌ها که از خریداران خارجی بودند، پول‌های کلان دریافت می‌کردند و تحت عنوان دور زدن تحریم‌ها،‌ شرکت‌هایی را در خارج تأسیس می‌کردند. اگر چه متهمان با بهانه قرار دادن تحریم‌ها به دفاع از خود پرداختند، حق نداشتند مابه التفاوت منشأ ارز داخلی را به نفع خود تصاحب کنند.

برخی از مدیران آن شرکت فراری شدند و در این پرونده پای بیش از ۶ میلیارد دلار در میان بود. در آن پرونده هم افراد بسیاری تلاش کردند که پای سبحانی را به پرونده باز کنند، سر انجام این پرونده با تمام جنجال‌ها و بررسی‌های شعبه ششم بازپرسی ناحیه ۳۲ اوین در تاریخ ۹ اسفند ۱۳۹۶ طی نامه‌ای خطاب به سبحانی «منع تعقیب» صادر کرد.

جلوگیری از خروج سالیانه یک میلیارد دلار برای کاتالیست خارجی

این روزها جلیل سبحانی، از آن چهره سیاسی صنعت نفت فاصله گرفته و انجام فعالیت‌های تخصصی در صنعت پتروشیمی روی آورده است. درحال حاضر تولید و صادرات کاتالیست ایرانی در شرکت «اکسرنوین» بزرگترین دغدغه مرد پر رمز و راز صنعت نفت است.

اما این پایان ماجرای جلیل سبحانی نیست، از آنجاییکه کاتالیست ایرانی رقیب داخلی ندارد، تنها رقبای آن، کاتالیست‌های خارجی و مافیای واردکننده این کالاست. خودکفایی در کاتالیست به معنای درگیری با مافیای واردات این کالاست. پیامد واردات کاتالیست برای صنعت پتروشیمی ایران، خروج سالیانه یک میلیارد دلار ارز از کشور و تعطیلی پتروشیمی‌ها به دلیل عدم تامین به هنگام کاتالیست بوده است. خودکفایی ایران در کاتالیست اعلام جنگ به مافیای این حوزه است، مافیایی که برای ادامه حیات خود اقدام به پرونده‌سازی‌، تخریب و حاشیه سازی برای پدر کاتالیست ایران کرده و خواهند کرد. با اعلام خبر صادرات کاتالیست‌های ایرانی به برخی از کشورها، این جنگ به اوج خود رسیده، حال باید دید سبحانی چهره‌ی زیرک صنعت نفت ایران، برای ادامه حیات کاتالیست ایرانی چه تدبیری اندیشیده است. آیا داستان خودکفایی کاتالیست ایرانی ادامه می‌یابد یا این دانش بومی قربانی منافع مافیا خواهد شد؟