تکرار فاجعه متانول ایرانی؛ ۱۶ طرح PDH/PP گرفتار در بحران خوراک +فیلم

به گزارش انرژی پرس، صنعت پتروشیمی ایران در تب و تاب طرح‌های جدیدی به نام PDH/PP  است و تاکنون ۱۶ مجوز برای این طرح صادر شده است.

این طرح‌ها که قرار است از پروپان، محصولی با ارزش افزوده بالا به نام پلی پروپیلن تولید کنند، به عنوان طلای جدید صنعت پتروشیمی شناخته می‌شوند.

گسترش PDH/PP با رویای سودآوری بالا

طرح‌های PDH/PP با وعده سودآوری بالا، تکمیل زنجیره ارزش، جلوگیری از خام فروشی و همچنین افزایش تقاضای جهانی برای پلی پروپیلن به سرعت در کشور در حال گسترش هستند.

اما آیا این طرح‌ها واقعا به نفع اقتصاد کشور هستند یا مانند ماجرای متانول، به یک شکست بزرگ تبدیل خواهند شد؟

قمار بزرگ صنعت پتروشیمی و تکرار تجربه تلخ متانول

برخی کارشناسان معتقدند این طرح‌ها نیز مانند متانول با مشکلاتی مانند مازاد تولید، کاهش قیمت و عدم توانایی در رقابت با رقبا مواجه خواهند شد، همچنین تامین خوراک کافی برای این طرح‌ها نیز یکی دیگر از چالش‌های پیش رو است.

از سوی دیگر چین به عنوان یک رقیب قدرتمند در بازار پلی پروپیلن ظاهر شده و ممکن است بازار ایران را تحت تاثیر قرار دهد.

با این حساب دو دیدگاه متفاوت در خصوص اجرای طرحهای PDH وجود دارد؛ موافقان معتقدند که این طرح‌ها فرصتی برای ایجاد ارزش افزوده و توسعه صنعت پتروشیمی هستند و مخالفان نیز معتقدند که این طرح‌ها بدون برنامه‌ریزی دقیق و مطالعه بازار، به سرنوشت متانول دچار خواهند شد.

کمبود خوراک، سد راه موفقیت

احمد مهدوی ابهری، دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی در گفتگو با انرژی پرس به بررسی وضعیت طرح‌های PDH و چالش‌های پیش روی این صنعت پرداخت. او با ابراز نگرانی از تعداد بالای مجوزهای صادر شده برای طرح‌های PDH، به این نکته اشاره کرد که این طرح‌ها نه تنها خوراک کافی ندارند، بلکه ظرفیت تولید بیش از نیاز بازار داخلی و جهانی را ایجاد می‌کند.

مهدوی گفت: آمارها نشان می‌دهد که ۱۶ طرح PDH مجوز گرفته‌اند، اما بسیاری از آن‌ها هنوز روی کاغذ مانده‌اند. این در حالی است که ما با کمبود خوراک مواجه هستیم. نگرانی اصلی ما این است که تکرار تجربه ناموفق متانول در صنعت PDH نیز اتفاق بیفتد.

او با اشاره به قانع‌کننده نبودن پاسخ‌های وزارت نفت در خصوص تامین خوراک این طرح‌ها، گفت: وزارت نفت مدعی است که خوراک کافی برای این طرح‌ها وجود دارد، اما واقعیت این است که بسیاری از این طرح‌ها هنوز عملیاتی نشده‌اند. همچنین، سهامداران طرح PDH پتروشیمی سلمان فارسی که پیشرفت قابل توجهی تا ۸۵ درصد داشته، اعلام کرده‌اند که تا قیمت خوراک مشخص نشود از آغاز تولید خودداری می‌کنند زیرا با این قیمت خوراک پروپان اصلا تولید پروپیلین صرف نمی‌کند حتی با زنجیره‌اش که پلی پروپیلن است.

مهدوی با اشاره به اهمیت تعیین قیمت مناسب برای خوراک پروپان، افزود: قرار بود تخفیف‌هایی ۲۰ تا ۲۵ درصدی برای خوراک پروپان در نظر گرفته شود، اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد. در حال حاضر با این قیمت‌ها، تولید پروپیلن و پلی پروپیلن اقتصادی نیست.

ضرورت بررسی بازارهای جهانی

مهدوی همچنین به این نکته اشاره کرد که تعداد زیاد طرح‌های PDH منجر به اشباع بازار و کاهش قیمت‌ها می‌شود. او گفت: اگر همه این طرح‌ها به بهره‌برداری برسند، ظرفیت تولید پروپیلن کشور به شدت افزایش می‌یابد و ما با مشکل مازاد تولید و کاهش قیمت مواجه خواهیم شد. بازارهای جهانی نیز ظرفیت جذب این حجم از تولید را ندارند.

دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی عنوان کرد: اگر نگاهی به آمارها بیندازیم، متوجه می‌شویم که با صدور مجوز برای حدود ۱۶ طرح PDH (هرکدام با ظرفیت تقریبی ۴۰۰ تن) ، ظرفیت تولید پروپیلن به حدود ۶ میلیون تن می‌رسد در صورتی که همین الان تنها با افزایش ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تنی ظرفیت، دیگر کشش بازار داخلی را نخواهیم داشت و ناچار به صادرات خواهیم شد.

او افزود: اما باید بازارهای جهانی را نیز درنظر بگیریم، مگر متانول بازار صادراتی ندارد؟ دارد اما ما به دلیل تولید بی‌رویه، بازار را بهم ریختیم. بازارهای جهانی هم حد و اندازه‌ای دارند و ما باید قبل از هرگونه تصمیم‌گیری، به دقت بازارهای جهانی را بررسی کنیم و از تکرار تجربه ناموفق متانول در صنعت PDH جلوگیری کنیم.

او با تاکید بر اهمیت تولید محصولات با ارزش افزوده بالا، گفت: باید به جای تمرکز بر تولید پروپیلن، به تولید محصولات پلیمری با گریدهای خاص و بازارپسند جهانی روی آوریم. این کار نیازمند سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید و انجام مطالعات بازار دقیق است.

تکرار تجربه تلخ متانول یا آغاز عصر طلایی؟

اما سوال اصلی اینجاست که آیا طرح‌های PDH/PP می‌توانند به عنوان یک نقطه عطف در صنعت پتروشیمی ایران عمل کنند یا اینکه به یک شکست بزرگ تبدیل خواهند شد؟ آیا تصمیم‌گیران و سرمایه‌گذاران در این صنعت، درس‌های لازم را از تجربه متانول گرفته‌اند؟