بازار فروش آنلاین طلا در ایران/ زیرساختی نو، اما بدون نظارت کافی

به گزارش انرژی پرس، در روزهایی که تورم و نوسانات ارز، آرامش را از بازارها ربوده، مردم بیش از هر زمان دیگر به دنبال پناهگاهی برای حفظ ارزش دارایی‌های خود هستند. در این میان، طلا همچنان یکی از مطمئن‌ترین دارایی‌ها برای سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود اما بازار طلا نیز این روزها رنگ و بویی دیجیتال به خود گرفته؛ از فروش آنلاین مصنوعات تا خرید طلای آب‌شده با چند کلیک ساده. با این حال، پرسش اصلی این است که آیا ورود به بازار آنلاین طلا، گام برداشتن در مسیر آینده است یا قدم گذاشتن روی لبه‌ پرتگاه؟

رشد خرید آنلاین طلا را نمی‌توان پدیده‌ای تصادفی دانست. این تحول، پاسخی طبیعی به چند روند است که از جمله آن می‌توان به افزایش نرخ ارز و نااطمینانی اقتصادی، محدودیت بودجه خانوار برای خرید طلای فیزیکی در وزن‌های بالا، پیشرفت زیرساخت‌های تجارت الکترونیک و ظهور فین‌تک‌های حوزه طلا و کاهش اعتماد عمومی به بازارهای دولتی همچون بورس یا بانک‌ها، اشاره کرد.

علی عقیلی -کارشناس طلا و جواهر در این‌ باره گفت: مردم دیگر نمی‌خواهند ۵۰ میلیون یا ۱۰۰ میلیون را در بانک نگه دارند. این پول در کمتر از یک سال، نیمی از ارزشش را از دست می‌دهد. خرید طلای آنلاین با امکان سرمایه‌گذاری خرد، به‌نوعی نسخه اقتصادی نسل جدید است.

پلتفرم‌های آنلاین فروش طلا؛ زیرساختی نو، اما بدون نظارت کافی

پلتفرم‌هایی که این روزها در حوزه فروش آنلاین طلا فعالیت می‌کنند، وعده‌هایی وسوسه‌برانگیز از جمله خرید با مبالغ پایین (از چند صد هزار تومان)، دسترسی به طلای آب‌شده و شمش، قیمت لحظه‌ای هم‌راستا با بازار و تحویل درب منزل یا نگهداری امن در خزانه بانک، می‌دهند. اما کارشناسان معتقدند این وعده‌ها تنها در صورتی قابل اتکا است که در بستر قانون و با مجوزهای لازم ارائه شوند. عقیلی همچنین در این زمینه هشدار داد: بسیاری از این فروشگاه‌ها بدون نماد اعتماد یا مجوز رسمی فعالیت می‌کنند. به‌خصوص فروشندگان اینستاگرامی که از نظارت کامل خارج‌ هستند.

همچنین حوریه حسینی -فعال حوزه طلا- در گفت‌وگو با ایسنا، بیان کرد: بخش بزرگی از معاملات آنلاین طلا در ایران از طریق شبکه‌هایی مانند اینستاگرام انجام می‌شود. این فروشندگان نه تنها بدون مجوز، بلکه بدون رعایت الزامات صنفی، اقدام به تبلیغات گسترده و فروش طلا می‌کنند. برخی حتی به فروشندگان توصیه می‌کنند که مجوز نگیرند تا مشمول مالیات نشوند. این چرخه‌ مخرب، به ضرر مشتریان و اعتبار صنف طلاست.

خرید طلای آب‌شده با ۵۰ هزار تومان؟ پشت پرده واقعیت چیست؟

وعده‌هایی نظیر خرید طلای آب‌شده با ۵۰ هزار تومان، این روزها در بسیاری از صفحات مجازی دیده می‌شود. یوسف تقی‌زادگان -رئیس اتحادیه طلا و جواهر مشهد- چندی پیش در این باره اظهار کرده بود: این تبلیغات با قیمت‌هایی غیرواقعی، مردم را فریب می‌دهد. در حالی‌که قیمت یک سوت طلا به‌مراتب بالاتر از این مبالغ است. این‌ها بازی با روان مردم است. همچنین طلای آب‌شده نیز به دلیل احتمال ناخالصی، تنها باید توسط کارشناسان خبره و در محیط‌های معتبر معامله شود.

کارشناسان بر این باورند که قبل از هر خریدی، اعتبار فروشگاه باید به دقت بررسی شود. محمدی -یک کارشناس حوزه بازار طلا- در گفت‌وگو با ایسنا در این زمینه تأکید می‌کند: فروشگاه مطمئن چه ویژگی‌هایی دارد؟ نماد اعتماد الکترونیکی (قابل استعلام از سایت http://Enamad.ir)، مجوز فعالیت از اتحادیه طلا و جواهر یا اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی، درگاه بانکی رسمی و تأیید شده، ارائه فاکتور رسمی با مشخصات دقیق کالا (عیار، وزن، کد شناسایی کارگاه) و دسترسی به طلای فیزیکی یا ارائه خدمات نگهداری در خزانه بانک، از جمله ویژگی‌های یک فروشگاه مطمئن برای خریداری طلاست.

حوریه حسینی -فعال حوزه طلا- در این خصوص به ایسنا گفت: کد سازنده طلا یا همان کد مسئول فنی کارگاه باید روی هر قطعه درج شده باشد و امکان پیگیری آن در سامانه اتحادیه یا اصناف وجود داشته باشد؛ این یکی از راه‌های اطمینان از اصالت طلاست.

 تحلیل تطبیقی؛ دنیا با خرید آنلاین طلا چه کرده است؟

در کشورهای توسعه‌یافته، خرید آنلاین طلا تحت ضوابط سخت‌گیرانه انجام می‌شود. در ایالات متحده، فروشندگان آنلاین موظف به ارائه گواهی‌های اصالت، ثبت رسمی کسب‌وکار، ضمانت بازگشت کالا و ارائه بیمه حمل‌ونقل هستند اما در ایران، نبود چارچوب‌های شفاف و نظارت پیوسته باعث شده تا این بازار مستعد تخلف باشد.

برخی سرمایه‌گذاران برای پرهیز از نگهداری فیزیکی طلا، به سمت صندوق‌های طلا در بازار بورس رفتند. محمدی -کارشناس حوزه طلا- در این‌باره به ایسنا گفت: اگرچه صندوق‌های طلا می‌توانند جایگزین مناسبی باشند، اما تحلیل آن‌ها نیازمند دانش مالی و بورسی است. اختلاف قیمت میان واحدهای صندوق‌ها گاهی موجب زیان سرمایه‌گذار ناآگاه می‌شود.

هرچند برخی پلتفرم‌ها اخیراً اقدام به اخذ مجوز از درگاه ملی مجوزها کردند، اما  بر اساس گفته‌های یوسف تقی‌زادگان -رئیس اتحادیه طلا و جواهر مشهد به ایسنا،  این مجوزها از نظر اتحادیه فاقد اعتبار هستند. نظارت حقیقی و کارشناسی‌محور بر عملکرد این فروشگاه‌ها وجود ندارد و باید نهادهای نظارتی، پلیس فتا، بانک مرکزی و وزارت صمت به این حوزه ورود جدی داشته باشد.

آینده طلای دیجیتالی با ضوابط و مقررات است

بازار فروش آنلاین طلا در ایران، در مرز بین فرصت و تهدید حرکت می‌کند. در شرایطی که مردم به دنبال راه‌های هوشمندانه برای حفظ سرمایه خود هستند، نبود زیرساخت‌های نظارتی قوی می‌تواند این بازار نوظهور را به بستری برای کلاهبرداری و سلب اعتماد عمومی تبدیل کند. کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که از پلتفرم‌های دارای مجوز رسمی، نماد اعتماد و سوابق روشن، خریداری کنند.  پرهیز از خرید از صفحات ناشناس در شبکه‌های اجتماعی، آموزش مالی پیش از ورود به صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا و ضرورت تدوین آیین‌نامه ملی برای فعالیت فروشگاه‌های آنلاین طلا، از دیگر پیشنهادات کارشناسان در این حوزه است. برای سرمایه‌گذاری مطمئن، خرید طلای فیزیکی نو یا مستعمل از فروشگاه‌های معتبر، سکه بانکی و شمش نقره توصیه می‌شود. خرید آنلاین طلا، اگر با دانش، آگاهی و از مسیر قانونی انجام شود، آینده‌ای هوشمندانه برای سرمایه‌گذاری است؛ در غیر این صورت، می‌تواند به فاجعه‌ای شخصی در دل اقتصاد خانوار تبدیل شود.

منبع: ایسنا