انقلاب نفت شِل آمریکا چیست؟+فیلم

به گزارش «انرژی پرس»، سال‌ها نفت شیل (Shale Oil) در دل زمین‌های سنگی آمریکا دفن شده بود. نفتی که می‌دانستند وجود دارد، اما استخراجش دشوار و غیراقتصادی بود. حفاری‌های متداول توانایی آزادسازی این نفت محبوس‌شده در لایه‌های ریزسنگ را نداشتند؛ تا اینکه یک فناوری تغییر مسیر داد: ترکیب “حفاری افقی” و “شکاف‌زایی هیدرولیکی” (Hydraulic Fracturing).

اوایل دهه ۲۰۰۰، شرکت‌های کوچک آمریکایی، بدون آنکه توجهی از غول‌های نفتی جلب کنند، دست به کار شدند. هزینه‌ها بالا بود، بازدهی پایین. اما آن‌ها ادامه دادند. نوآوری و رقابت باعث شد هزینه استخراج کاهش یابد و نقطه سر‌به‌سر اقتصادی شیل به زیر ۵۰ دلار برسد.

تبدیل بزرگ‌ترین وارد کننده نفت به صادر کننده آن

در عرض یک دهه، آمریکا شاهد افزایش بی‌سابقه تولید نفت خام شد. تولید از ۵ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۰۸ به بیش از ۱۳ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۹ رسید. واردات نفت به شدت کاهش یافت، و آمریکا برای اولین‌بار پس از ۷۰ سال، در سال ۲۰۱۹ به صادرکننده خالص نفت تبدیل شد.

این تحول اما فقط اقتصادی نبود؛ نقشه ژئوپلیتیکی انرژی جهان را هم تغییر داد. اوپک و متحدانش دیگر تنها بازیگران تعیین‌کننده در بازار نبودند. هر بار که قیمت بالا می‌رفت، شرکت‌های شیل وارد می‌شدند و عرضه را بالا می‌بردند.

هزینه‌هایی که آمریکا بابت شل داد

اما شیل بی‌هزینه نبود. حفاری‌ها، نیاز شدید به آب، افزایش زلزله‌های کوچک و اثرات زیست‌محیطی، اعتراض‌ها را برانگیخت. در عین حال، بدهی بالای شرکت‌های شیل و وابستگی شدیدشان به قیمت جهانی نفت، این صنعت را شکننده کرده بود. بحران کرونا در سال ۲۰۲۰، بسیاری از شرکت‌های شیل را زمین‌گیر کرد.

با این حال، به لطف فناوری، سرمایه‌گذاری مجدد و حمایت دولتی، بار دیگر شل احیا شد. امروز، نفت شیل نه تنها بخشی حیاتی از امنیت انرژی آمریکا بلکه برگ برنده‌ای در تقابل با روسیه، اوپک و حتی در مسیر گذار انرژی شده است.

انقلاب نفت شیل داستان پیروزی فناوری بر محدودیت‌های زمین است؛ اما این پیروزی مطلق نیست. آینده آن در گرو پاسخ به پرسش‌هایی اساسی‌ست: چگونه می‌توان شیل را پایدار، اقتصادی و سازگار با محیط‌زیست کرد؟ و آیا این انقلاب، آخرین تحول بزرگ در تاریخ نفت خواهد بود یا پیش‌درآمدی بر تحول بعدی؟