سیری در زندگی مدیران نفتی ایران؛ هوشنگ انصاری که بود؟ +فیلم

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، هوشنگ انصاری در سال ۱۳۰۶ در اهواز زاده شد، نام خانوادگی پیشین آن‌ها مستمند شیرازی بود. پدر او عبدالرسول انصاری در بانک ملی ایران، سمت تحویل‌داری داشت. پسر خود را به مدرسه آمریکایی‌ها در اصفهان فرستاد. او از خانواده‌های متنفذ نبود و خانواده‌اش در کودکی با تنگناهای اقتصادی مواجه بود. انصاری در انگلستان قدری تحصیل کرد که میزان آن مشخص نیست. بعضی از منابع گفته‌اند او فوق لیسانس دریافت کرد، در حالی که برخی دیگر گفته‌اند او تنها چند درس گذراند و بیشتر وقتش را به عکاسی گذراند.

در سال ۱۳۳۴ به نمایندگی تجارتخانه نمازی که دفتری در ژاپن داشت، به توکیو رفت و همسری ژاپنی اختیار کرد و در آنجا زبان ژاپنی را فرا گرفت. او ضمن کار در دفتر نمایندگی نمازی، با سفارت ایران نیز ارتباط داشت و در پی آن، با سفیر وقت ایران در ژاپن؛ غلام‌عباس آرام آشنا شد. این آشنایی باعث شد که وی به عنوان مترجم و راهنما در سفارت ایران در ژاپن مشغول بکار شود و افرادی را که برای مأموریت یا کار به ژاپن می‌رفتند را همراهی نماید.

او با زنی ژاپنی ازدواج کرد و نزدیکی او به آرام هم باعث شد که غلام‌عباس آرام وی را به محمدرضا پهلوی معرفی نماید.[۵] محمدرضا پهلوی در سفری که به ژاپن داشت، از طریق غلام‌عباس آرام با انصاری که در آن زمان، به عنوان وابسته اقتصادی سفارت ایران در ژاپن فعالیت می‌کرد، آشنا شد، که در پی آن، انصاری مسئولیت تنظیم روابط اقتصادی خارجی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی کشور را برعهده گرفت.

اندکی پس از بازگشت محمدرضا پهلوی از ژاپن، انصاری به ایران فرا خوانده شد و به سفارش او سریعاً وارد مشاغل مهمی شد؛ از جمله عضویت شورای هواپیمایی کشوری، رئیس کمیسیون نظارت بر ذخایر عمومی، معاونت ضمانت صنعتی، عضویت شورای سرمایه‌گذاری، نیابت ریاست اتاق بازرگانی و صنایع تهران به او واگذار شد. او در کنار تمام این‌ها به صورت تمام وقت در کارخانه خصوصی «فخر ایران» – بخشی از شرکت نمازی- فعالیت می‌کرد و توانست به یکی از شرکای با نفوذ آن کارخانه تبدیل شود و پس از تبدیل آن به یک شرکت سودده آن را به دولت بفروشد.

غلامعباس آرام وزیر امور خارجه آن موقع انصاری را برای یک مأموریت کوتاه سیاسی، به عنوان سفیر فوق‌العاده به کشورهای آفریقایی فرستاد، که سفرش بیش از دو ماه طول نکشید و از آنجا بود که به مقام سفارت ایران در پاکستان منصوب شد. در همان روزها بود که جنگ هند و پاکستان شروع شده بود. او در این جریان نقش مهمی به عهده داشت و واسطه مذاکرات بین ایوب خان و شاه شد و هفته‌ای دو بار با هواپیمای خصوصی به تهران می‌آمد و مستقیماً با شاه ملاقات و آخرین اطلاعات مربوط به اوضاع جنگ را گزارش می‌داد و پیغام‌های محرمانه ایوب خان؛ ریس جمهور پاکستان را به شاه بازگو می‌کرد.

انصاری از سال ۱۹۶۸ از کاندیداهای اصلی پست نخست‌وزیری بود و به این دلیل بین او و جمشید آموزگار اختلاف پیش‌آمد و از هم انتقادات زیادی می‌کردند. در سال ۱۳۵۶ که شاه زیر فشارهای خارجی و داخلی ناچار شد، خود را با برنامه‌های کارتر رئیس‌جمهور آمریکا همراه کند و در ایران فضای باز سیاسی به وجود آورد، دو نفر کاندیدای اجرای این برنامه بودند و با استعفای هویدا همه او را نخست‌وزیر آینده ایران می‌دانستند؛ ولی در لحظات آخر جمشید آموزگار از رقیب خود پیش افتاد و انصاری در کابینه آموزگار در همان سمت وزیر اقتصاد باقی ماند و در حزب رستاخیز رهبری جناح سازنده که اپوزیسیون جناح پیشرو به رهبری آموزگار بود را نیز عهده‌دار شد. بعضی از حامیان انصاری معتقدند در صورت گزینش او به نخست‌وزیری جلوی انقلاب در ایران گرفته می‌شد. حتی مریم پناهی زن سابق انصاری گمارده نشدن او را یکی از دو اشتباه شاه منتج به انقلاب می‌داند.

پس از این اتفاقا بود که انصاری عهده دار مسولیتی جدید شد و ریاست و مدیر عاملی شرکت ملی نفت ایران را بر عهده گرفت. در ابتدا کارشناسان بر این باور بودند، که وی در رأس شرکت ملی نفت، قراردادهای بزرگی با شرکت‌های نفتی جهان منعقد خواهد کرد؛ اما ابتکار او در مورد بستن قرارداد با شرکت نفتی آمریکایی اکسون، با شکست رو به رو شد. ریشه‌های انقلاب ۱۳۵۷ در حال شکل‌گیری بود و شرکت‌های خارجی اعتمادی به ثبات وضع ایران نداشتند. انصاری در اوایل سال ۱۳۵۷ در خانه شخصی خود در حصارک شمیران زندگی می‌کرد و در آن روزها از بیماری قلبی رنج می‌برد. در آبان ۱۳۵۷ درحالی‌که به‌منظور امضای قراردادی نفتی در پاریس به‌سر می‌برد، به‌علت عارضه قلبی در بیمارستان بستری شد، سپس برای ادامه معالجه به آمریکا نقل مکان کرد.. او در آمریکا بود که انقلاب ایران به پیروزی رسید .