باوجود اینکه مناطق آزاد میتوانند بازوهای اقتصادی کشور باشند و در شرایط تحریمی اثرات تحریم را کاهش دهند یا خنثی کنند، مورد بیمهری قرار گرفته و نتوانستهاند وجهه بینالمللی پیدا کنند و به جایگاه اصلی خود برسند؛ تا جاییکه به گفته رئیس شورای هماهنگی فعالان اقتصادی مناطق آزاد، علیرغم اینکه ایران عضو کنوانسیونهای بینالمللی است و بر اساس آن، این مناطق میتوانند از تحریمها معاف باشند، اجازه داده نشده که قوانین این مناطق به درستی اجرا شود و اصطلاحا چوب لای چرخ مناطق آزاد گذاشته شده است.
با فعال شدن مکانیسم ماشه، صنعت پتروشیمی کشور بار دیگر در تیررس تحریمهای بینالمللی قرار گرفته است. هادی موسوی، کارشناس این صنعت، هشدار داد که اسنپ بک بیش از هر چیز، بر حملونقل محصولات پتروشیمی و جابهجایی پول حاصل از صادرات اثر خواهد گذاشت.
آینده قیمت نفت بیش از هر چیز به پایبندی عراق به تعهدات اوپک پلاس گره خورده؛ جایی که تصمیم بغداد میتواند افزایش عرضه دیگر اعضا را خنثی کرده یا دوباره سایه مازاد عرضه را بر بازار بیفکند.
حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان نفت، میگوید آینده فروش نفت ایران به رفتار چین وابسته است و دولت در بودجه سال آینده روی فروش روزانه یکمیلیون و ۸۵۰ هزار بشکه نفت حساب باز کرده، هرچند احتمال افت ۱۰ تا ۱۵ درصدی درآمدها وجود دارد.
در حالی که کشورهای غربی نظارت خود را بر قراردادهای نفتی ایران با همسایگانش تشدید کردهاند، گزارشها حاکی از آن است که طرح مشترک عراق و عمان برای ساخت یک خط لوله نفت میتواند راهی جدید برای صادرات نفت تحریمشده ایران به بازارهای جهانی، بهویژه چین، فراهم کند. این ادعا که توسط اویل پرایس مطرح شده، نشان میدهد ایران ممکن است با برچسبگذاری نفت خود بهعنوان نفت عراق، تحریمها را دور بزند.
با وجود نگرانیها درباره فعال شدن مکانیسم ماشه و تشدید تحریمهای بینالمللی، امیرحسین پهلوان، کارشناس پتروشیمی، معتقد است که صادرات محصولات پتروشیمی ایران با چالش جدی مواجه نخواهد شد و تأثیر این رویداد بر بازارها چندان قابلتوجه نیست. او تأکید کرد که برای عبور از این دوره، همکاری بین هلدینگهای بزرگ پتروشیمی ضروری است.
حسین میرافضلی، کارشناس انرژی، هشدار داد که با فعال شدن مکانیسم ماشه، صادرات نفت ایران ممکن است به شدت کاهش یابد و حتی به صفر نزدیک شود. او با اشاره به کاهش تقاضای چین برای نفت و رقابت فزاینده تولیدکنندگان، از تهدیدات اقتصادی جدی برای کشور سخن گفت.
همزمان با اعلام اسنپبک نوساناتی در بازار رمز ارز ایجاد شد که با کنترلهای بانک مرکزی این موضوع حل شد.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه اجرای مکانیسم ماشه اثر روانی ایجاد میکند، گفت: ایران استاد دور زدن تحریم است و حتی روسها راههای دور زدن تحریمها را از ما یاد میگیرند. ما هماکنون به آسانی در حال تجارت هستیم، البته باید پیمانهایی مثل شانگهای و بریکس را تقویت کنیم.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس تاکید کرد که فعال شدن مکانیسم ماشه تاثیر آنچنانی بر اقتصاد کشور ندارد لذا نباید اجازه داده شود که فضای روانی منفی در بازار شکل گیرد.
وزیر نفت در حاشیه حیاط دولت: مکانیزم ماشه محدودیت آزاردهنده جدیدی را در حوزه فروش نفت ایجاد نخواهد کرد؛ ما در طول سالهای گذشته بهقدری با محدودیتهای شدید تحریمهای ظالمانه و یکطرفه آمریکاییها مواجه بودیم که عملا این شرایط شاید خیلی چیزی به آن اضافه نکند.
با وجود شرایط سخت و تحریمها، مدیریت مؤثر و تجربه دیگر کشورها نشان میدهد که در شرایط بدتر از این نیز میتوان بازار را کنترل کرد.