مردادماه برای صنعت پالایشی ایران تصویری دوگانه رقم زد؛ در حالی که برخی پالایشگاه‌ها توانستند با رشد تولید و فروش جایگاه خود را تثبیت کنند، تعدادی دیگر با افت محسوس در شاخص‌های کلیدی عملکرد، کارنامه‌ای پرچالش ثبت کردند. در این میان، پالایشگاه تهران با کاهش تولید و پالایشگاه لاوان با سقوط فروش، به‌عنوان بازنده‌های اصلی معرفی شدند.

مردادماه ۱۴۰۴ برای صنعت پالایشی با وجود رشد حداقلی کل تولید، با دو عملکرد منفی گره خورد؛ عباس محسنی در پالایش نفت تهران که تنها کاهش تولید صنعت را رقم زد و حمیدرضا محجوب در پالایشگاه لاوان با سقوط ۴۷ درصدی فروش، رکورد منفی بی‌سابقه‌ای به جا گذاشت. این دو شرکت، عملا حجم تولید و فروش صنعت را پایین آورده‌اند.

شرکت پالایش نفت لاوان، واقع در جزیره لاوان در خلیج فارس، یکی از پالایشگاه‌های استراتژیک و مهم ایران است که از سال ۱۳۵۵ فعالیت خود را آغاز کرد. این پالایشگاه با گذر از دوران جنگ و توسعه‌های پیوسته، امروز ظرفیت پالایش روزانه بیش از ۵۵ هزار بشکه نفت خام را دارد.

با بهره‌برداری از این واحد محصولات تولیدی در این واحد از یورو ۲ به یورو ۵ ارتقا پیدا می‌کند.

طرح KHT برای شیرین‌سازی نفت سفید و کاهش گوگرد موجود به کمتر از ۱۰ پی‌پی‌ام درحالی اجرا شده است که پیش از این، میزان گوگرد نفت سفید تولیدی پالایشگاه حدود ۳ هزار پی‌پی‌ام بود. کاهش آلایندگی این محصول، گامی مهم در جهت اجرای ‌پروژه‌های زیست محیطی بوده است.

شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در یک سال گذشته از ۶ طرح مهم و راهبردی با سرمایه‌گذاری حدود ۸۴۰ میلیون یورو در زمینه گسترش زیرساخت‌های انتقال و ظرفیت پالایشگاهی بهره‌برداری کرد، همچنین حدود ۲ هزار میلیون یورو طرح راهبردی دیگر در حال اجراست که تا پایان سال تکمیل می‌شوند.

معاون تولید شرکت پالایش نفت اصفهان از بهره‌برداری رسمی طرح‌های شیرین‌سازی نفت‌ سفید «KHT» و آبرسانی صفه در اواسط شهریور خبر داد و گفت: با تلاش جهادی و عزم راسخ همه همکاران، بسیاری از طرح‌های پالایشگاه اصفهان به مرحله بهره‌برداری رسیده‌اند.

ظرفیت پالایش نفت غیرفعال روسیه در ماه اوت سال ۲۰۲۵ میلادی در پی حمله‌های پهپادی اوکراین به تأسیسات انرژی این کشور و تعمیرات دوره‌ای گسترده، به بالاترین سطح تاریخی رسید.

در سال‌های اخیر، خاورمیانه با عبور از نقش سنتی خود به‌عنوان صادرکننده نفت خام، اکنون در حال تبدیل‌شدن به یکی از قطب‌های اصلی پالایش و تجارت جهانی فرآورده‌های نفتی است؛ تحولی که نه‌تنها زیرساخت‌های این منطقه را متحول کرده، بلکه معادلات قیمت‌گذاری بنزین در سطح جهان را نیز زیر سوال برده است.

در شرایطی که پالایشگاه‌های دنیا با تکیه بر فناوری‌های نوین و سرمایه‌گذاری‌های گسترده، ضریب پیچیدگی بالایی کسب کرده‌اند، پالایشگاه‌های ایران همچنان با فاصله معناداری از استانداردهای جهانی حرکت می‌کنند. مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس انرژی می‌گوید مشکل ما تنها کمبود سرمایه نیست؛ حتی اگر فرض کنیم منابع مالی کافی برای اجرای پروژه‌ها در اختیار داشته باشیم، باز هم به دلیل محدودیت در دسترسی به فناوری و تجهیزات مدرن، امکان ارتقای جدی پالایشگاه‌ها وجود ندارد.

ماده 45 قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت سه وظیفه را برای صنعت پالایش به عنوان رکن اصلی تامین سوخت کشور در نظر گرفته است که شامل تکمیل زنجیره ارزش و ارتقاء و به‌روزآوری الگوهای فرآیندی پالایشگاههای موجود، افزایش ظرفیت تولید فرآورده‌های با ارزش افزوده بیشتر و تولید فرآوردهها با استانداردهای روز دنیا می‌شود. همچنین این برنامه، میزان تولید فرآروده‌های نفتی تا پایان برنامه را تعیین کرده است که بر اساس آن میزان تولید بنزین باید به 129 میلیون لیتر در روز برسد.

مدیر مهندسی طرح‌های شرکت پالایش نفت تهران از تسهیل روند اجرای طرح‌های این شرکت در دولت چهاردهم خبر داد و گفت: در ماه‌های پیش‌ رو شاهد راه‌اندازی طرح‌های متعدد ازجمله تصفیه پساب شهری، تولید هگزان صنعتی و اتصال به برق سراسری در پالایشگاه تهران خواهیم بود.