بحران‌های آبی ایران؛ از ابردزدی تا سدسازی در ارومیه

به گزارش انرژی پرس، محمد درویش، درباره بارورسازی ابرها و تاثیر آن در باران‌زایی در کشور اظهار داشت: ماجرای بارورسازی ابرها از دهه ۱۳۴۰ در ایران و در استان یزد براه افتاد و اکنون بیش از نیم قرن قدمت دارد که تلاش می‌کنند با بارورسازی ابرها میانگین ریزش‌های جوی کشور را افزایش دهند، در برخی دیگر از مناطق ایران از جمله حوزه آبریز دریاچه ارومیه و اصفهان هم این کار را کرده‌اند اما هنوز هیچ سندی که نشان دهد میانگین ریزش‌های آسمانی کشور در اثر این فعالیت‌ها تغییر کرده وجود ندارد و میانگین بارندگی یزد هم همچنان حدود ۵۰ تا ۱۰۰ میلیمتری است که قبلا بود.

وی افزود: در دنیا هم کسی نمی‌تواند ادعا کند با روش بارورسازی ابرها توانسته‌اند مثلا ۲۰ درصد میانگین ریزش‌های جوی را افزایش دهند؛ با اینکه میلیاردها دلار هم در این زمینه هزینه شده است.

این کارشناس حوزه آب و محیط زیست تصریح کرد: ناسا در ایالات متحده امریکا نیز در زمان ریاست‌جمهوری کلینتون پروژه دیگری را با عنوان هارپ اجرا کرد اما بعد اعلام کردند چون نتوانستند به اهدافشان دست پیدا کنند پروژه تعطیل شد، واقعیت اینکه اگر امریکائی‌ها می‌توانستند مهندسی اقلیم داشته باشند اکنون در مرکز این کشور و در ایالت‌های آریزونا، تگزاس و کالیفرنیا بحران فروچاله و فرونشست زمین بوجود نمی‌آمد، کمبود آب به حدی در امریکا شدید است که از کانادا درخواست کمک کرده‌اند و این کشور هم اعلام کرده چون میانگین مصرف از استاندارد بالاتر است آبی به کشور امریکا ارسال نخواهند کرد.

وی بیان داشت: این مسئله را در اسرائیل هم شاهدیم؛ اسرائیلی‌ها به شدت با بحران آب و فروچاله‌ها مواجه‌اند، مثلا چندی پیش یکی از تالاب‌های مقدس یهودیان خشک شده بود که مجبور شدند با آب‌شیرین‌کن و هزینه‌های گزاف آب را به این تالاب منتقل کنند، بنابراین نه تنها اسرئیل بلکه چین و روسیه هم نتوانسته‌اند مشکل کمبود آب کشور خود را حل کنند و به شدت درگیر خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه‌های خود هستند.

وی ادامه داد: آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای که امسال در سیبری و کانادا و هر سال در امریکا اتفاق می‌افتد نشان‌دهنده این است که اگر می‌توانستند ابرها را کنترل کنند با بارش‌های مصنوعی آتش‌سوزی‌ها را کنترل و خشکسالی‌ها را مهار می‌کردند، ما نباید تحت‌تاثیر شایعات قرا بگیریم چراکه ریشه این شایعات درواقع مدیریت ناکارامد است که وقتی وضعیت به این فلاکت می‌رسد، سعی می‌کنند با فرافکنی تقصیر را گردن دشمن بیاندارند.

درویش خاطرنشان کرد: وقتی خودمان ۱۰۵ سد در حوزه آبریز دریاچه ارومیه احداث کرده‌ایم و از این تعداد ۱۰۱ سد فعال است و اجازه نمی‌دهیم یک قطره آب وارد دریاچه ارومیه شود و این پهنه بزرگ را خشک کرده‌ایم مشخص است وقتی ابرهای بارانزا به سمت دریاچه حرکت می‌کنند با کانون حرارتی مواجه می‌شوند، انگار وارد لوت شده‌اند، بنابراین پراکنده می‌شوند.

وی گفت: تغییر اقلیم ۱۵ درصد در کاهش بارندگی و تبدیل برف به باران و همچنین افزایش دما نقش داشته ولی اغلب بحران‌هایی که در ایران داریم ریشه در ناکارمدی‌های مدیریتی و ناتدبیری است و باید مسئولیت آن را بعهده بگیریم و فرار رو به جلو نداشته باشیم.

این کارشناس حوزه آب با بیان اینکه تاکنون دستاورد تکنولوژیکی برای باران‌زایی ثبت نشده است، افزود: تلاش‌هایی در این راستا داشته‌اند اما چون بخار آب موجود در کره زمین تغییر نخواهد کرد اگر حتی بتوانیم به صورت مصنوعی در یک منطقه‌ای باران بیشتری را داشته باشیم در منطقه دیگر خشکسالی را تشدید کرده‌ایم به همین دلیل هم است که اصولا سازمان ملل تلاش برای مهندسی اقلیم را کار غیراخلاقی معرفی کرد و یک بیانه منتشر کرد و از همه اعضا خواست به این میثاق‌نامه متعهد باشند و به سمت مهندسی اقلیم حرکت نکنند چراکه این اقدام حتی می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیر بیشتری بوجود بیاورد.

وی تاکید کرد: ما وقتی می‌توانیم بگوییم کشورهایی از ورود ابرهای باران‌زا به ایران جلوگیری کرده و منجر به خشکی کشور ما شده‌اند که ما با یک دوره خشکسالی در ایران روبرو شویم که در طول ۱۰۰ سال اخیر بی‌سابقه باشد حال آنکه خشکسالی که اکنون ما تجربه می‌کنیم بارها اتفاق افتاده است، بنابراین وقتی می‌توانیم این موضوع را مطرح کنیم که مثلا در کشورهای شمال ایران و یا ترکیه بارندگی به صورت غیرعادی افزایش پیدا کرده باشد که تاکنون اینگونه نبوده است، این کشورها هم همان روند طبیعی را طی می‌کنند، ترکیه کلا ۲.۵ برابر ایران بارندگی دارد که همواره همین میزان بوده است، بنابراین بعید است این اتفاق که کشورهایی از ورود ابر باران‌زا به ایران بتوانند جلوگیری کنند؛ بیفتد چون در صورت انجام این کار تشکیلات بزرگی در دنیا وجود دارند که رصد می‌کنند و جلوی این کار را می‌گیرند.

منبع: ایلنا