کارگران ارکان ثالث یا بردگان نفتی؛ آیا صدای سه‌شنبه های اعتراضی نفت شنیده می‌شود؟+فیلم
به گزارش «انرژی پرس»، سه دهه پس از تقسیم‌بندی نیروی کار صنعت نفت به سه رده رسمی، قراردادی و پیمانی، ساختاری که از دهه هفتاد و در دولت هاشمی رفسنجانی معرفی شد، اکنون به کانون بزرگ‌ترین بحران نیروی انسانی این صنعت تبدیل شده است. موج جدید اعتراضات کارگران ارکان ثالث که در چندماه اخیر با کارزار «سه‌شنبه‌های اعتراضی» در جنوب ایران آغاز شده، نه فقط ادامه یک مطالبه‌گری طولانی، بلکه اعلام ورشکستگی مدل پیمانکاری در بخش انرژی کشور است؛ مدلی که کارگران آن را «برده‌داری نوین» می‌نامند و مسئولان نیز حالا ناچار شده‌اند همین عبارت را بر زبان بیاورند.
تبعیض علیه ۱۲۰هزار کارگر ارکان ثالث نفت
این اعتراضات در حالی شدت گرفته که بیش از ۱۲۰ هزار کارگر ارکان ثالث، یعنی اکثریت مطلق نیروی کار صنعت نفت، همچنان کمترین حقوق، بیشترین تبعیض و بی‌ثبات‌ترین قراردادها را دارند. اختلاف دستمزد میان کارگر پیمانی و نیروی رسمی برای کار مشابه، تا ۱۵ میلیون تومان در ماه می‌رسد و کارگران پیمانی از مهم‌ترین مزایای کارکنان رسمی – از بیمه تکمیلی و مزایای رفاهی تا امنیت شغلی – محرومند. در کنار این تبعیض آشکار، پیچیدگی لایه‌لایه پیمانکاران اصلی و فرعی، شرکت‌های تأمین نیروی انسانی، قراردادهای سفیدامضا، قراردادهای روزمزدی و حتی شفاهی، شرایط را برای تخلف و استثمار بیشتر فراهم کرده است.
وعده‌های توخالی دولت و مجلس
زمینه شعله‌ور شدن دوباره اعتراضات را باید در وعده‌های عمل‌نشده دولت‌ها جست‌وجو کرد. پس از «کمپین ۱۴۰۰» و اعتراضات گسترده کارگران، دولت‌های دوازدهم و سیزدهم وعده‌های فراوانی درباره همسان‌سازی حقوق و ساماندهی وضعیت قراردادها دادند، اما کوچک‌ترین گامی در عمل برداشته نشد. حتی زمانی که نمایندگان کارگران در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به گفت‌وگوهای رسمی با شرکت ملی حفاری و وزارت نفت نشستند، نتیجه نه بهبود وضعیت، بلکه اخراج و تهدید بود. گزارش روزنامه اعتماد در دی‌ماه ۱۴۰۳ نشان داد که از ۱۵ نماینده منتخب کارگران، دو نفر اخراج شده‌اند، پنج نفر در انتظار حکم اخراج هستند و هشت نفر در صف هسته گزینش قرار دارند؛ پیامی واضح و تکرارشده که هر مطالبه‌گری می‌تواند به بهای نان شب تمام شود.
با این همه، اعتراض‌ها خاموش نشد. در زمستان ۱۴۰۲ زمانی که وزارت نفت وعده اجرای همسان‌سازی حقوق از اردیبهشت سال بعد را اعلام کرد، امید کوتاهی ایجاد شد، اما با بی‌اعتنایی کامل دولت رئیسی به همان وعده نیز، بار دیگر ناامیدی به بطن جامعه کارگری بازگشت و بذر اعتراض‌های امروز کاشته شد. تجمع‌های گسترده آذر و دی ۱۴۰۴ در عسلویه و منطقه ویژه پارس جنوبی، با حضور هزاران کارگر و خانواده‌هایشان، نشان داد که کارگران به نقطه‌ای رسیده‌اند که دیگر وعده‌های تکراری برای آرام کردنشان کارایی ندارد. شعار «این آخرین پیام است» در همین بستر معنا پیدا می‌کند.
نشانه‌های تغییر در دولت چهاردهم؛ امید یا آرام‌سازی؟
در این میان، دولت چهاردهم تلاش کرده نشانه‌هایی از تغییر رویکرد بروز دهد. غلامحسین زارعی، نماینده دشتی و تنگستان در مجلس، رسماً اعلام کرده که مجلس و دولت «برای پایان‌دادن به برده‌داری نوین» و «تبدیل وضعیت نیروهای پیمانکاری به قرارداد مستقیم» دو جلسه مشترک برگزار کرده‌اند. او از جمع‌بندی طرح تبدیل وضعیت کارکنان پیمانکاری در مجلس سخن گفته و وعده داده که مسیر قانونی اجرای آن در حال نهایی‌شدن است. همچنین گزارش‌ها نشان می‌دهد که طرح ساماندهی کارکنان دولت که در دولت قبل در مجمع تشخیص مصلحت بایگانی شده بود، دوباره فعال شده و احتمالاً به صحن مجلس بازمی‌گردد.
با وجود این نشانه‌ها، واقعیت آن است که کارگران هنوز نه تغییر ملموسی در فیش‌های حقوقی دیده‌اند و نه وضع قراردادها تغییری کرده است. اخراج‌شدگان همچنان بن‌بست اداری و حقوقی را تجربه می‌کنند و پیمانکاران همچنان در مشاغل غیرپروژه‌ای – برخلاف قانون – نقش واسطه نیروی انسانی را ایفا می‌کنند. تجربه چند دهه گذشته نیز به کارگران آموخته که تا اجرای عملی و ابلاغ رسمی تغییرات صورت نگیرد، هیچ وعده‌ای تضمین‌کننده بهبود نیست.
دو راهی پیش‌رو: اصلاح ساختاری یا تکرار چرخه معیوب؟
آنچه در افق دیده می‌شود، یک دوگانه حساس و سرنوشت‌ساز است: یا دولت مسعود پزشکیان شجاعت و توان لازم برای شکستن ساختار ریشه‌دار پیمانکاری در صنعت نفت را خواهد داشت و یکی از قدیمی‌ترین تبعیض‌های مدیریتی جمهوری اسلامی را اصلاح خواهد کرد، یا این اعتراض‌ها نیز مانند دوره‌های قبل با وعده‌های آرام‌کننده، تهدید، اخراج و گذشت زمان فرسوده خواهد شد.
در شرایطی که اقتصاد ایران بیش از هر زمان دیگری به پایداری تولید نفت و گاز وابسته است، بی‌توجهی به خواسته‌های اساسی ۱۲۰ هزار کارگر عادلانه نیست، عقلانی نیست و به‌طور بالقوه خطرناک است. پاسخ دولت در ماه‌های آینده مشخص خواهد کرد که آیا صنعت نفت آماده یک اصلاح ساختاری واقعی است یا همچنان قرار است چرخ تولید بر ستون فقرات فرسوده کارگران پیمانی بچرخد.
برچسب ها :ارکان ثالث ، بردگان نفتی ، سه شنبه های اعتراضی ، نیروهای ارکان ثالث ، وزارت نفت
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰