از نار تا پازن؛ نقشه جدید انرژی ایران 

به گزارش «انرژی پرس»، یک هفته پیش بود که خبری خوشحال‌کننده از ساختمان قدیمی وزارت نفت، مبنی بر کشف لایه‌های جدید از ذخایر هیدروکربوری، پخش شد؛ این جمله‌ای بود که سامان قدوسی، رئیس روابط عمومی شرکت ملی نفت، در جمع اصحاب رسانه و در شروع نشست خبری بازدید خبرنگاران از میدان نفتی پازن بیان کرد.

خبر کشف لایه‌های جدید هیدروکربوری در میدانی که شاید تا دیروز نامش کمتر شنیده می‌شد، یعنی میدان نفتی و گازی پازن، موجب شد خبرنگاران از نزدیک پا در دل کوه‌های جنوب فارس و شمال بوشهر بگذارند تا ببینند این گنج تازه‌کشف‌شده، چه در خود دارد.

پر‌حجم‌ترین میدان گازی در خشکی ایران

سید محی‌الدین جعفری، مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، در جمع خبرنگاران و در کنار محل جدید اکتشاف نفت و گاز، در دل کوه‌های منطقه دارالمیزان، اعلام کرد: «پازن حالا پرحجم‌ترین میدان گازی خشکی کشور است.»

به گفته او، با حفاری چاه جدیدی به عمق ۴۶۰۰ متر، حدود ۱۰ تریلیون فوت مکعب گاز دیگر به ذخایر پیشین این میدان افزوده شده و مجموع گاز درجای آن به ۲۹ تریلیون فوت مکعب رسیده است. جعفری توضیح می‌دهد که پازن می‌تواند تا هفت هزار روز گاز مورد نیاز کشور را تأمین کند؛ و اگر تنها با یک فاز استاندارد بهره‌برداری شود، تا پنج دهه، خانه‌های ایرانی را گرم نگه دارد.

میدانی که می‌تواند ۲۵ سال گاز تهران را تأمین کند

به گفته جعفری، اگر تولید از پازن در دو فاز عملیاتی انجام شود، این میدان می‌تواند گاز مصرفی تهران را تا ۲۵ سال آینده تأمین کند. اما اهمیت پازن فقط در ارقام نیست؛ در کیفیت نیز زبان‌زد است. گاز آن کاملاً شیرین و میعانات همراهش با درجه API بین ۴۶ تا ۵۰، جزو مرغوب‌ترین‌هاست. او می‌گوید: در دل سخت‌ترین سازندها، گنجی از گاز شیرین و نفت سبک کشف کردیم.

کشف در سازند فراغان

در حفاری‌های عمیق پازن، زمین‌شناسان به سازند فراغان رسیدند؛ سازندی که از قدیمی‌ترین لایه‌های زمین و منشأ اصلی میدان گازی عسلویه نیز هست. در هوای گرم و خشک منطقه، بوی گاز از عمق زمین برمی‌خیزد و نوید آینده‌ای می‌دهد که شاید بار دیگر توازن انرژی ایران را تغییر دهد. جعفری تأکید می‌کند: رسیدن به چنین عمقی در کوهستان، با فشار و شوری بالای گاز، از پرریسک‌ترین عملیات‌های ما بود.

فشارافزایی نار: از تولید تا ذخیره‌سازی

در ادامه سفر خبرنگاران، مسیر به ایستگاه تقویت فشار گاز نار می‌رسد؛ جایی که تاریخ ۵۰ ساله‌ای از تولید در دل خود دارد. محمود میرباقری، مدیرعامل شرکت نفت و گاز زاگرس جنوبی، در حاشیه بازدید گفت: میدان نار از سال ۱۳۶۸ در مدار تولید است. حالا که فشار مخزن طبیعی افت کرده، با اجرای طرح‌های فشارافزایی توانسته‌ایم بیش از ۸۰ درصد ذخایر میدان را برداشت کنیم.

او از برنامه‌ای تازه هم گفت: پس از پایان تولید، قرار است میدان نار به مخزن ذخیره‌سازی گاز طبیعی تبدیل شود؛ حرکتی نو در مدیریت منابع انرژی کشور.

به گفته میرباقری، در سال‌های اخیر بیش از ۲۸۱ میلیون دلار برای توسعه سه ایستگاه گازی هزینه شده و بخش خصوصی نیز در میدان‌های جدید مانند کنگان و تابناک پای کار آمده است.

تولد دوباره انرژی ایران

اتفاقی که در دل کوه‌های جنوب فارس و شمال بوشهر رخ داد، تنها یک کشف زمین‌شناختی نبود؛ نوید تولد دوباره‌ای بود برای انرژی ایران. پازن، این غول خفته‌ای که روزی نامش در میان میدان‌های بزرگ کمتر برده می‌شد، امروز با گنجینه‌ای مصرف ۱۸ سال یک فاز پارس جنوبی، به پرحجم‌ترین میدان گازی خشکی کشور تبدیل شده است.

این کشف، که حاصل جسارت و فناوری در سخت‌ترین سازندهای زمین بود، نه تنها امنیت انرژی ایران را برای دهه‌های آینده تضمین می‌کند، که نقشه انرژی منطقه را نیز متحول خواهد کرد. پازن نشان داد که زیر پای ایران، هنوز هم می‌توان به شگفتی‌ها امید بست.

همزمان، داستان میدان نار، فصل دیگری از بلوغ صنعت نفت کشور را روایت می‌کند؛ جایی که پایان یک دوره تولید، به آغاز نقشه‌ای نوین برای ذخیره‌سازی انرژی تبدیل می‌شود. این چرخه هوشمندانه، از خردمدیریتی حکایت دارد که به جای مصرف، به حفظ و بازیافت منابع می‌اندیشد.