چرا پروژه NGL خارک پس از ۲۰ سال هنوز به نتیجه نرسیده؟+فیلم

طرح ملی NGL خارک، یکی از قدیمی‌ترین پروژه‌های گازی کشور، بیست سال است میان وعده‌ها و مصوبات نیمه‌جان سرگردان مانده است؛ پروژه‌ای که قرار بود مشعل‌های جزیره خارک را خاموش کند اما خودش به شعله‌ای خاموش‌نشدنی از سوء‌مدیریت تبدیل شده است.

به گزارش «انرژی پرس»، پروژه NGL خارک حالا وارد بیستمین سال عمر خود شده؛ طرحی که قرار بود در کمتر از چهار سال به بهره‌برداری برسد، اما دو دهه است میان وعده‌های رنگارنگ و جملات تکراری مدیران نفتی درجا می‌زند.

قرارداد این طرح در مهر ۱۳۸۵ با هدف جمع‌آوری روزانه ۶۰۰ میلیون فوت مکعب گاز همراه نفت از سکوهای بهرگانسر، سروش، نوروز، فروزان، ابوذر، خارک و دورود امضا شد. همان زمان وعده دادند که پروژه در مدت ۴۴ ماه به بهره‌برداری می‌رسد و از سوزاندن میلیاردها فوت‌مکعب گاز جلوگیری خواهد کرد، اما حالا در آستانه بیستمین سال، هنوز خبری از بهره‌برداری نیست.

در طول این دو دهه، هر مدیری که بر صندلی این پروژه نشست، همان جمله آشنا را تکرار کرد: «پروژه در حال شتاب‌گیری است». از علی عظیمی در سال ۱۳۹۳ که از پیشرفت ۴۲ درصدی خبر داد تا حمید بورد در سال ۱۳۹۷ که وعده داد طرح سه‌ساله تمام می‌شود. وعده‌ها یکی پس از دیگری داده شدند، اما خروجی، همان صفر قبلی ماند.

در سال ۱۳۹۳ گفته شد پروژه با ۴۷ درصد پیشرفت به ۱.۲ میلیارد دلار اعتبار نیاز دارد، اما چند ماه بعد رقم سرمایه‌گذاری کل به ۲.۷ میلیارد دلار رسید. بعدتر هم از قرارداد ۸۰۰ میلیون یورویی برای تکمیل آن خبر دادند. نتیجه همه این اعداد و حرف‌ها اما چیزی نبود جز درجا زدن.

بیشتر بخوانید: صادرات گاز آذربایجان به اروپا با حمایت آمریکا افزایش یافت

در تصمیمی عجیب، ظرفیت طرح از ۶۰۰ میلیون فوت مکعب به ۳۰۰ میلیون کاهش یافت؛ تصمیمی که عملاً یک ردیف از پروژه را حذف کرد و بخش زیادی از تجهیزات خریداری‌شده را بلااستفاده روی زمین گذاشت. اکنون در سال ۱۴۰۳، مسئولان با افتخار از پیشرفت ۷۳ تا ۷۵ درصدی حرف می‌زنند؛ عددی که اگر با آمار ده سال قبل مقایسه شود، به‌روشنی نشان می‌دهد پروژه عملاً از جای خود تکان نخورده است.

در این میان شنیده‌ها حاکی است که پتروشیمی خارک آمادگی خود را برای سرمایه‌گذاری در تکمیل این طرح اعلام کرده، اما به نظر می‌رسد پروژه NGL خارک در اولویت مدیران شرکت نفت فلات قاره و در رأس آن شرکت ملی نفت ایران نیست.

این پروژه که قرار بود نماد جمع‌آوری گازهای همراه و کاهش آلایندگی باشد، امروز به نمونه‌ای از اتلاف منابع، زمان و فرصت تبدیل شده است؛ طرحی که فقط در گزارش‌ها پیشرفت می‌کند، نه در میدان عمل. و طنز تلخ ماجرا این‌جاست که با اینکه عربستان گاز ندارد و همه گازی که دارد از طریق خاموشی گازهای مشعل به دست می‌آورد، ما همچنان اندر خم یک کوچه‌ایم.