مجله ICIS فاش کرد: از سقوط ۷۷ درصدی سود شرکت‌ها تا صدرنشینی پتروشیمی‌های چینی در جهان+فیلم

به گزارش «انرژی پرس»،: در تازه‌ترین گزارش نشریه بین‌المللی ICIS، ساینوپک چین با فروش ۷۸.۵ میلیارد دلاری صدرنشین غول‌های پتروشیمی جهان شد و این رتبه‌بندی، جابه‌جایی مرکز ثقل صنعت از غرب به شرق را به تصویر کشید؛ جایی که چین با تنها ۶ شرکت، همه رقبای غربی را در ۳۰ رتبه برتر پشت سر گذاشت. با این حال، پشت این درخشش، سقوط ۷۷ درصدی سود خالص ۱۰۰ شرکت برتر نسبت به اوج ۲۰۲۱ پنهان است و هلدینگ خلیج فارس ایران با رتبه ۱۲، تنها نماینده ایران در این فهرست رقابتی به شمار می‌رود.

گزارش ICIS نه تنها یک رتبه‌بندی ساده بر اساس فروش است، بلکه آینه‌ای از تحولات ژئوپلیتیکی و اقتصادی در صنعت پتروشیمی جهانی را نشان می‌دهد. صعود چین به قله این صنعت، نتیجه سرمایه‌گذاری‌های دولتی عظیم و تمرکز بر بازارهای آسیایی است که غرب را – علی‌رغم تنوع بالای شرکت‌های آمریکایی (۲۸ شرکت در ۱۰۰ تای برتر) – به حاشیه رانده. این جابه‌جایی، در حالی رخ می‌دهد که چالش‌های جهانی مانند نوسانات قیمت نفت، تورم و اثرات پساکرونا، سودآوری را به شدت تحت تأثیر قرار داده و پیش‌بینی می‌شود صنعت تا ۲۰۲۹ در کف چرخه خود بماند. برای ایران، حضور هلدینگ خلیج فارس در رتبه ۱۲، نمادی از پتانسیل داخلی است، اما تحریم‌ها و رقابت فزاینده شرقی، ضرورت بازنگری استراتژیک را برجسته می‌کند. این گزارش، هشداری برای بازیگران غربی و فرصتی برای خاورمیانه است تا در سایه این تغییرات، جایگاه خود را بازسازی کنند.

این فهرست، نشانه‌ای واضح از تسلط شرق بر غرب است؛ چین با تکیه بر غول‌های دولتی مانند ساینوپک و پتروچاینا، توانسته با فروش‌های کلان، رقبای سنتی را به چالش بکشد. آمریکا، هرچند با ۲۸ شرکت بیشترین حضور را در ۱۰۰ شرکت برتر دارد، اما در فروش خالص از چین عقب افتاده و تنها با تنوع شرکت‌هایی مانند ExxonMobil و Dow، جایگاه خود را حفظ کرده است.

حضور پررنگ آسیا و خاورمیانه

ژاپن با ۲۱ شرکت – از جمله Toray، Shin-Etsu و Mitsubishi – به لطف فناوری پیشرفته و تخصص در مواد شیمیایی پیشرفته، جایگاه محکمی در این عرصه دارد. آلمان با ۹ شرکت، کره جنوبی با ۵ شرکت و تایوان با ۴ شرکت، دیگر بازیگران کلیدی را تشکیل می‌دهند. در خاورمیانه، حضور SABIC عربستان در رتبه هفتم، پیشرفت چشمگیر منطقه را نشان می‌دهد و هلدینگ خلیج فارس ایران با رتبه ۱۲، تنها نماینده ایرانی در این فهرست است؛ دستاوردی که توانمندی داخلی در صنعت رقابتی پتروشیمی را برجسته می‌کند و می‌تواند الگویی برای توسعه بیشتر باشد.

چالش‌های پنهان: سقوط سودآوری و چشم‌انداز آینده

با وجود آمار درخشان فروش، پشت پرده این رتبه‌بندی، داستانی تلخ از کاهش سودآوری نهفته است. سود عملیاتی ۱۰۰ شرکت برتر نسبت به اوج سال ۲۰۲۱، ۶۰ درصد افت کرده و سود خالص آن‌ها با سقوط ۷۷ درصدی روبرو شده؛ حتی در مقایسه با سال ۲۰۱۹ – پیش از همه‌گیری کرونا – بهبود قابل توجهی مشاهده نمی‌شود. این کاهش، در حالی رخ می‌دهد که هزینه‌های سرمایه‌ای شرکت‌ها همچنان بالاتر از سطوح پیشاکرونا باقی مانده و عوامل خارجی مانند نوسانات بازار و فشارهای زیست‌محیطی، نقش کلیدی ایفا کرده‌اند.

تحلیلگران ICIS پیش‌بینی می‌کنند که صنعت پتروشیمی تا سال ۲۰۲۹ به کف چرخه اقتصادی خود برسد و سپس بهبودی آرام و تدریجی را تجربه کند. این چشم‌انداز، شرکت‌ها را به سمت سرمایه‌گذاری‌های هوشمندانه‌تر و تمرکز بر نوآوری سوق می‌دهد؛ جایی که شرق با سرعت بیشتر، می‌تواند برتری خود را تثبیت کند. برای ایران و خاورمیانه، این گزارش فرصتی است تا با بهره‌گیری از تجربیات داخلی مانند هلدینگ خلیج فارس، در برابر چالش‌های جهانی مقاوم‌تر ظاهر شوند.