کد خبر : 39409
تاریخ انتشار : دوشنبه 3 شهریور 1404 - 9:34

از افزایش ظرفیت پالایش نفت خلیج فارس تا معضل قیمت‌گذاری

از افزایش ظرفیت پالایش نفت خلیج فارس تا معضل قیمت‌گذاری
ظرفیت پالایش خلیج فارس از سال ۲۰۱۷ تاکنون یک‌سوم افزایش یافته و به حدود ۱۰.۵ میلیون بشکه در روز رسیده است، که تولید بنزین را به حدود ۲.۴ میلیون بشکه و صادرات را به حدود ۶۵۴ هزار بشکه در روز افزایش داده است. با این حال، افزایش چشمگیر ظرفیت پالایش، معضل قیمت‌گذاری را به وجود آورده است. این موضوع کشورهای خلیج فارس را وادار کرده تا مکانیزم قیمت‌گذاری جدیدی را اتخاذ کنند که اصول بازارهای محلی را در بر بگیرد.

به گزارش انرژی پرس و به نقل از اویل پرایس، از دهه ۱۹۵۰، خاورمیانه به‌عنوان پربازده‌ترین منطقه تولید نفت جهان شناخته شده و معمولاً یک‌سوم تولید جهانی را به خود اختصاص داده است. بحران‌های نفتی سال‌های ۱۹۷۳-۷۴ و ۱۹۷۸-۸۰ باعث رشد تولید نفت خاورمیانه شد و کنترل بازار را از شرکت‌های چندملیتی به شرکت‌های ملی نفت در کشورهای عضو اوپک منتقل کرد. با این حال، این منطقه در آن زمان بیشتر نفت خود را به‌صورت خام صادر می‌کرد و ظرفیت پالایش محدودی داشت. اما در سال‌های اخیر این وضعیت تغییر کرده و منطقه خلیج فارس ظرفیت پالایش خود را از سال ۲۰۱۷ یک‌سوم افزایش داده و به ۱۰.۵ میلیون بشکه در روز رسانده است، زیرا کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به دنبال کسب ارزش بیشتری از منابع سوخت فسیلی خود هستند. این امر منطقه را قادر ساخته تا تولید بنزین خود را از ۱.۷ میلیون بشکه در روز به نزدیک ۲.۴ میلیون بشکه در روز افزایش دهد و صادرات بنزین خود را به ۶۵۴ هزار بشکه در روز دو برابر کند.

افزایش چشمگیر ظرفیت پالایش، با این حال، به دلیل دسترسی محصولات نفتی خاورمیانه به بازارهای بسیار گسترده‌تر از گذشته، معضل قیمت‌گذاری را به وجود آورده است. در گذشته، منطقه خلیج فارس برای قیمت‌گذاری بنزین خود از ارزش‌های بازار سنگاپور استفاده می‌کرد که با هزینه حمل‌ونقل تنظیم می‌شد. این روش زمانی منطقی بود که سنگاپور بزرگ‌ترین خریدار بنزین از جنوب خاورمیانه بود. اما اکنون سنگاپور تنها ۷ درصد از صادرات بنزین منطقه را خریداری می‌کند و پاکستان، ایالات متحده، استرالیا، دریای سرخ و سواحل شرقی آفریقا خریداران عمده محصولات نفتی خلیج فارس هستند. این موضوع کشورهای خلیج فارس را وادار کرده تا مکانیزم قیمت‌گذاری جدیدی را اتخاذ کنند که اصول بازارهای محلی را در بر بگیرد. این مکانیزم جدید که «MEBOB» نامیده می‌شود، با EBOB اروپا و RBOB ایالات متحده هم‌راستا است. EBOB به معیار آرگوس یوروبوب برای قیمت بنزین اشاره دارد که یک ارزیابی کلیدی قیمت در بازار بنزین شمال‌غرب اروپا است و در قراردادهای عرضه، محصولات مالی و قراردادهای آتی استفاده می‌شود. این معیار برای اقتصاد تولید بنزین از نفت خام، که به‌عنوان «شکاف EBOB» شناخته می‌شود، به کار می‌رود. قیمت آن توسط آرگوس مدیا منتشر می‌شود و توسط پالایشگاه‌ها، معامله‌گران، ارائه‌دهندگان لجستیک، تحلیلگران و دولت‌ها استفاده می‌شود. از سوی دیگر، RBOB به مخلوط اصلاح‌شده برای ترکیب با اکسیژن اشاره دارد که به‌عنوان قرارداد آتی در بورس NYMEX گروه CME معامله می‌شود. این ماده ورودی اصلی برای تولید بنزین اصلاح‌شده (RFG) هنگام ترکیب با اتانول است و معیاری کلیدی برای سرمایه‌گذاران برای پیش‌بینی بازارهای انرژی و قیمت محصولات پالایش‌شده است.

بیشتر بخوانید:  اروپا به نفت وابسته‌تر شد

در همین حال، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به‌صورت جداگانه روش‌های نوآورانه‌ای برای کسب درآمد از منابع هیدروکربنی خود ارائه کرده‌اند. چهار سال پیش، امارات متحده عربی تجارت نفت خام مربان را برای رقابت با نفت برنت و WTI آغاز کرد. ابوظبی قرارداد آتی نفت خام مربان را راه‌اندازی کرد که معیاری رقیب برای تجارت نفت خاورمیانه است. این قرارداد در بورس جدید نفتی ICE Futures Abu Dhabi (IFAD) معامله می‌شود. شرکای IFAD شامل شرکت‌هایی مانند BP Plc، پتروچاینا، توتال، انئوس هولدینگز ژاپن، ویتول، اینپکس، PTT تایلند و GS Caltex کره جنوبی هستند. مربان یک نفت خام سبک و شیرین با محتوای گوگرد ۰.۷۸ درصد و گرانش API ۳۹.۹ درجه است.

نفت خام مربان از طریق خط لوله به فجیره ارسال می‌شود، به‌ویژه از طریق خط لوله ADNOC (شرکت ملی نفت ابوظبی) که نفت را از میدان‌های نفتی حبشان و مخزن ذخیره‌سازی جبل دنا به فجیره منتقل می‌کند و مسیری برای صادرات خارج از تنگه هرمز فراهم می‌کند. این خط لوله، که به‌عنوان خط لوله نفت خام ابوظبی (ADCOP) نیز شناخته می‌شود، امکان تحویل فیزیکی نفت خام مربان برای صادرات را فراهم می‌کند. ADNOC در حال ساخت یک سایت ذخیره‌سازی عظیم زیرزمینی نفت در فجیره است که به‌عنوان بزرگ‌ترین در نوع خود معرفی شده و ظرفیت ۴۲ میلیون بشکه در سه غار را دارد.

این پروژه ۱.۲ میلیارد دلاری به شرکت مهندسی و ساخت SK کره جنوبی واگذار شده بود و قرار بود در سال ۲۰۲۳ راه‌اندازی شود، اما همه‌گیری برنامه را به تأخیر انداخت. معاملات آتی مربان در سال ۲۰۲۴ رونق گرفته و رکوردها را یکی پس از دیگری شکسته است. در سه‌ماهه دوم به‌تنهایی، حجم معاملات به ۱.۵ میلیارد بشکه رسید که بیش از دو برابر سرعت ابتدای سال بود. ژوئن رکوردهای جدیدی را ثبت کرد، با میانگین ۳۱ میلیون بشکه معامله روزانه و اوج تک‌روزه ۵۷,۳۰۰ قرارداد یا ۵۷.۳ میلیون بشکه. این افزایش نشان می‌دهد که مربان دیگر یک نفت خام حاشیه‌ای خلیج فارس نیست، بلکه به معیاری جهانی با جذابیت واقعی تبدیل شده است. نفت خام مربان با قیمتی بالاتر از برنت معامله می‌شود، با قیمت کنونی ۷۰.۷۲ دلار در هر بشکه در مقابل ۶۷.۷۵ دلار در هر بشکه برای برنت. تنها سه گرید اوپک قیمت بالاتری دارند، از جمله عرب لایت عربستان سعودی (۷۲.۳۳ دلار در هر بشکه)، بونی لایت نیجریه (۷۸.۶۲ دلار در هر بشکه) و گیراسول آنگولا (۷۹.۵۶ دلار در هر بشکه).

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.