آیا ۳۱۰۰ NGL قفل پتروشیمی دهلران را می‌گشاید؟

به گزارش «انرژی پرس»، پروژه ۳۱۰۰NGL (ان‌جی‌ال ۳۱۰۰) دهلران، که قرار است گامی اساسی در جمع‌آوری گازهای همراه نفت و تامین خوراک صنایع پتروشیمی باشد، پس از سال‌ها تاخیر، حالا در آستانه بهره‌برداری قرار دارد. عباس‌زاده، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی وعده داده که این طرح تا چند ماه آینده وارد فاز عملیاتی شود؛ خبری که شاید برای صنعت و مردم منطقه نویدبخش باشد، اما سؤالات مهمی را نیز پیش روی ما قرار می‌دهد.

از منظر فنی و محیط‌ زیستی، پروژه ۳۱۰۰NGL بدون تردید یکی از حیاتی‌ترین اقدامات برای کاهش فلرینگ یا همان سوزاندن گازهای همراه نفت در غرب کشور است. این طرح نه‌تنها می‌تواند با تبدیل گازهای پراتلاف به اتان و سایر ترکیبات ارزشمند، خوراک صنایع پتروشیمی را تامین کند، بلکه سهم مهمی در کاهش آلودگی زیست‌محیطی ایفا خواهد کرد. اما باید پرسید که چرا مسیری که می‌توانست ظرف چند سال طی شود، این‌چنین طولانی، پرهزینه و پرفراز و نشیب بوده است؟

وعده‌هایی که محقق نشد؛ پتروشیمی دهلران روی کاغذ باقی ماند

پروژه پتروشیمی دهلران، که تکمیل آن وابسته به بهره‌برداری از ۳۱۰۰NGL است، از سال ۱۳۹۶ کلنگ‌زنی شد و قرار بود سالانه بیش از ۶۵۰ هزار تن محصول پتروشیمی تولید کند. اما در عمل، این پروژه تاکنون به طور عمده در مرحله وعده باقی مانده است. به‌ویژه در فروردین ۱۴۰۲ که فعالیت اجرایی آن به‌دلیل نبود منابع مالی متوقف شد و هزاران نیروی کار، بیکار شدند.

اکنون با اختصاص ۶ همت اعتبار از سوی وزارت نفت و وعده تزریق هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری از سوی هلدینگ اهداف، بار دیگر امیدهایی برای احیای پروژه پتروشیمی دهلران شکل گرفته است. با این حال، مساله تامین پایدار خوراک از ۳۱۰۰NGL همچنان به‌عنوان یک پیش‌نیاز اساسی روی میز باقی مانده و بدون آن، بعید است پتروشیمی دهلران به بهره‌برداری موثر برسد.

چالش هماهنگی‌ها؛ وقتی زیرساخت از اجرا عقب می‌ماند

پروژه‌هایی از این دست نیازمند هماهنگی دقیق میان وزارت نفت، شرکت ملی صنایع پتروشیمی، سرمایه‌گذاران، بانک‌ها و استانداری‌ها است. اما تجربه پروژه پتروشیمی دهلران نشان داده که این هماهنگی همواره به‌درستی صورت نگرفته است. نه‌تنها در زمینه تامین مالی، بلکه حتی در پیش‌بینی زمان‌بندی و تامین پایدار خوراک نیز خلاهایی مشاهده می‌شود. این تاخیرها در نهایت به بی‌اعتمادی مردم منطقه، فرسایش سرمایه اجتماعی و افزایش هزینه‌های پروژه منجر شده‌اند.

مطالبه‌گری مردم و مسئولیت دولت

استاندار ایلام اخیرا خواستار تعیین جدول زمان‌بندی مشخص برای تکمیل پروژه پتروشمی دهلران شده و بر لزوم حمایت بانکی و نهادی از آن تاکید کرده است. این سخنان، بازتاب مطالبات مردم منطقه است؛ مردمی که سال‌هاست چشم‌انتظار به ثمر نشستن طرحی هستند که وعده اشتغال، رونق و توسعه را با خود داشته است.

اما پرسشی که باقی می‌ماند؛ آیا بهره‌برداری از ۳۱۰۰NGL به‌معنای پایان چالش‌های پروژه پتروشیمی دهلران خواهد بود؟ آیا سرمایه‌گذاران متعهد به تعهدات خود باقی خواهند ماند؟ آیا زیرساخت‌های لازم برای انتقال خوراک، تامین برق، آب صنعتی و حمایت بانکی به‌موقع فراهم خواهد شد؟ این‌ها سوالاتی است که هنوز بی‌پاسخ مانده‌اند.
تا زمانی که برنامه‌ریزی دقیق، شفافیت اطلاعات و هماهنگی نهادی وجود نداشته باشد، تحقق وعده‌هایی که سال‌هاست تکرار می‌شود، در هاله‌ای از ابهام باقی خواهد ماند.