همکاری راهبردی ریاض-پاریس در حوزه انرژی خورشیدی

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، هفته گذشته «امانوئل ماکرون»، رئیس‌جمهوری فرانسه، طی سفری رسمی و سه روزه به عربستان سعودی سفر کرد. دیدار با مقامات سعودی درباره تنش‌ها در غزه،  تقویت مناسبات پاریس- ریاض، وضعیت غرب آسیا و ایران از جمله محورهای این دیدار عنوان شد. با این حال، به نظر می‌رسد که در حوزه انرژی نیز این سفر دستاوردهای مهمی داشته است که آنچنان که باید بدان پرداخته نشده است.

توافق خورشیدی

پایگاه اینترنتی القدس العربی طی روزهای اخیر در گزارشی خبر داد که شرکت «توتال انرژیز» فرانسه قرار است یک نیروگاه خورشیدی ۰.۳ گیگاواتی در عربستان سعودی احداث کند. این در حالی است که شرکت «ئی‌دی‌اف انرژی» نیز دو نیروگاه خورشیدی با ظرفیت کل ۱.۴ گیگاوات، در عربستان سعودی خواهد ساخت.

این تحولات به عنوان بخشی از بسته معاملاتی صورت می‌گیرد که ‌در جریان سفر امانوئل ماکرون‌‌ به عربستان بر سر آن‌ها توافق شد. بنا به گزارش‌ها، دو شرکت مذکور فرانسوی قراردادهای خرید برق ۲۵ ساله با شرکت تدارکات برق عربستان سعودی را امضا کرده‌اند. القدس العربی در ادامه عنوان کرد که این پروژه‌ها در پنجمین مناقصه انرژی‌های تجدیدپذیر پادشاهی عربستان به شرکت‌های توتال و ئی‌دی‌اف تعلق گرفت و ماکرون طی سفر خود به ریاض این توافقات را نهایی کرد.

عربستان سعودی تا سال ۲۰۳۰ قصد دارد ۱۳۰ گیگاوات پروژه مبتنی بر انرژی تجدیدپذیر احداث کند که در حال حاضر رقم دست‌یافته کمتر از ۵ گیگاوات است. آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که پادشاهی در پنج سال آینده یک‌سوم رشد انرژی‌های تجدیدپذیر در کل منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را به خود اختصاص دهد.

به گفته «نصرت البراتی»، تحلیل‌گر حوزه انرژی خاورمیانه، بخشی مهم از چشم‌انداز اقتصادی «محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی، مبتنی است بر افزایش تمرکز بر سوخت‌های پاک. وی در گفت‌وگو با القدس العربی در این رابطه گفت: «به طور کلی، بن سلمان می‌خواهد عربستان را بدل کند به یکی از قطب‌های مهم انرژی پاک، نه صرفا در خاورمیانه بلکه در سطح کلان و جهانی. به نظر می‌رسد که توافقات اخیر نیز در رابطه با بهبود سرعت حرکت ریاض به سوی انرژی‌های پاک باشد. اگر وضعیت جغرافیایی و اقلیمی عربستان را مد نظر قرار دهیم، خواهیم دید که این دیدگاه بن سلمان تا چه اندازه می‌تواند موثر واقع شود.»

ماهیت شرکت پاریس-ریاض

بنا به گزارش‌ها، ئی‌دی‌اف برنده مناقصه‌ای برای ساخت نیروگاه خورشیدی ۱ گیگاواتی «الموساء» و نیروگاه ۰.۴ گیگاواتی «الحناکیه ۲» با مشارکت شرکت سرمایه‌گذاری دولتی برق چین شده است. توتال انرژیز نیز کارخانه‌ای با ظرفیت ۰.۳ گیگاواتی را در شهر صنعتی «رابغ» با مشارکت توسعه‌دهنده محلی عربستان سعودی «الجمعه» خواهد ساخت. این غول فرانسوی در بیانیه‌ای جداگانه اعلام کرد که این کارخانه قرار است در سال ۲۰۲۶ به بهره‌برداری برسد.

از یاد نباید برد که شرکت توتال انرژیز خاورمیانه را به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی خود در چشم‌انداز دزارمدت برای رشد فناوری‌های سبز این شرکت معرفی کرده است. در حال حاضر، این شرکت در حال ساخت نیروگاه خورشیدی ۱۱۹ مگاواتی «وادی الدواسیر» در عربستان سعودی است که قرار است در اوایل سال ۲۰۲۵ شروع به کار کند. از سوی دیگر، توتال در شرکت «بهره‌وری انرژی و انرژی‌های تجدیدپذیر عربستان و فرانسه» (SAFEER) شریک است. شرکت مذکور در زمینه مشاوره انرژی‌های تجدیدپذیر به مشتریان خود در حوزه‌های صنعت و تجارت مشاوره می‌دهد.

از سوی دیگر، رسانه‌ها طی روزهای اخیر گزارش دادند که شرکت آرامکو عربستان ‌قراردادی را با شرکت آلمانی «لیند» و «اس‌ال‌پی» امضا کرد و راه را برای توسعه یک مرکز جذب و ذخیره کربن در شهر جبیل در شرق عربستان هموار کرد. آرامکو در بیانیه‌ای مطبوعاتی اعلام کرد که بر اساس شرایط توافق سهامداران، ۶۰ درصد از سهام مرکز جذب و ذخیره کربن را به دست خواهد آورد، اقدامی که می‌توان آن را بخشی از برنامه‌های کلان‌تر ریاض برای پیشبرد در حوزه انرژی‌های غیرفسیلی به حساب آورد.

این تحولات به‌ویژه از آن جهت اهمیت دارد که طی ماه‌های گذشته و طی تابستان، عربستان سعودی در تلاش برای تقویت تولید نیروی تجدیدپذیر، وارد سرمایه‌گذاری‌های مشترک با شرکت‌های خورشیدی چین به ارزش حدود سه میلیارد دلار شد. بنا به گزارش‌ها، شرکت چینی «جینکو سولار» در نخستین سرمایه گذاری مشترک خود اعلام کرد با صندوق سرمایه دولتی عربستان سعودی و یک شرکت تجدیدپذیر خصوصی، جوینت ونچری تشکیل داده است تا یک کارخانه تولید ماژول و سلول خورشیدی به ارزش حدود یک میلیارد دلار احداث کند. هزینه این پروژه از طریق ترکیبی از فاینانس داخلی و خارجی، تامین خواهد شد. بر اساس گزارش اویل پرایس، دولت عربستان سعودی همچنین سرگرم ساخت یک کارخانه هیدروژن سبز پنج میلیارد دلاری است که سوخت ابرشهر نئوم را تامین خواهد کرد. این کارخانه هیدروژن، از نیروی خورشیدی و بادی برای تولید چهار گیگاوات نیروی پاک استفاده خواهد کرد تا هیدروژن سبز تولید کند.

به نظر می‌رسد که تحولات حوزه انرژی در عربستان نه‌تنها متوقف نشده بلکه ابعاد و شرکای جدیدی به خود گرفته و باید انتظار داشت که این کشور طی سال‌های آینده به دستاوردهای قابل‌توجهی در این زمینه دست یابد.