تهدید تعرفه‌ای ترامپ: حذف نفت ایران از سفره انرژی چین؟

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، بسیاری انتظار دارند که با روی کار آمدن «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا تحریم‌های واشنگتن ‌تشدید شود. بدون شک، ایران و حوزه انرژی از جمله اهداف ترامپ و تیمش خواهد بود. به گفته کارشناسان، شروع مجدد دوره رئیس‌جمهور راست‌گرا و پوپولیست آمریکا سبب خواهد شد که چین پس از سال‌ها سوء استفاده از تحریم‌ها علیه ایران و سیراب کردن اقتصادش با نفت ارزان، پالایشگاه‌های مستقل و بزرگ‌تر این کشور به دلیل قرار گرفتن در معرض سیستم بانکی ایالات متحده، «فوراً» از خرید نفت ایران اجتناب می‌کنند.

تغییر استراتژی

بر اساس گزارش‌ها، شماری زیادی از پالایشگاه‌های چینی دیگر تمایلی به خرید نفت از ایران ندارند. طی گزارشی که اویل پرایس آن را منتشر کرده‌، این پالایشگاه‌ها که نامی از آن‌ها برده نشده تنها در سال جاری میلادی پس از دریافت راهنمایی از وزارت خارجه آمریکا مبنی بر عدم اجرای تحریم‌ها توسط دولت فعلی آمریکا، خرید نفت خام ایران را آغاز کردند. اگر این گزارش تایید شود، آن را می‌توان نشانه‌ای از چراغ سبز دولت آمریکا به چین برای خرید نفت از ایران دانست، چراغی که البته ممکن است با آغاز دوره ریاست جمهوری ترامپ بدل به چراغ قرمز شود.

با آمدن قریب‌الوقوع ترامپ به کاخ سفید، بخش پالایشگاهی چین تحت فشار قابل توجهی برای گردن نهادن به تحریم‌ها قرار خواهد گرفت و در نتیجه پکن ممکن است واردات نفت از ایران را قربانی کند تا با محدود کردن واردات، امتیازات آسانی را علیه ترامپ کسب کند‌. محدود کردن دسترسی، هزینه مواد اولیه را افزایش می‌دهد و حاشیه سود پالایشگاه‌ها را کاهش می‌دهد و به پکن در کاهش ظرفیت واردات خود کمک می‌کند.

بنا به گزارش بلومبرگ، فعالیت پالایشگاه‌های مستقل چین در بازار نقدی افزایش یافته است، به‌علاوه تعدادی از پالایشگاه‌ها که در معاملات اخیر نفت‌های خاورمیانه را تأمین می‌کنند. البته خرید‌های لیست‌شده این پالایشگاه‌ها طی سال جاری میلادی و سال آینده، مربوط به فهرست‌های پیشین است که در دور جدید تحریم‌های احتمالی دولت ترامپ لحاظ نخواهد شد. بنا به این گزارش، این مسئله سبب خواهد شد که واردات نفت از ایران در پالایشگاه‌های چین طی مدتی کوتاه تکان نخورد، با این همه، در فهرست سفارش‌های جدید پکن، به گفته کارشناسان، خبر چندانی از خرید از تهران نخواهد بود.

بلوکه‌شدن جریان نفتی ایران؟

به گفته کارشناسان با توجه به اینکه نفت ایران در پی تحریم‌های آمریکا ممکن است طی ماها‌های آتی به شدت کمیاب ‌شود، ممکن است سیاست‌هایی در رابطه با تخفیف بالا از سوی تهران ارائه شود. با این همه، گزارش‌ها حاکی از آن است که چین ترجیح می‌دهد بشکه‌های نفت خود را در آفریقا یا دیگر بخش‌های خاورمیانه (از جمله عراق) پر کند تا این‌که خطر مقابله با نظام تعرفه‌های سنگین ترامپ را به جان بخرد.

در گزارشی جداگانه، بلومبرگ گزارش داد که یک پردازنده بزرگ چینی به گفته معامله‌گرانی که خواستند نامشان فاش نشود، حدود ۱۰ میلیون بشکه نفت از ابوظبی و قطر خریداری کرده است. این منابع افزودند که محموله‌ها برای بارگیری در ماه‌های دسامبر و ژانویه هستند و به پاکسازی مازاد نفت خام فروخته‌نشده از چرخه‌های معاملاتی قبلی کمک کردند.

«متیو بالاس»، تحلیل‌گر حوزه انرژی در این رابطه به بلومبرگ گفت: «‌پالایشگاه‌های مستقل چین معمولاً طرفدار نفت خام ارزان‌تر ایران هستند و حدود ۹۰ درصد از صادرات تولیدکننده اوپک را به خود اختصاص می‌دهند، اما کاهش میزان نفت موجود برای خرید باعث تغییر عادات خرید شده است.» وی در این رابطه افزود: «‌دولت آینده ترامپ همچنین منجر به عقب‌نشینی برخی از پالایشگاه‌های بزرگ از خرید نفت خام تهران به دلیل قرار گرفتن در معرض تحریم‌های آمریکا شده است. این مسئله از آن جهت اهمیت دارد که از قرار معلوم چین دیگر علاقه‌ای به هزینه‌دهی در زمینه مقابله با تحریم‌های آمریکا ندارد، لااقل تا جایی که نظام ایدئولوژیک آن چنین اقداماتی را توجیه کند.»

این مسئله از آن جهت اهمیت پیدا می‌کند که بر اساس گزارش‌ها، جریان نفت ایران به چین در این ماه در مقایسه با اکتبر بیش از ۱۰ درصد کاهش یافته است. در همین حال، حجم نفت خام غرب آفریقا به بالاترین سطح ماهانه در حداقل دو سال گذشته رسیده است که بخشی از آن ناشی از افزایش قیمت نفت ایران است. معامله‌گران گفته‌اند که اقدام پکن برای صدور سهمیه‌های واردات بیشتر برای پالایشگاه‌های مستقل نیز فعالیت خرید را تحریک کرده است. بنا به گزارش‌ها، چند ماه پیش از پالایشگاه‌ها خواسته شد تا درخواست خرید نفت بیشتر را ارائه کنند و در این هفته تأیید شفاهی به آنها ارائه شد، اما برخی از آنها قبل از تأیید شروع به خرید کردند. این مسئله نشان از آن دارد که پالایشگاه‌های مستقل بنا دارند تا فرصت هست از نبود نظام تحریمی گسترده دولت آینده به رهبری ترامپ استفاده لازم را ببرند.