احتمال تعمیق کاهش تولید اوپک پلاس: از ایده تا واقعیت / نشست اوپک پلاس: فرصتی برای اصلاح روندی معیوب

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، بازار نفت در سال‌های اخیر با نوسان‌های زیادی همراه بوده است. اگرچه بخش زیادی از تغییر قیمت در بازار به دلیل عوامل درونی بازار نفت مانند ناترازی عرضه و تقاضا بوده است، اما شرایط ژئوپلیتیکی خاورمیانه و تنش‌های جهانی، شرایط اقتصادی کشورها و مسائل زیست‌محیطی نیز بر افزایش یا کاهش قیمت نفت خام اثرگذارند. این در حالی است که اوپک بیش از یک سال است که تولید خود را ۲.۲ میلیون بشکه در روز کاهش داده است و کارشناسان هشدار می‌دهند که این گروه ممکن است مجبور شود به این کاهش، به عنوان یک سیاست بلندمدت فکر کند.

کاهش تولید درازمدت؟

ایده کاهش تولید اوپک مبتنی بر سه اصل کلی بود: محدود کردن عرضه، برتری جستن تقاضا بر مازاد واقعی، افزایش قیمت‌ها و آزادسازی عرضه. این سیاستی است که البته طی سال‌ها برای اوپک جواب داده بود، اما به نظر می‌رسد که این بار قضیه تا حدی فرق می‌کند.

طی ماه‌های اخیر، قیمت نفت تحت فشار نرخ‌های بهره بالا، دلار قوی و تولید بالای نفت آمریکا قرار گرفته است. از سوی دیگر، طی هفته اخیر، قیمت نفت در معاملات اولیه آسیا افزایش یافت. تیم‌های تحقیقاتی و کارشناسان معقتدند که بازارها در آستانه نشست اوپک پلاس در این هفته در حالت «انتظار و تماشا» هستند. گفتنی است که نشست وزیران اوپک پلاس که قرار بود یکشنبه هفته گذشته برگزار شود، برای تصمیم‌گیری درباره استراتژی تولید نفت‌ تا پنجم دسامبر به تعویق افتاد.

اوپک پلاس در حال حاضر، سه مجموعه کاهش تولید داوطلبانه را در واکنش به دورنمای نامعلوم تقاضا، اجرا می‌کند. تحت استراتژی تولید رسمی این گروه، کشورهای عضو، مجموع تولیدشان را به ۳۹.۷۲۵ میلیون بشکه در روز محدود کرده‌اند. همچنین هشت عضو اوپک پلاس، به شکل داوطلبانه، تولیدشان را به میزان ۱.۷ میلیون بشکه در روز تا پایان سال ۲۰۲۵ کاهش داده‌اند و یک کاهش تولید دیگر به میزان ۲.۲ میلیون بشکه در روز را هم انجام می‌دهند که قرار بود حذف تدریجی آن از دسامبر آغاز شود.

این نشست در حالی برگزار خواهد شد که زمان چندانی تا ورود «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا به کاخ سفید باقی نمانده و بنا به گزارش‌ها، احتمال تغییر سیاست‌های کلان اوپک پلاس در راستای دوران جدید در آمریکا وجود دارد. این در حالی است که برخی کارشناسان معتقدند که احتمال تشدید تحریم ایران و ونزوئلا در دوران ترامپ در این بازار سبب رشد قیمت نفت خواهد بود. با این حال، ‌برخی صاحب‌نظران نیز معتقدند که اجرایی‌ شدن توافق آتش‌بس بین حزب‌الله و اسرائیل و تعویق نشست اوپک ‌پلاس اجازه رشد بیشتر به قیمت‌ها در بازار نفت را نمی‌دهد.

تاثیرات بازارهای جهانی

به گزارش رسانه‌ها، انتظار افزایش آتی در تولید نفت خام ایالات متحده قابل توجه است زیرا تولید ایالات متحده قبلاً در سال ۲۰۲۴ به بالاترین حد خود رسیده بود. بلومبرگ هفته گذتشه طی گزارشی اعلام کرد که سطوح بالاتر عرضه نفت خام ایالات متحده می‌تواند قیمت‌ها را کاهش دهد، البته اگر نرخ بهره و دلار کاهش نیابد. بنا به این گزارش، بسیاری از کارشناسان حوزه انرژی همچنان منتظر کلیدخوردن سیاست‌های جدید کاخ سفید هستند تا در این زمینه اظهارنظر قطعی داشته باشند.

اما ارتباط این عناصر به نشست اوپک پلاس چیست؟ به گفته کارشناسان، این تحولات همگی بر ادامه‌دار بودن کاهش تولید اوپک پلاس دلالت دارند. «بادی متیو»، تحلیل‌گر بخش کالاهای جهانی گلدمن ساکس در این رابطه به رویترز گفت: «با توجه به سطح ذخایر، بر این باوریم که قیمت نفت حدود پنج دلار در هر بشکه نسبت به ارزش منصفانه، کمتر ارزش‌گذاری شده است. این مسئله نشان از آن دارد که در صورت تغییر اوضاع، اوپک همچنان بر کاهش تولید اصرار خواهد داشت. به نظر نمی‌رسد که سیاست نشست آتی این گروه چیزی خلاف واقع باشد، هرچند که باید دید انتخاب ترامپ چه تاثیری بر دیدگاه کشورهای عضو گذاشته است.» از سوی دیگر، «مارتین رتس»، تحلیل‌گر شرکت مورگان استنلی، در اظهارنظری گفت: «کل داستان مازاد نفت، هنوز یک واقعیت نیست و ممکن است هرگز به واقعیت تبدیل نشود زیرا تولیدکنندگان تمایل دارند با محدود کردن تولید، به ریسک اشباع عرضه پاسخ دهند.»

طی ماه‌های اخیر شاهد آن بودیم که قیمت نفت به‌رغم افزایش برآمده از تحولات ژئوپولتیک هیچ‌گاه به نحوی افراطی صعود نکرد. از سوی دیگر، همیشه برخی گزارش‌های خبری در مورد ضعیف شدن تقاضای چین یا برآوردهای منفی آژانس بین‌المللی انرژی از دورنمای تقاضا وجود دارد که به سرعت به روند افزایشی قیمت‌ها پایان می‌دهد. به گفته «استفان دوچه»، تحلیل‌گر بازارهای انرژی در فوربس، ماهیت نشست آتی اوپک پلاس بیش از هر چیز تلاش برای ارتقای سیاست‌های این گروه در راستای تحولات اخیر است و بنابراین می‌توان انتظار داشت که روند کاهش تولید همچنان ادامه داشته باشد، مگر این‌که کشورهای عضو به این نتیجه رسیده باشند که بهتر است از سرمایه‌گذاری بر مازاد نفت و محدوده قیمتی خودداری کنند.