ترامپ کارزار فشار حداکثری علیه صنعت نفت ایران را پیش خواهد برد/ تنش گسترده انتظار بازارهای انرژی را می‌کشد

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، انتخاب مجدد «دونالد ترامپ» به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا بسیاری را در سراسر جهان شوکه کرد. به‌رغم پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه پیشین، کاخ سفید بار دیگر میزبان رئیس‌جمهوری افراط‌گرا خواهد بود که به سیاست‌های مبتنی بر فشار بر رقبا و تنش‌زایی او تاثیرات بسیاری را بر اقتصاد، به‌ویژه حوزه انرژی، خواهد گذاشت. در این رابطه، انرژی پرس با استاد علوم سیاسی و اقتصاد کالج ویلیامز در این رابطه به گفت‌وگو نشسته است.

«جیمز ماهون» استاد علوم سیاسی و اقتصاد در کالج ویلیامز در آمریکاست. مطالعات و تالیفات وی حوزه اقتصاد سیاسی، سیاست تطبیقی و روابط خارجی را در برمی‌گیرد.

آنچه در پی می‌آید مشروح گفت‌وگوی اختصاصی انرژی پرس با این استاد دانشگاه با محوریت سیاست‌های دونالد ترامپ در حوزه انرژی است:

دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوری‌خواه، توانست در انتخابات اخیر ریاست جمهوری آمریکا به پیروزی برسد. بسیاری این مسئله را پیروزی موثری برای شرکت‌های بزرگ انرژی در جهان از جمله آمریکا دانسته‌اند. تفسیر شما از این مسئله چیست؟

پیروزی رئیس‌جمهور سابق دونالد ترامپ در انتخابات، شور و شوقی را در میان صنایع سوخت فسیلی و معدن ایجاد کرده است. دلیلش هم این است که آن‌ها پیش‌بینی می کنند یک محیط نظارتی مطلوب در دولت آینده او برای حوزه فسیلی وجود داشته باشد. در همین حال، متحدان جمهوری‌خواه رئیس‌جمهور منتخب، فرصت جدیدی را برای سیاست‌های مخالف سبز که مدت‌هاست متوقف شده می‌بینند.

ترامپ که در دوران نخست ریاستش از توافقنامه آب‌و‌هوایی پاریس خارج شد و مقررات انرژی و زیست‌محیطی متعددی را لغو کرد، قول داده در دوره دوم انتخابات نیز رویکرد مشابهی را در پیش بگیرد. او همچنین متعهد شده است که تولید نفت و گاز داخلی را افزایش دهد، از جمله با گشایش زمین‌های جدید برای حفاری. وی همچنین انواع انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد و خورشید را بی‌اعتبار دانسته و خواستار پایان دادن به «یارانه‌های احمقانه انرژی بادی» شده است.

با توجه به این مسائل، می‌توان نتیجه گرفت که سیاست ترامپ در حوزه انرژی بیش از پیش به سود صاحبان صنایع مرتبط با انرژی فسیلی است و این خود بدان معناست که باید شاهد چرخشی گسترده در سیاست‌های ایالات متحده در حوزه انرژی باشیم. صنعت نفت و گاز از کمپین انتخاباتی او حمایت کرد و بیش از ۱۴ میلیون دلار برای انتخاب مجدد او خریداری کرد. به طور خلاصه، در پی پیروزی ترامپ، صنعت نفت امیدوار است که او به وعده‌های خود عمل کند و مقررات وضع شده توسط دولت بایدن را لغو کند.

ترامپ در دوره پیشین تحریم‌هایی را علیه صنعت نفت ایران وضع کرد. بسیاری معتقدند که وی در دوره جدید این مسیر را با شدت بیشتری ادامه می‌دهد. همچنین انتخاب‌های او برای وزارت خارجه و دیگر پست‌های کلیدی نشان می‌دهد که وی بنا ندارد روندی متفاوت را در دور جدید ریاست‌جمهوری خود پیش بگیرد. تحلیل شما از برنامه ترامپ برای اعمال تحریم بر حوزه انرژی ایران چیست؟

تا جایی که به ایران مربوط می‌شود، نباید چندان به تغییر رویکرد از سوی دولت جدید ترامپ دلخوش بود. به نظر می‌رسد که وی نه تنها بنا دارد تحریم‌های پیشین را ادامه داده بلکه آن‌ها تشدید نیز بکند. اخیرا، منابع آگاه گزارش دادند که دولت جدید ترامپ فشار بر بخش نفت ایران را افزایش می‌دهد و این چیزی است که شماری از مقام‌های دولت پیشین وی نیز بر آن تاکید کرده‌اند. بنابراین به نظرم احتمال تشدید تحریم‌ها علیه ایران در دولت جدید ترامپ بسیار قوی است. همانطور که خودتان هم اشاره کردید، انتخاب‌های ترامپ در حوزه سیاست خارجه نشان می‌دهد که وی بنا ندارد از مواضع پیشین خود عقب‌نشینی کند.

با این همه، نکته‌ای مهم را نباید فراموش کرد: جهان فعلی با جهانی که ترامپ دور نخست ریاست‌جمهوری خود را در آن گذراند بسیار متفاوت است. اکنون درگیری‌ها در غزه را داریم و همچنین تنش‌های فراگیر میان اوکراین و روسیه را. همچنین وضعیت بازارهای نفتی طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر شاهد رکودهایی بوده که نشان می‌دهد دست ترامپ برای پیشبرد سیاست‌های پیشینش آنچنان که بسیاری گمان می‌کنند باز نیست. شکی نیست که ترامپ کارزار فشار حداکثری را پیش خواهد برد؛ اما این‌که این کارزار تا چه اندازه می‌تواند کارساز باشد و همچنین این‌که این کارزار به شدت پیشین خواهد بود یا نه محل بحث است. ساده بگویم: فشار حداکثری در کار خواهد بود، اما میزان این فشار چندان مشخص نیست. فشار حداکثری سابق چه‌بسا در دوران فعلی چندان کارساز نباشد، خاصه این‌که اکنون اتحاد روسیه،‌ چین و ایران ابعاد گسترده‌تری پیدا کرده است.

آینده بازارهای انرژی در دوران ریاست ترامپ را چگونه تفسیر می‌کنید؟ آیا ورود او به کاخ سفید تاثیراتی بر قیمت‌ها خواهد گذاشت؟

پیش‌بینی‌های فعلی حاکی از آن است که دور دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ می‌تواند تا سال ۲۰۲۵ فشار نزولی بر نفت وارد کند و میانگین قیمت نفت برنت به ۶۰ دلار در هر بشکه برسد. بسیاری این مسئله را به خاطر سیاست تعرفه‌ای معروف ترامپ می‌دانند. این البته خوانش کاملا درستی است، هرچند که باید منتظر ماند و دید که وی عملا چه سیاستی را پیش می‌گیرد. با این همه، شخصا معتقدم که ورود وی به اتاق بیضی کاخ سفید می‌تواند بر بازارها فشار بیاورد، دستکم طی دوره‌ای سه الی چهار ماهه.

همچنین نفوذ ترامپ بر اوپک پلاس، که متشکل از سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدانش به رهبری روسیه است، ممکن است این گروه تولیدکننده را وادار کند که کاهش تولید را سریع‌تر پیش ببرد. همچنین احتمال کاهش برخی تنش‌های ژئوپولیتیکی در دوران ترامپ می‌تواند بر قیمت نفت نیز تاثیر بگذارد. از سوی دیگر، سیاست ترامپ می‌تواند از طریق مشوق‌های مالیاتی بالقوه برای سرمایه‌گذاری سرمایه در اکتشاف و تولید به نفع صنعت عمل کرده و این مسئله می‌تواند افزایش‌های دوره بایدن در حق امتیاز، هزینه‌های حداقل پیشنهادات و نرخ اجاره زمین‌های فدرال را معکوس کند. این موضوع به نوبه خود بر قیمت‌ها تاثیرگذار خواهد بود.

از سوی دیگر، سیاست‌های ترامپ می‌تواند پیامدهای متفاوتی برای رشد اقتصاد جهانی داشته باشد؛ این تاثیر به‌ویژه برای اروپا و چین که همچنان در معرض خطر تعرفه‌های تجاری هستند منفی باشد. این امر می‌تواند بر رشد تقاضای جهانی نفت تأثیر بگذارد و خطرات نزولی را برای انتظارات رشد تقاضای جهانی نفت به میزان ۰.۹ میلیون بشکه در روز برای سال آینده ایجاد کند.