دلایل ریزش قیمت نفت پس از حمله اسرائیل

به گزارش انرژی پرس؛ قیمت نفت در معاملات امروز سه‌شنبه ۲۹ اکتبر (۲۰۲۴) با وجود کاهش نگرانی‌ها از اختلالات عرضه، اندکی کاهش یافت. به باور کارشناسان، البته طرح ایالات متحده برای خرید نفت جهت پر کردن مجدد ذخایر استراتژیک نفت، مانع از کاهش بیشتر قیمت شد. اگرچه نگرانی‌های گسترده‌تر در مورد رشد ضعیف تقاضا در آینده برای این روند تاثیرگذار بوده است. وزارت انرژی ایالات متحده اعلام کرد که به دنبال خرید ۳ میلیون بشکه نفت برای پر کردن مجدد ذخایر استراتژیک خود با تحویل تا ماه می‌ سال آینده است.

روز گذشته، ۲۸ اکتبر، قیمت نفت با کاهش بیش از ۶ درصدی به دلیل نگرانی‌های ناشی از تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی و اختلال احتمالی عرضه، به معاملات خود پایان داد. در معاملات امروز، قیمت‌های آتی نفت خام برنت برای تحویل در دسامبر ۲۰۲۴.۰. ۰۶ درصد کاهش یافت و به ۷۱.۳۸ دلار در هر بشکه رسید. همچنین، قیمت آتی نفت خام وست تگزاس اینترمدیت آمریکا برای تحویل در دسامبر ۲۰۲۴ با ۰.۰۶ درصد کاهش به ۶۷.۳۴ دلار در هر بشکه رسید.

در معاملات دیروز، دو نفت خام شاخص یعنی برنت و وست تگزاس اینترمدیت پس از حملات محدود و ناموفق اسرائیل به اماکن نظامی ایران در ابتدای هفته و خودداری از حمله به تاسیسات نفتی و هسته‌ای ایران و احتمال کاهش تنش‌های ژئوپلیتیکی در غرب آسیا، به ترتیب ۶.۱ و ۶.۲ درصد کاهش یافتند.

دو عامل تاثیرگذار

قیمت نفت در آخرین جلسه پس از حمله اسرائیل به ایران در آخر هفته که زیرساخت‌های نفتی در تهران را دور زد و به دلیل کاهش نگرانی سرمایه گذاران از احتمال تشدید درگیری پس از این حمله، به پایین‌ترین سطح خود از اول اکتبر رسید. به باور کارشناسان، هرچند چشم‌انداز وضعیت خاورمیانه همچنان نگران کننده است، اما بازار انتظار دارد که تب حملات تلافی جویانه بین اسرائیل و ایران فروکش کند.

همچنین، برنامه ایالات متحده برای پر کردن مجدد ذخایر استراتژیک نفت موجب حمایت از بازار شد اما این روند احتمالا در آینده نزدیک روند نزولی داشته باشد زیرا فصل زمستان اوج تقاضا برای نفت سفید در نیمکره شمالی بوده و همچنین، تقاضا در چین همچنان کُند است. وزارت انرژی ایالات متحده تاکنون بیش از ۵۵ میلیون بشکه نفت را با قیمت متوسط ​​حدود ۷۶ دلار در هر بشکه خریداری کرده که تقریبا ۲۰ دلار کمتر از قیمت ۹۵ دلار در هر بشکه سال ۲۰۲۲ است.

روز شنبه و در در آخرین مبادله آتش بین دو رقیب خاورمیانه‌ای، هواپیماهای اسرائیلی سه موج حمله را علیه اماکن نظامی در نزدیکی تهران و غرب ایران آغاز کردند. این حملات ناموفق بیشتر به سمت اهداف نظامی انجام شد و ترس از حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای یا زیرساخت‌های نفتی ایران را کاهش داد. در واقع، به باور برخی از کارشناسان این حمله اسرائیل درها را برای تنش‌زدایی باز می‌گذارد و به عوامل بنیادی اجازه می‌دهد تا دوباره محرک بازار باشند. براساس برآوردها، تا سال ۲۰۲۵ شاخص‌های بنیادی نزولی خواهند بود و با این حال، تنش‌ها در خاورمیانه همچنان بالاست و مسئولان ایران اعلام کردند که ایران از همه ابزارهای موجود برای پاسخ به حمله اسرائیل استفاده خواهد کرد.

تا هفته گذشته، نگرانی عمده بازار نفت مربوط به احتمال حمله رژیم صهیونیستی و واکنش ایران بود که می‌توانست با تاثیرگذاری بر تردد تنگه هرمز، قیمت نفت را تا مرز ۱۰۰ دلار نیز افزایش دهد. اما، قیمت نفت در ابتدای هفته پس از واکنش اسرائیل به حمله موشکی ایران و عدم موفقیت آن کاهشی شد و بازارها متقاعد شدند که احتمال تشدید قابل توجه درگیری فعلا بعید است.

باید توجه داشت که ریسک ژئوپلیتیکی در بازارهای نفت در روز اول اکتبر که ایران در پاسخ به ترور اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس در تهران، تقریباً ۲۰۰ موشک بالستیک به سوی ایران شلیک کرد، به طرز چشمگیری افزایش یافت. پس از هفته‌ها گمانه‌زنی درباره نحوه واکنش اسرائیل از جمله گزارش‌هایی مبنی بر اینکه احتمالا تاسیسات نفت و گاز ایران را هدف قرار دهد، دامنه محدود حمله روز شنبه به کاهش تنش‌ها در منطقه کمک کرده است.

این کاهش نسبی تنش بین رژیم صهیونیستی و ایران، خطر اختلال عمده عرضه در منطقه را کاهش و بازارهای نفت را به تمرکز مجدد بر روی عوامل اساسی سوق داده است. بالا بودن ظرفیت مازاد، تنها به فشار نزولی بر قیمت نفت می‌افزاید. حتی قبل از آخرین تحولات خاورمیانه، گلدمن ساکس هشدار داده بود که قیمت نفت در سال ۲۰۲۵ رشد محدودی دارد و دلیل آن ظرفیت مازاد و تقاضای ضعیف است.

ادامه فضای مبهم

همانطور که اشاره شد، اگر تنش زداییدر منطقه اتفاق بیفتد، عوامل بنیادی بار دیگر جهت قیمت‌ها را تعیین خواهند کرد و با توجه به مازاد نفت تا سال ۲۰۲۵، قیمت نفت احتمالاً تحت فشار باقی خواهد ماند. هرچند، حمله محدود اسرائیل در آخر هفته منجر به کاهش ریسک ژئوپلیتیکی در قیمت نفت شده است، اما برخی از تحلیلگران تردید دارند که واکنش بازار کوتاه مدت باشد و هنوز تا آتش بس جدی در خاورمیانه فاصله زیادی وجود دارد.

با وجود حملات ناموفق اسرائیل در آخر هفته، جنگ بین اسرائیل و حماس در نوار غزه هنوز به پایان نرسیده است. علاوه بر این، عربستان سعودی، یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت جهان، حمله اسرائیل به ایران را به شدت محکوم کرد. این نگرانی در مورد یک درگیری گسترده‌تر را افزایش می‌دهد زیرا یکی از قدرتمندترین اقتصادهای منطقه نیز وارد درگیری شود. باید توجه داشت که خاورمیانه بیش از نیمی از ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد و بنابراین در برابر هر نوع تشدید تنش آسیب‌پذیر است.

معضل اوپک پلاس

قیمت نفت در حال حاضر تا مرز ۸۰ دلار در هر بشکه فاصله دارد و چون اقتصاد کشورهای اوپک و متحدانش به شدت به صادرات نفت خام متکی هستند، این کارتل قیمت‌های بالای ۸۰ دلار در هر بشکه را هدف قرار داده است که نقطه سر به سر آن‌هاست. کاهش قیمت نفت به این معنی است که برنامه‌های ائتلاف اوپک پلاس برای افزایش تولید از دسامبر دشوار خواهد بود.

انتظار می‌رود عربستان سعودی و اوپک پلاس برای به دست آوردن مجدد سهم بازار، بخشی از کاهش داوطلبانه تولید نفت خود را از دسامبر آغاز کنند. با این حال، اگر کاهش قیمت‌ها در سناریوی فعلی ادامه یابد، افزایش تولید از دسامبر به نفع اوپک نخواهد بود. باید توجه داشت که عرضه غیراوپک در حال افزایش است و از رشد تقاضا در سال آینده پیشی خواهد گرفت، بنابراین تولید بالاتر اوپک می‌تواند قیمت نفت خام را بیشتر کاهش دهد.

در مجموع، در حال حاضر تحلیلگران معتقدند قیمت نفت برنت بدون ریسک‌های ژئوپلیتیکی حدود ۷۰ دلار در هر بشکه است و حتی قیمت WTI را در حدود ۶۵ دلار در هر بشکه برآورد می‌کنند. البته کاهش به زیر ۶۵ دلار در هر بشکه پیامدهای بسیار منفی خواهد داشت. هرچند، تنش‌ها در خاورمیانه اندکی کاهش می‌یابد و این امر به بازار کمک می‌کند، اما در نهایت بزرگترین نگرانی فعلا تقاضا خواهد بود.