پارس جنوبی؛ گنجی که مدیران رهایش کرده‌اند +فیلم

به گزارش اختصاصی انرژی‌پرس، در حال‌حاضر ایران از لحاظ برخورداری از منابع انرژی فسیلی، یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان محسوب شده و از منظر حجم ذخایر نفت و گاز در دنیا در جایگاه نخست قرار دارد. از طرفی سهم عمده سبد انرژی اولیه کشور را گاز طبیعی و نفت‌خام تشکیل داده؛ لذا بخش زیادی از تولیدات این حوزه در داخل کشور مصرف می‌شود. مطابق با داده‌های مقامات وزارت نفت و شرکت تانکرترکرز، در حال‌حاضر صادرات نفت ایران در خوشبینانه‌‌‌‌‌‌ترین حالت، تقریبا یک‌میلیون و ۸۵۰‌هزار بشکه در روز است.

در حال‌حاضر ایران از لحاظ برخورداری از منابع انرژی فسیلی، یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان محسوب شده و از منظر حجم ذخایر نفت و گاز در دنیا در جایگاه نخست قرار دارد.

از طرفی سهم عمده سبد انرژی اولیه کشور را گاز طبیعی و نفت‌خام تشکیل داده؛ لذا بخش زیادی از تولیدات این حوزه در داخل کشور مصرف می‌شود. مطابق با داده‌های مقامات وزارت نفت و شرکت تانکرترکرز، در حال‌حاضر صادرات نفت ایران در خوشبینانه‌‌‌‌‌‌ترین حالت، تقریبا یک‌میلیون و ۸۵۰‌هزار بشکه در روز است.

به این ترتیب، تمامی تولیدات هیدروکربنی در کشور شامل نفت‌خام، گاز طبیعی، میعانات گازی و… صرف مصارف داخلی از جمله خوراک پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و نیروگاه‌ها، نیازمندی‌‌‌‌‌‌های بخش صنعت و بخش خانگی و… می‌شود و عملا تنها یک‌میلیون و ۸۵۰‌هزار بشکه در روز نفت‌خام به‌عنوان مازاد انرژی کشور است که صادر می‌شود.

از سوی دیگر، از میدان گازی پارس‌جنوبی به‌طور متوسط ۶۷۰‌میلیون متر‌مکعب در روز گاز طبیعی تولید می‌شود که این حجم از گاز طبیعی از لحاظ ارزش حرارتی تقریبا معادل ۴‌میلیون بشکه نفت‌خام است. همچنین به‌‌‌‌‌‌طور متوسط روزانه ۷۰۰‌هزار بشکه میعانات گازی به‌عنوان ارزشمندترین محصول یک میدان گازی (میعانی) از میدان پارس‌جنوبی استحصال می‌شود که در حال‌حاضر بخش‌اعظم این محصول ارزشمند به‌عنوان خوراک پالایشگاه ستاره خلیج‌‌‌‌‌‌فارس و مجتمع‌‌‌‌‌‌های پتروشیمی مورد‌استفاده قرار می‌گیرد و ظرفیت باقی‌مانده آن صادر می‌شود. با توجه به سهم ۵۰‌درصدی تولیدات میدان گازی پارس‌جنوبی از کل سبد انرژی کشور، می‌توان دریافت که نقش این میدان مشترک در امنیت انرژی کشور بی‌‌‌‌‌‌بدیل است.

ایران، دومین کشور دارای ذخایر گازی دنیا در تامین گاز مورد نیاز خود با مشکل مواجه است و چند سالی می‌شود که زمستان‌های سختی را پشت سر می‌گذارد. آن هم در شرایطی که سرمایه‌گذاران داخلی وعده‌‎هایشان را عملی نمی‌کنند. در موقعیتی که نسخه تجویزی مسئولین در فصل زمستان و برای جلوگیری از قطع گاز بخش خانگی، قطع گاز صنایع مهم و ارزآوری از جمله پتروشیمی‌هاست. و برای اینکه چراغ نیروگاه‌ها خاموش نشود به جای گاز از سوخت جایگزین همچون مازوت استفاده می‌کنند که آلایندگی بالایش، تعطیلی بسیاری از شهرهای کشور را به خاطر آلودگی به دنبال خود می‌آورد. پیمانکارانی هم که وارد این صنعت می‌شوند با وجود دریافت رقم‌های بالا مازادی برای صنعت نفت کشور تولید نمی‌کنند.
نمونه بارزش هم وضعیت فعلی میدان گازی پارس جنوبی است که حدود ۷۰ درصد از گاز مورد نیاز کشور را تامین می‌کند اما رقم۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون متر مکعبی ناترازی گاز خود به خوبی نشان می‌‌دهد که این میدان به حال خود رها شده است.

محمود خاقانی، کارشناس انرژی یکی از علل اصلی توسعه نیافتن میدان پارس جنوبی را در سرمایه‌گذاری‌های بی‌نتیجه‌ای می‌داند که نیازمند پیگیری است. از جمله پیمانکاری که ۳۵ میلیارد دلار نقد دریافت کرد اما وعده‌هایش عملی نشد: «مدت‌های طولانی است که فقدان سرمایه‌گذاری باعث بحران در این منطقه شده است ولی نکته مهم این است که اتفاقا سرمایه‌گذاری هم شده است اما نتیجه‌ای نداشت. به طور مثال پیمانکاری چندی پیش وارد پارس جنوبی شد و پس از دریافت ۳۵ میلیارد دلار به طور نقدی وعده‌های زیادی داد اما هیچ کدام از آن‌ها را عملی نکرد. آن فرد یا مجموعه هر کسی بوده باشد و با هر قدرتی باید پاسخگو باشد که بودجه مملکت را چه کرده است.»

باید این نکته مهم را هم بدانیم که ادامه این روند و سیر تخریب و تبعات کاهش تولید گاز میدان پارس جنوبی می‌تواند تا بنزین و صنعت پتروشیمی کشور هم برسد.

ایران و قطر همزمان در دو سوی شمالی و جنوبی این میدان دریایی درحال برداشت گاز هستند. ذخایر گازی این میدان مشترک به ۵۰ هزار میلیارد متر مکعب می رسد. در شرایطی که غول‌های گازی دنیا در قطر سرمایه‌گذاری می‌کنند و این کشور هر روز سود بیشتری از این میدان مشترک نثیبش می‌شود، ایران با کسری گاز مواجه است و همان میزان گازی که به برخی کشورها همچون عراق صادر می‌کند، به خاطر بحران تحریم، مبلغ قابل توجهی را هم عاید این صنعت نمی‌کند.