سیاست زیرکانه تهران در دور زدن تحریم‌ها و یافتن مقاصد جدید

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، بر اساس منابع کشتیرانی و داده‌ها، ایران محموله‌های ‌نفت خام را به مقاصد جدیدی مانند بنگلادش و عمان ارسال کرده است که آخرین نشانه از تلاش برای کنار زدن تحریم‌ها و حفظ تولید نزدیک به بالاترین میزان خود در پنج سال اخیر است.
به گفته منابع آگاه، این محموله‌ها در قالب‌های کوچک‌تر از حد معمول صادر شده که در مجموع بدل شده‌اند به سازوکاری برای افزایش صادرات نفتی ایران. فروش نفت منبع اصلی درآمد ایران است و این کشور به دنبال راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا بر صادرات نفت خام خود است که «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در سال ۲۰۱۸ با زیر پا گذاشتن برجام دوباره اعمال‌شان کرد.
محموله‌های جدید و سیاست‌های زیرکانه
بنا به گزارش رویترز، ایران که از سهمیه‌های تولید تعیین‌شده توسط سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) معاف است، در تلاش است تا تولید و صادرات را به حداکثر برساند. این در حالی است که «جواد اوجی»، وزیر سابق نفت در ماه ژوئیه گفت که ایران به ۱۷ کشور از جمله کشورهای اروپایی نفت خام می‌فروشد.
به گفته منابع آگاه، در یک فقره از تجارت‌های جدید، نفتکش «گولدن ایگل» در اوایل سال جاری پس از دریافت نفت از کشتی دیگری که آن را از جزیره خارگ ایران بارگیری کرده بود، به سوی بندر چیتاگونگ بنگلادش حرکت کرد. بنا به گزارش‌ها، گولدن ایگل در ماه آوریل در عملیات انتقال کشتی به کشتی در اطراف چیتاگونگ، بخش‌هایی از محموله را به نفتکش‌های کوچک‌تر تخلیه کرد. این در حالی است که بنا به گزارش رویترز، این محموله به مقصد بنگلادش به طور جداگانه توسط یک منبع ردیابی صادرات نفت دیگر تایید شد.
از سوی دیگر، یکی از مقامات شرکت دولتی بنگلادش پترولیوم، که پالایشگاه اصلی کشور را اداره می‌کند، گفت که این محموله را خریداری نکرده است و تعیین اینکه خریدار چه کسی بوده، دشوار است. به گفته «یاری ویترسان»، تحلیل‌گر حوزه انرژی، تهران با پخش محموله‌های کلان خود در قالب محوله‌های کوچک‌تر توانسته از ردیابی تحریمی آمریکا فراتر رفته و مسیرهای جدید و همچنین مقاصد مشخص‌تری را برای صادرات خود ایجاد کند. وی افزود: «این سیاست سبب شده که نه‌تنها رهگیری تحریمی دشوارتر شود، بلکه می‌تواند موجب شود که سطح صادرات نفت ایران نیز افزایش داشته باشد.»
مقاصد نوین نفتی
بر اساس آمار اوپک، پس از ثبت یکی از بزرگ‌ترین افزایش تولید اوپک در سال ۲۰۲۳ علیرغم وجود تحریم‌های آمریکا، تولید نفت تهران در سال جاری به ۳.۲ میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین میزان از سال ۲۰۱۸ است. در این میان، بنا به گزارش‌ها، سوریه و عمان جایگاه ویژه‌ای دارند.
به گفته شرکت پترو لجستیک، یک شرکت مستقر در ژنو که محموله‌های نفتکش‌ها را دنبال می‌کند، صادرات نفت خام ایران در سال جاری به بالاترین حد خود رسیده است و مارس تا مه قوی‌ترین دوره سه ماهه از اواسط سال ۲۰۱۸ است. «ویرجینی باهنیک»، از تحلیل‌گران شرکت پترو لجستیک، در این رابطه گفت: «اما به نظر می‌رسد که حجم این صادرات در حال حاضر رو به افزایش است.»
منابع کشتیرانی گفتند که حداقل هشت محموله نفت – عمدتاً از ایران – طی ماه‌های اخیر عازم سوریه بودند که برخی از آن‌ها قبلا تخلیه شده بودند. بر اساس اظهارات منابع صادراتی، تحویل نفت ایران به سوریه در سال ۲۰۲۴ به طور متوسط ​​۵۷۱۹۰ بشکه در روز در مقایسه با بالاترین رقم ۱۴۷۰۰۰ بشکه در روز در سال ۲۰۲۲ بوده است.
همچنین به گفته منابع کشتیرانی، یک نفتکش جداگانه محموله‌ای را که گمان می رود نفت خام ایران باشد، پس از بارگیری محموله از طریق یک کشتی به کشتی با کشتی دیگری که اوایل سال جاری محموله را از جزیره خارگ ایران دریافت کرده بود به بندر صحار عمان تحویل داد. منبع ردیابی کشتی نیز ورود این محموله به صحار را تایید کرد.
این در حالی است که صادرات تهران به چین که تحریم‌های آمریکا را به رسمیت نمی‌شناسد، به این بندر سرازیر شده و به حفظ واردات نفت این کشور در سطوح نزدیک به رکورد کمک کرده است. ردیاب‌ها و دلالان نفتکش‌ها می‌گویند که تجار نفت ایران را که به مقصد چین می‌رود، تغییر منشأ داده و آن از با مکان‌های دیگری دیگر مانند مالزی، عمان یا امارات متحده عربی جایگزین می‌کنند.
به گفته کارشناسان، سیاست‌های مذکور ابزاری مناسب برای دور زدن تحریم‌ها و افزایش حجم صادرات برای ایران خواهد بود و می‌تواند تاثیرگذاری بالایی داشته باشد.