چشم طمع روس‌ها به طلای سیاه اقلیم کردستان

به گزارش انرژی پرس، سایمون واتکینز از تحلیلگران مطرح نفت جهان در اویل پرایس نوشت:
روسیه کنترل صنعت نفت منطقه نیمه خودمختار کردستان در شمال عراق را در سال ۲۰۱۷ میلادی به چهار دلیل کلیدی در دست گرفت. این موضوع در کتاب جدید من در مورد نظم جدید بازار جهانی نفت به صورت عمیق، تحلیل شده است.

 اول اینکه، منطقه خودمختار کردستان دارای ذخایر قابل توجه نفت و گاز است.
دوم، روابط پرالتهاب آنها با جنوب عراق، که خارج از بغداد اداره می شود، به روسیه اجازه می دهد تا نقش میانجی را بین دو بخش کشور ایفا کرده و به مسکو اهرم فشار بر هر دو طرف بدهد.
 سوم اینکه، این اهرم می‌تواند برای گسترش تسلط روسیه بر جنوب عراق نیز که دارای ذخایر نفت و گاز بیشتری است، استفاده شود.
و چهارم، روسیه را قادر می سازد تا از هرگونه تلاش ایالات متحده و متحدانش برای شروع بازسازی نفوذ خود در کشور جلوگیری کند.

این نکته آخر پس از از سرگیری توافقنامه روابط بین ایران (حامی اصلی منطقه ای عراق) و عربستان سعودی با میانجیگری چین در ماه مارس، بازتاب بیشتری پیدا کرد. به صورت خاص، یک منبع که از نزدیک با دستگاه امنیت انرژی اتحادیه اروپا کار می کند به OilPrice.com در آن زمان گفت: یکی از مقامات عالی رتبه کرملین به ایران گفته بود با دور نگه داشتن غرب از معاملات انرژی در عراق – و نزدیکتر شدن به محور جدید ایران و عربستان – پایان هژمونی غرب در خاورمیانه به فصل تعیین کننده در نابودی نهایی غرب تبدیل خواهد شد.

با توجه به اینکه آینده عرضه نفت مستقل از سوی اقلیم کردستان بسیار مخاطره آمیز به نظر می رسد، روسیه قاطعانه وارد آخرین مراحل طرح خود برای عراق می شود، همانطور که در بحث های جدی در دو هفته گذشته برای افزایش حضور خود در میادین نفتی این کشور مشخص شد.

روسیه با بهره گیری از شرایط به وجود آمده در نهایت افزایش عمده ای در تولید نفت از میدان نفتی غول پیکر نفتی قورنا ۲ عراق ایجاد می کند. این میدان – همراه با غول بزرگ رمیله – اخیراً توسط وزارت نفت عراق به عنوان میادین کلیدی برای برنامه این کشور برای افزایش ظرفیت تولید نفت به حدود ۷ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۷ میلادی مورد اشاره قرار گرفت.

در میدان نفتی قورنای غربی واقع در ۶۵ کیلومتری شمال غربی شهر بندری بصره، مجموع ذخایر نفت قابل استحصال ۴۳ میلیارد بشکه تخمین زده شده است که آن را به یکی از بزرگترین میادین نفتی در جهان تبدیل می کند. بلوک قورنای غربی ۲ ذخایر نفت قابل استحصال را حدود ۱۳ میلیارد بشکه تخمین زده است و مانند بسیاری از میادین بزرگ در عراق (و ایران و عربستان سعودی) از کمترین هزینه تولید در جهان سود می برد. ( فقط ۱ تا ۲ دلار آمریکا به ازای هر بشکه)

طرح اولیه توسعه میدان قورنای غربی ۲ تولید ۱.۸ میلیون بشکه در روز بود، اما این در سال ۲۰۱۳ میلادی به یک طرح سه مرحله ای اصلاح شد که در آن پیک تولید ۱.۲ میلیون بشکه در روز بود. فاز ۱ حدود ۱۲۰ هزار بشکه در روز به تولید اولیه ۳۰ هزار بشکه در روز از سازند مشریف این سایت اضافه می کند.

فاز ۲ نیز ۴۰۰ هزار بشکه دیگر در روز به توسعه کامل سازند مشریف اضافه می کند. و فاز ۳ هم ۶۵۰ هزار بشکه دیگر در روز به توسعه سازند عمیق تر یاماما اضافه می کند. با این حال، در زمان این انتقال از فاز ۲ به فاز ۳ که قرار بود در اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی شروع شود، مشکل از طرف روسیه شروع شد، به همین دلیل است که تولید از این میدان در این سال‌ها به سختی جابجا شده است.

منشأ مشکل این بود که شرکت اصلی نمایندگی نفت روسیه در آن زمان، لوک اویل، معتقد بود که سطح دستمزدی که به ازای هر بشکه استخراج شده دریافت می‌کرد، بسیار پایین بود.

به ازای هر بشکه بازیابی شده ۱.۱۵ دلار آمریکا پرداخت می شد – کمترین نرخی که در آن زمان به هر شرکت نفتی بین المللی (IOC) در عراق پرداخت می شد و ۵.۵ دلار به ازای هر بشکه که به گازپروم نفت برای توسعه میدان نفتی بدره پرداخت می شد، کمتر بود.

بدتر شدن اوضاع برای لوک اویل در آن زمان این بود که قبلاً حداقل ۸ میلیارد دلار برای توسعه قورنای غربی ۲ هزینه کرده بود و این نارضایتی را تشدید کرد که وزارت نفت عراق هنوز حدود ۶ میلیارد دلار به عنوان پاداش بابت بشکه های بازیابی شده و سایر بشکه ها به روس‌ها بدهکار است.

یک منبع ارشد نزدیک به وزارت نفت عراق به OilPrice.com در آن زمان گفت، به لوک اویل اطمینان داده شد که وزارت نفت عراق به سرعت ۶ میلیارد دلاری را که به این شرکت بدهکار است و نرخ غرامت بالاتری به ازای هر شرکت پرداخت خواهد کرد.

علاوه بر این، وزارت نفت عراق موافقت کرد که مدت قرارداد لوک اویل را از ۲۰ به ۲۵ سال افزایش دهد، بنابراین میانگین هزینه سالانه شرکت روسی را کاهش داد. همچنین توافق شد که لوک اویل در ۱۲ ماه آینده حداقل ۱.۵ میلیارد دلار در غرب قورنای ۲ سرمایه گذاری کند تا تولید را از سطح ۴۰۰ هزار بشکه در روز به هدف اوج تولید ۱.۲ میلیون بشکه در روز نزدیک کند.

با این حال، تنها یک ماه بعد، ۹۳ درصد از مردم اقلیم نیمه خودمختار کردستان عراق به استقلال کامل از عراق رأی دادند و هرج و مرج به وجود آمد و شاهد حرکت نیروهای نظامی به منطقه کردستان با حمایت روسیه بودند. تنها یک ماه پس از آن، روسیه عملاً کنترل بخش نفت منطقه را به دست گرفت و به دنبال فشار بر دولت فدرال عراق بود.

همانطور که در کتاب جدید من در مورد نظم جدید بازار جهانی نفت نیز به صورت عمیق تحلیل شده است، روسیه به دنبال این بود که شرایط مطلوب تری را برای عملیات موجود خود در منطقه فدرال و جوایز توسعه میدان نفتی جدید در آنجا، با قرار دادن خود بین دو طرف به دست آورد.

اقدامات روسیه در این مرحله، هیچ کمکی به افزایش تولید از قورنای غربی ۲ نداشت. برای آنچه که بعد از آن اتفاق افتاد، لوک اویل در آن زمان می‌دانست که کاملاً قادر به تولید حداقل ۶۳۵ هزار بشکه در روز بر مبنای پایدار است.

به گفته این منبع عراقی، شرکت نفت روسیه در ماه های آگوست و سپتامبر ۲۰۱۷ میلادی به تولید ۶۵۰ هزار بشکه در روز در دوره های طولانی دست یافته بود و مهندسان آن به مدیریت ارشد اطمینان داده بودند که تولید ۶۳۵ هزار بشکه در روز به صورت مداوم و بدون مشکل قابل دستیابی است.

با این حال، در پایان نوامبر ۲۰۱۷ میلادی، وزارت نفت عراق متوجه شد که لوک اویل در حال مقابله با آنها است. این کشور تهدید کرد که تمام پرداخت‌های مربوط به لوک اویل را تا زمانی که شروع به افزایش مداوم تولید تا سطح ۶۳۵ هزار بشکه در روز کند را متوقف خواهد کرد.

در پاسخ و پس از خروج چند شرکت نفتی بین المللی از عراق، مدیران ارشد لوک اویل فکر کردند که زمان مناسبی است تا دوباره تلاش کنند تا وزارت نفت را وادار به عمل به وعده های قبلی خود برای افزایش غرامت به ازای هر بشکه در میدان قورنای غربی ۲ کند. لوک اویل اضافه کرد که درآمد ۱۸.۵ درصدی در سال را از میدان مورد انتظار خود به دست نمی آورد – در واقع فقط حدود ۱۰ درصد – و وزارت نفت باید پاداش را افزایش دهد، در غیر این صورت از پروژه خارج می شود.

عکس العمل بغداد برای روس‌ها تعجب آور بود. پاسخ وزارت نفت این بود که اگر لوک اویل بخواهد برود خوب است، اما قبل از انجام این کار، به جای سرمایه‌گذاری اولیه که در سال ۲۰۱۷ میلادی وعده داده بود و دوباره در سال ۲۰۱۹ میلادی وعده داده بود، غرامت می‌پردازد. از آن نقطه، بن بست تا همین اواخر پابرجا بود. به گفته این منبع، لوک اویل در چند هفته گذشته تولید خود را از ۴۰۰ هزار بشکه در روز به حدود ۴۸۰ هزار بشکه در روز افزایش داده است.

او گفت: «از این نقطه می‌تواند ظرف چند هفته به بالای ۶۰۰ هزار بشکه در روز برگردد و به نظر می‌رسد روس‌ها این بار جدی هستند.»

وی افزود: با توافق ایران و عربستان، آخرین بخش از اقدام روسیه با چین برای تامین امنیت کل منطقه [خاورمیانه] در جریان است. عراق یکپارچه عنصر کلیدی این امر است، زیرا سه کشور با هم (عراق، ایران و عربستان سعودی) قلب خاورمیانه و قلب ذخایر نفت و گاز آن هستند، بنابراین کنترل بر آن امری ضروری است. مزیت ژئوپلیتیکی عظیمی که آمریکایی‌ها می‌خواستند قبل از از هم پاشیدن نقشه‌شان آن را حفظ کنند.

منبع: میز نفت