چالش‌های صادرات گاز ایران به پاکستان

از صادرات ۱۰ میلیون تنی ال‌ان‌جی به چین تا خط لوله معلق میلیارد دلاری

وی ادامه داد: هرچند اکنون ناترازی گاز داریم اما زمانی که ما پارس‌جنوبی را توسعه دادیم گاز زیادی در اختیار داشتیم و هنوز توزیع داخلی گاز به شکل امروز نبود بنابراین به فکر صادرات گاز بودیم حتی با چین مذاکره کردیم که ال‌ان ‌جی احداث کنیم و بابت صادرات سالانه ۱۰ میلیون تن ال‌ان‌جی به این کشور توافق کردیم، آن زمان بخشی از گاز به عراق و ترکیه صادر شد و در حال حاضر خط لوله با میلیاردها دلار هزینه در مرز پاکستان منتظر است.

چالش گاز صادراتی ایران با نرخ پایین خط دلفین

این کارشناس ارشد حوزه انرژی گفت: آنچه که در این چند سال که ما گاز هم داشتیم و نتوانستیم با پاکستان قرارداد عملیاتی به امضا برسانیم و خط لوله این کشور عملیاتی شود؛ مشکل قیمت‌گذاری بوده است، قیمت گاز منطقه‌ای است و نرخ بین‌المللی ندارد پاکستان قیمت پایین میخواست و ما قیمتی را که زمانی به ترکیه گاز فروختیم بالا بوده است. نتیجه اینکه در داخل کشور خصوصا بعد از قضیه کرسنت هیچکس جرات اینکه قیمتی پایین‌تر از نرخ گاز صادراتی به ترکیه و متناسب با بازار پاکستان ارائه کند؛ نداشت. بنابراین ما نتوانستیم پیشنهاد درستی متناسب با بازار پاکستان ارائه دهیم چون مثل نفت بورسی نیست که قیمت‌ها مشخص باشد در هر بازار قیمت‌ها تفاوت دارد؛ مثلا بازار ژاپن، هند، اروپا و… هر کدام متفاوت است. بازار خلیج‌فارس هم قیمت ندارد از طرفی قطر خط لوله دلفین برای صادرات گاز به امارات را عمدا پایین تعیین کرده تا ما نتوانیم با این کشور رقابت کنیم، در نتیجه وقتی قیمت گاز در خلیج‌فارس پایین تعیین شده نمونه قیمت گاز در منطقه خواهد بود اما وقتی ما نمی‌توانیم گاز را ارزان‌تر از نرخ صادرات به ترکیه بفروشیم؛ از بازار عقب می‌مانیم.

پول افزایش تولید نداریم

وی خاطرنشان کرد: در خارج از کشور هم که باتوجه به اینکه با پاکستان توافقی نداشتیم و پاکستانی‌ها روی اتصال خط لوله به ایران سرمایه‌گذاری نکرده بودند پروژه اجرا نشد، اما اکنون اگر موضوع عملیاتی شدن خط لوله باشد ما با چند چالش روبرو هستیم. یکی تامین گازی که قرار بود از طریق خط لوله به پاکستان صادر شود؛ سوال اینکه آیا امروز که دچار ناترازی گاز هستیم غیر از پارس‌جنوبی که همه تقریبا همه فازهای آن توسعه داده شده پروژه‌ای برای سرمایه‌گذاری تعریف شده؟ البته پروژه‌هایی برای تولید گاز تعریف شده که اگر  اجرا شوند در حدود ۱۸ فاز پارس جنوبی و درواقع به اندازه یک پارس‌جنوبی دیگر می‌توانیم گاز تولید کنیم بنابراین به لحاظ ذخایر مشکلی نداریم آنچه که نداریم سرمایه است چون اعتبار مورد نیاز سنگین است و ما نداریم؛ چون تحریم هستیم و امکان جذب سرمایه خارجی نداریم به لحاظ سرمایه‌های داخلی هم با مشکل کمبود نقدینگی و کسری بودجه دولت مواجهیم. بنابراین چالش ما در تامین گاز؛ سرمایه است که نداریم از این بابت اگر پروژه خط لوله صلح حتی اجرایی هم شود اگر برای سرمایه‌گذاری فکری نشود؛ ما موفقیت زیادی نخواهیم داشت.

عربستان؛ سد راه خط صلح

حسینی در ادامه به احتمال کارشکنی عربستان در اجرای پروژه اشاره و اظهار داشت: عربستان سیاست فعالی را در منطقه شروع کرده به طوری که سال گذشته مقامات این کشور سفرهایی را به هند و پاکستان داشته و قول سرمایه‌گذاری‌های چند ده میلیارد دلاری را در این کشورها داده‌اند که این اقدام از نگاه پاکستان که دچار کمبود نقدینگی هستند بسیار جذاب است. عربستان با کمک نقدینگی که دارد در صدد است جای‌پای محکم سیاسی و مادی را در منطقه پیدا کند که البته ابزار آن را نیز در اختیار دارد بنابراین اگر قرار باشد ما در جهتی حرکت کنیم که مغایر با سیاست عربستان جهت نفوذ در منطقه است، طبیعتا با خرسندی سعودی‌ها مواجه نخواهیم بود.

چین چه نظری دارد؟

وی درباره موضع چین در رابطه با خط لوله صلح گفت: چین مشکلی ندارد، این کشور از سراسر دنیا ال‌ان‌جی دریافت می‌کند، خود هم مقداری گاز دارد و اخیرا با تفاهماتی با استرالیا نیز داشته است، بنابراین به نظر نمی‌رسد که چین حساسیتی داشته باشد جز اینکه گاز اگر به هند برود در رقابت سیاسی و پلیتیکال بین هند و چین که البته مربوط به گذشته است شاید نگرانی داشته باشد اما در کل در این قضیه مانعی ندارد.

بازی رقابتی تهران با ریاض و قیمت نفت کوره در اسلام‌آباد

این کارشناس ارشد حوزه انرژی درباره اراده پاکستان برای اجرای پروژه بیان داشت: پاکستان چند بار است که این موضوع را مطرح می‌کند، اصولا پاکستانی‌ها بیزینس‌من‌های قوی هستند و مفهوم و معنای رقابت در بازار را می‌دانند و می‌توانند در جهت اهداف خود فضای رقابتی ایجاد کنند، وقتی عربستان علاقمند است که در این کشور نفوذ داشته باشد، ایران را هم بعنوان رقیب مطرح می‌کنند و تا طرف عربستانی را تهییج کنند که بیشتر سرمایه‌گذاری و خرج کند و یا اینکه با اهداف دیپلماتیک و دریافت قیمت با نرخ کمتر ما را وارد رقابت می‌کنند. موضوع دیگر اینکه شاید به گاز نیاز دارند اما در هر حال تا وقتی که ما نتوانیم ثابت کنیم که گاز به اندازه کافی داریم و می‌توانیم بصورت دائم آن را تامین کنیم و تا وقتی نتوانیم قیمت معقولی که بازار پاکستان در رقابت با نفت کوره می‌تواند تحمل کند؛ ارائه دهیم موضوع خط صلح در حد گفت‌و‌گو باقی می‌ماند و پاکستان نیز این را می‌داند.

منبع: ایلنا