چالش‌های انرژی اروپا در پی تعطیلی بزرگ‌ترین میدان گازی هلند

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، مجلس سنای هلند قانونی را برای تعطیلی دائم میدان گازی خرونینگن تصویب کرد. پیش از این دولت وعده داده بود که تولید در این میدان گازی، به دلیل خطرات زمین‌لرزه در منطقه، از سر گرفته نخواهد شد. تولید گاز در خرونینگن، در شمال هلند، اکتبر سال گذشته پس از سال‌ها کاهش تولید به منظور محدود کردن فعالیت لرزه‌ای مرتبط با دهه‌ها عملیات استخراج، که به هزاران ساختمان آسیب رسانده بود، پایان یافت.

به گزارش یورو نیوز، این میدان گازی که زمانی یکی از تامین‌کنندگان اصلی گاز اروپا بود، در ماه‌های اخیر و طی فصل زمستان برای تولید محدود در دسترس بود. با این حال دولت لایحه قانونی پیشنهاد کرده است که این میدان را تا اول اکتبر به طور کامل تعطیل کند.

این قانون موجب بلااستفاده شدن ذخایر عظیم انرژی خواهد شد که توسط برخی از سیاستمداران و حامیان صنعت نفت و گاز مورد انتقاد قرار گرفته است. آنها استدلال می‌کنند که انجام این کار می تواند امنیت تامین انرژی کشور را به خطر بیندازد.

به علت مخالفت چندین جناح سیاسی در هلند، مجلس سنا، در اوایل ماه جاری، به شکل غیرمنتظره تصمیم‌گیری در ارتباط با این قانون را به تعویق انداخت. این اقدام موجب خشم دولت دولت شد و هانس ویجلبریف، وزیر معادن هلند، که از مدافعان سرسخت تعطیلی میدان گازی است، تهدید کرد در صورتی که تاخیر طولانی و عدم قطعیت موجب زمین‌لرزه‌های مداوم برای مردم ساکن در منطقه شود، استعفا خواهد داد. بدون تصویب این قانون، تولید گاز در این میدان می‌تواند از سر گرفته شود.

بنا به گزارش وال استریت ژورنال، این میدان توسط شرکت گاز «نام»، با سرمایه‌گذاری مشترک شرکت شل‌، اکس‌مان و اکسان موبیل‌ اداره می‌شود. سرمایه‌گذاران از دادگاه خواسته‌اند تصمیم بگیرد که آیا دولت هلند، در صورت تعطیلی میدان گازی منظقه خرونینگن، باید به آنها غرامت بدهد یا خیر.

از زمان آغاز استخراج گاز از این میدان، سود حاصل از تولید گاز، حدود ۳۶۳ میلیارد یورو (۳۸۵ میلیارد دلار)، به خزانه‌داری هلند تحویل پرداخت شده است، در حالی که سود شرکت‌های شل و اکسون از میدان خرونینگن حدود ۶۶ میلیارد یورو بوده است. این میدان از زمان آغاز تولید در سال ۱۹۶۳، منبع اصلی گاز برای بسیاری از کشورهای اروپای غربی و همچنین ستون فقرات مالی عمومی هلند بوده است که البته به علت زمین‌لرزه‌ها به هزاران واحد مسکونی در منطقه آسیب رسانده است.

در طول سال‌ها عملیات استخراج در این میدان گازی مشخص شد که حفاری باعث افزایش فعالیت‌های لرزه‌ای می‌شود. این مشکل در دهه ۲۰۱۰ حاد شد. در سال ۲۰۱۲، خرونینگن با زلزله ۳.۶ ریشتری مواجه شد: شدیدترین زلزله در تاریخ منطقه. در اوایل سال جاری، دولت هلند متعهد شد که در مجموع ۲۲ میلیارد یورو در یک دوره ۳۰ ساله برای جبران خسارت ساکنان منطقه خرونینگن اختصاص دهد.

از سال ۱۹۸۶، حدود ۱۶۰۰ زمین‌لرزه با قدرت‌های مختلف ثبت شده است که خسارت قابل توجهی به هزاران خانه و ساختمان‌های دیگر وارد کرده است. مشخص نیست که آیا توقف حفاری برای جلوگیری از زلزله‌های بیشتر کافی خواهد بود یا خیر، زیرا حفره‌های خالی در زیرزمین باقی مانده‌اند.

به گفته مؤسسه تعیین خسارت منطقه خرونینگن، از حدود ۳۲۷۰۰۰ خانه در منطقه، حداقل ۱۲۷۰۰۰ خانه خسارت‌هایی را گزارش کرده‌اند. از سال ۲۰۱۲، بیش از ۳۳۰۰ ساختمان به دلیل ناامن بودن، در این منطقه تخریب شده‌اند.

خبرگزاری آسوشیتد پرس گزارش داد که تعطیلی این میدان گازی که در ابتدا قرار بود در سال ۲۰۳۰ اتفاق بیفتد، به سال ۲۰۲۲ کشیده شد. اما پس از آن به دلیل بحران انرژی دوباره برای یک سال به تعویق افتاد و تولید این میدان در سال ۲۰۲۳-۲۰۲۲ حدود ۲.۴ میلیارد مترمکعب گاز بوده است. این میزان تولید حدود یک درصد از تقاضای اتحادیه اروپا در همان سال است.

کاهش تولید گاز داخلی در اتحادیه اروپا و همچنین نیاز به جایگزینی گاز روسیه، اخیراً با افزایش استقبال از منابع جایگزین و کاهش تقاضا مورد توجه قرار گرفته است.

در حالی اروپا در زمستان گذشته به لطف آب وهوای معتدل توانست در تامین انرژی با مشکلی مواجه نشود، انتقادهای فزاینده‌ای وجود دارد که تعطیلی خرونینگن موجب ادامه‌دار شدن مشکلات تامین انرژی خواهد شد.

انتظار می‌رود دولت هلند با افزایش واردات گاز طبیعی مایع از دیگر کشورهای اروپایی و حتی از آمریکا این کمبود را موقتا جبران کند. با این حال دولت امیدوار است با افزایش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی و بادی و افزایش تولید هیدروژن و مشتقات آن، در آینده بتواند مشکلی از بابت تامین انرژی نداشته باشد. گرچه تردیدهایی در مورد دست یافتنی بودن این جاه‌طلبی‌ها وجود دارد اما دولتمردان امیدوارند که با کاهش تقاضای انرژی از طریق افزایش بهره‌وری انرژی، افزایش برق‌رسانی به‌ویژه از طریق پمپ حرارتی زمین‌گرمایی و افزایش تولید بیومتان دیگری نیازی به گاز میدان خرونینگن وجود نداشته باشد.

تحلیل‌گران معتقدند که تولید بومی گاز در میان‌مدت در اروپا به دلیل کاهش میادین گازی کاهش می‌یابد و در عین حال تقاضا برای گاز طبیعی تقریبا ثابت خواهد ماند. بنابراین انتظار می‌رود شکاف بین تولید و مصرف گاز طبیعی داخلی در میان‌مدت افزایش یابد. در این میان کارشناسان معتقدند که کمبود گاز طبیعی پس از تعطیلی ‌گرونینگن احتمالاً تا حدی با واردات بیشتر از طریق بیشتر روسیه پوشش داده می‌شود. خط لوله نورد استریم ۲ با صادرات میزان ۵۵ میلیارد متر مکعب در سال تا پایان سال ۲۰۲۰ نشان داد که می‌تواند نیازهای قاره سبز را تا حدود بسیار مناسبی تامین کند. این در حالی است که نروژ نیز به‌عنوان یکی از تامین‌کنندگان اصلی گاز در اروپا عمل کرده است. با این حال، بعید است که گاز نروژ جایگزینی قابل‌اتکا برای گاز از دست‌رفته گرونینگن باشد، چراکه کاهش ذخایر در میادین اصلی و کاهش حفاری توسعه و اکتشاف در این کشور از سال ۲۰۱۴ سبب شده که ‌تولید گاز از سال ۲۰۲۳ با کاهش روبرو شود.