پیامد تشدید تحریم‌های نفتی ایران؛ شلیک ترامپ به پای خود

به گزارش انرژی پرس؛ یادداشت ریاست‌جمهوری امنیت ملی ترامپ و تمرکز آن بر جنگ اقتصادی علیه ایران نگرانی‌های بیشتری را در مورد ثبات انرژی جهانی ایجاد می‌کند. با توجه به هدف حذف صادرات نفت ایران، انتظار می‌رود چین و روسیه در برابر تبعیت از تحریم‌های آمریکا ایستادگی کنند. تلاش‌های قبلی برای منزوی کردن ایران از نظر اقتصادی موفقیت محدودی داشت، زیرا تهران از طریق شبکه‌های تجاری جایگزین و روابط عمیق‌تر با شرکای غیر غربی خود را سازگار کرد. تلاش برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران ممکن است به نوسان قیمت جهانی انرژی کمک کند. بار اقتصادی تنش‌های تازه به ایران محدود نخواهد شد و بازارهای جهانی احتمالا شوک‌های قیمتی و اختلالات زنجیره تامین را تجربه کنند.

اولویت‌های انرژی ترامپ

ترامپ از نخستین روز حضورش در کاخ سفید تلاش‌های قابل توجهی در بخش انرژی انجام داده و هدف آن تغییر شکل انرژی آمریکا برای کاهش نرخ تورم تجربه شده در دوران ریاست جمهوری بایدن است. این تلاش‌ها به شرح زیر است:

خروج از توافقنامه آب و هوای پاریس: ترامپ در اولین روز حضورش در کاخ سفید با صدور فرمان اجرایی برای خروج از توافقنامه آب و هوای پاریس که در دسامبر ۲۰۱۵ امضا شد و شامل ۱۹۵ کشور متعهد به کاهش داوطلبانه انتشار کربن بود، مسیر مشابهی را برای اولین دوره ریاست جمهوری خود دنبال کرد. ترامپ عقب نشینی خود را با زیر سوال بردن مبانی علمی گرمایش جهانی و کذب آن توجیه کرد.

تأسیس شورای ملی انرژی: ترامپ قصد داشت شورای ملی انرژی را ایجاد و با کاهش بوروکراسی بر تسلط انرژی آمریکا نظارت کند. حفاری و فروش نفت و سایر منابع انرژی به متحدان در اروپا و در سطح جهانی را با اختیارات همه‌جانبه بر آژانس‌های فدرال در صدور مجوز انرژی، تولید، مقررات، حمل و نقل و نوآوری سرمایه‌گذاری خصوصی مدیریت می‌کند.

افزایش تولید نفت و گاز آمریکا: ترامپ متعهد به تسریع فرآیند صدور مجوز برای حفاری است. او فرمان اجرایی در آلاسکا برای تسهیل شرایط تولید نفت و گاز در آنجا صادر و قول داد که همه اشکال تولید انرژی را برای رشد اقتصاد آمریکا گسترش دهد. او در جریان مراسم تحلیف خود اعلام کرد که عصر طلایی آمریکا از امروز آغاز می‌شود و پیشنهاد کرد که «طلای مایع» زیر پای آمریکایی‌ها به رهایی شهروندان از فقر ناشی از بایدن کمک می‌کند.

از بین بردن دستور کار انرژی بایدن: ترامپ از طریق یک سری دستورات اجرایی در روز اول خود به دنبال برچیدن سیاست‌های انرژی بایدن است که برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و مبارزه با تغییرات آب و هوایی با تکیه بر انرژی پاک طراحی شده بود. او تفاهم‌نامه ۲۰۲۳ بایدن مبنی بر ممنوعیت حفاری نفت در حدود ۱۶ میلیون هکتار از قطب شمال را لغو و دستور اجرایی برای لغو تعلیق مجوزهای جدید صادرات گاز طبیعی مایع، تسریع در تصویب نامه‌های معلق و پایان دادن به اجاره مزارع بادی و همچنین ممنوعیت قراردادهای جدید انرژی بادی امضا کرد.

توسل به قانون فدرال انرژی: ترامپ احتمالاً از قانون فدرال انرژی برای صدور دستوراتی برای کار نیروگاه‌ها با ظرفیت کامل استفاده می‌کند و محدودیت‌های آلودگی هوا را نادیده می‌گیرد – قانونی که از زمان جنگ جهانی دوم به ندرت مورد استناد قرار گرفته است. او همچنین ممکن است تحت قانون هوای پاک برای تسریع ورود به بازار بنزین معافیت‌هایی صادر کند که به طور بالقوه استانداردهای کیفیت هوای فدرال را نقض می‌کند. قابل توجه است که بسیاری از روسای جمهور گذشته در صورت نیاز به کنترل قیمت‌ها به چنین معافیت‌هایی اعتماد کرده اند.

لغو اختیارات خودروهای برقی: ترامپ قصد داشت دستوری اجرایی برای حذف اجبار خودروهای برقی صادر کند و با ابتکارات بایدن برای کاهش استانداردهای آلایندگی به عنوان مشوقی برای تولیدکنندگان خودرو برای فروش بیشتر خودروهای برقی و مصرف کنندگان برای خرید آن‌ها مقابله کند. او همچنین قصد دارد دستور بایدن را لغو کند که هدف آن این بود که نیمی از خودروهای جدید فروخته شده تا سال ۲۰۳۰ برقی باشند. همچنین، انتظار می‌رود که اعتبار مالیاتی فدرال ۷۵۰۰ دلاری برای خرید یک خودروی الکتریکی جدید را لغو کند.

اعلام وضعیت اضطراری در بخش انرژی: ترامپ از ابتدای دولتش برای تحقق وعده‌های انتخاباتی خود تلاش کرده و برای تسریع پروژه‌های خود مانند حفاری، خطوط لوله جدید، پالایشگاه‌‍‌های جدید و حتی نیروگاه‌های هسته‌ای در ۱۰۰ روز اول خود، وضعیت اضطراری انرژی ملی اعلام کرده است. این امر به او اجازه می‌دهد تا از انتظار تایید کنگره اجتناب کند و در عین حال متعهد به پر کردن ذخایر استراتژیک آمریکا و تسهیل صادرات انرژی در سراسر جهان باشد.

پیامدهای بالقوه

مجموعه دستورات اجرایی ترامپ در بخش انرژی ممکن است پیامدهای بالقوه مختلفی داشته باشد. برای نمونه، افزایش گرمایش جهانی است که انتظار می‌رود خروج ایالات متحده از توافقنامه آب و هوای پاریس، تلاش‌های آب و هوایی جهانی را با هدف کاهش انتشار کربن تضعیف و ایالات متحده را از ابتکار عمل جهانی برای توقف گرمایش جهانی منزوی کند. این می‌تواند منجر به افزایش قابل توجهی در نرخ گرمایش جهانی شود، زیرا ایالات متحده به عنوان دومین آلوده کننده کربن پس از چین است و اهداف پیمان را به خطر می‌اندازد.

همچنین، این امر موجب تسلط چین در تولید خودروهای الکتریکی است. به دنبال دستور اجرایی ترامپ برای حذف اجبار خودروهای برقی، احتمالاً فضایی را برای چین ایجاد می‌کند تا بر بازار خودروهای الکتریکی و پنل‌های خورشیدی تسلط یابد و این محصولات را با قیمت‌های پایین به سراسر جهان صادر و بر اقتصاد ایالات متحده تأثیر منفی بگذارد.

افزایش تنش‌ها با کشورهای صادرکننده نفت یکی دیگر از پیامدهای سیاست ترامپ است. سیاست‌های انرژی ترامپ احتمالا تولید نفت داخلی آمریکا را افزایش، عرضه را افزایش دهد و بازارهای جهانی نفت را بالقوه بی‌ثبات و در عین حال تنش‌ها را با کشورهای صادرکننده نفت که برای حفظ ثبات قیمت‌ها در بازار تلاش می‌کنند، تشدید کند.

رقابت با چین در تولید مواد معدنی نیز دشوار می‌شود. انتظار می‌رود ترامپ سیاست‌هایی را دنبال کند که ایالات متحده را به تولید مواد معدنی ضروری مستقل از رقبای خود سوق و احتمالاً واشنگتن را به عنوان یک رقیب قدرتمند در برابر چین در این زمینه قرار دهد. او احتمالا تلاش می‌کند تا به ایالات متحده یک مزیت استراتژیک در تولید مواد معدنی بدهد که این امر بالقوه منجر به علاقه جدی به خرید گرینلند برای تقویت قابلیت‌های تولید می‌شود.

تاثیر تحریم نفتی ایران

در پایان، تلاش‌های انرژی ترامپ از اولین روز ریاست‌جمهوری‌اش می‌تواند تأثیر مثبتی بر فضای داخلی آمریکا بگذارد و به طور بالقوه به بهبود قابل توجهی در بخش انرژی و اقتصاد منجر شود. این امر ممکن است قیمت انرژی را در ایالات متحده و متعاقباً هزینه‌های غذا و مسکن و نرخ بیکاری را از طریق پروژه‌های حفاری و اکتشاف که مشاغل اضافی ایجاد می‌کند، کاهش دهد. اما از سوی دیگر، فشار حداکثری او برای تحریم نفت ایران احتمالا تاثیر منفی بر سیاست‌های او داشته باشد.

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در زمان حضور نخست وزیر رژیم صهیونیستی در این کشور از تمدید تحریم‌ها علیه ایران و اعمال تحریم‌های  بیشتر خبر داد که هرچند برای وی خوشایند است اما کشورهای حاشیه خلیج فارس را ناخرسند می‌کند. اما او حرف مهمی هم زد و اینکه از سوی اطرافیانش برای اعمال این تحریم‌ها تحت فشار قرار گرفت اما شخصا ترجیح می‌دهد با ایران توافق داشته باشد.

یادداشت ریاست‌جمهوری امنیت ملی (NSPM) خزانه داری ایالات متحده را موظف به اعمال محدودیت‌های اقتصادی شدید می‌کند. هدف کاهش صادرات نفت ایران از ۱.۵ میلیون بشکه در روز با اعمال فشار بر خریداران عمده مانند چین ، تحریم کشتی‌ها، شرکت‌های بیمه دریایی و اشخاص ثالث همکار با ایران، مسدود کردن دسترسی ایران به سیستم بانکی بین‌المللی است. اجرای مجدد این رویکرد زمانی رخ می‌دهد که خاورمیانه درگیر بحران‌های متعددی از جمله جنگ جاری در غزه، تشدید تنش‌های رژیم صهیونیستی و ایران است.

هرچند استراتژی جدید فشار حداکثری ترامپ بازتاب سیاست‌های دوره اول اوست، اما موانع مهمی باقی مانده است. ایران با تقویت روابط اقتصادی خود با بازیگر منطقه‌ای در دور زدن تحریم‌ها مقاومت نشان داده است. علاوه بر این، اتحادیه اروپا همچنان تمایلی به همسویی کامل با موضع تهاجمی واشنگتن ندارد. پیامدهای اقتصادی تجدید تحریم‌ها می‌تواند نوسان قیمت جهانی نفت را تشدید کند، در حالی که اقدامات متقابل احتمالی تهران احتمالا شامل غنی‌سازی بیشتر هسته‌ای باشد.

در مجموع، احتمالا فشار حداکثر علاوه بر اینکه به اهداف نخواهد رسید، می‌تواند قیمت نفت را هم از طریق کاهش صادرات ایران و هم به دلیل تشدید تنش در دریای سرخ تحت تاثیر قرار دهد و این به نوعی برخلاف سیاست‌های او در راستای کاهش تورم است.