واحد‌های FCC تا ۵۰ درصد تولید بنزین پالایشگاه‌ها را افزایش می‌دهند +فیلم

به گزارش انرژی‌پرس، عدد پایین نلسون در پالایشگاه‌های ایران منجر به تولید نهایی محصولات بی‌کیفیتی از قبیل نفت کوره و مازوت می‌شوند. نفت کوره یا مازوت یکی از هیدروکربن‌های نفتی است که در مراحل پالایش نفت پس از نفتا، بنزین و نفت سفید به‌دست می‌آید و چون سیاه‌رنگ است به نام نفت سیاه نیز خوانده می‌شود. این ماده ارزان‌ترین مادهٔ سوختنی برای کوره‌ها، حمام‌ها و تنور نانوایی‌ها، موتورهای دیزلی دریایی و برخی نیروگاه‌ها است. در واقع این محصول به جای نفت و بنزین تولید می‌شوند؛ محصولاتی که ارزش افزوده چندانی برای صنعت نفت کشور ندارند.

آن هم در شرایطی که بودجه ۴ میلیارد دلاری برای واردات بنزین از ابتدای سال به عنوان خبری نگران‌کننده منتشر شده بود. طبق جدول بودجه ۴.۱ میلیارد دلار در سال جاری صرف واردات فرآورده‌های نفتی می‌شود. از سوی دیگر هم اخباری مبتنی بر واردات رقم بالای گازوئیل، نیاز به راه‌های جایگزین برای تولیدات سودده را بیش از گذشته به نیازی جدی بدل کرده است.

حالا مدتی است که گفته می‌ شود که یکی از این راه‌ها احداث واحدهای FCC است که هم تولید نفت کوره را کاهش می‌دهند و هم سبب افزایش تولید حداقل ۱۶ میلیون لیتر بنزین روزانه خواهند شد. اما این گزاره تا چه اندازه علمی است؟ برای پاسخ به آن ابتدا باید کمی درباره این واحدها بدانیم. واحد‌های FCC فرآیند پیچیده‌ای هستند که در پالایشگاه‌های نفت احداث می‌شوند و کارشان تبدیل ترکیبات سنگین با نقطه جوش بالا به محصولات باارزشی چون بنزین و گازهای آلکنی و سایر ترکیبات هیدروکربنی است.

در واقع این روش که شکست کاتالیستی نام دارد، جایگزین روش‌های قدیمی چون تکنیک‌ شکست حرارتی شده تا درصد بیشتری از محصولات ارزشمند چون بنزین با اکتان بالا در پالایشگاه تولید کند.

همین توضیح ساده کافی است تا بدانیم این روش فناوری مدرن و پیچیده‌ای است که شرکت‌های محدودی در جهان از جمله «شل» و «اکسس»، هم به دانش فنی آن دست یافته‌اند و هم بودجه لازم برای اجرای آن را دارند.

اما دکتر محمدرضا خسروی نیکو، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعت نفت به طور دقیق‌تر درباره هزینه‌های احداث FCC می‌گوید: «هزینه ساخت یک واحد FCC وابسته است به سایز خوراک ورودی آن پالایشگاه و اندازه آن واحد. اما اگر بخواهیم به طور تقریبی این هزینه را تخمین بزنیم چیزی حدود معادل ۱۰ درصد هزینه یک واحد پالایشگاهی پیچیده است. پالایشگاه‌ها بر اساس پیچیدگی هایشان هزینه دارند و بر همان اساس هم ارزش افزوده بالاتری خواهند داشت.»

اما خبر خوب آنجاست که به عبارتی هزینه این واحدها در نهایت منجر به تولید محصولات ارزشمندتر در مقابل تولیداتی چون نفت کوره در پالایشگاه‌ها خواهند شد. و همین روند در نهایت منجر به تولید بیشتر بنزین می‌شود: «اگر بخواهم با یک تقریب خام توضیح دهم میتوان گفت که این واحدها می‌توانند تا ۵۰ درصد افزایش تولید بنزین را ایجاد کنند و در این صورت به طور مستقیم، سوددهی پالایشگاه را هم بالاتر ببرند. یعنی این واحدها بدون شک منتهی به افزایش تولید بنزین خواهند شد اما مسئله آنحاست که این واحدها از دانش فنی بسیار پیچیده و بالایی برخوردار هستند و همچنین بهبودجه قابل توجهی هم نیاز دارند.»

با احتساب این موارد می‌توان با اطمینان گفت که احداث واحدهای FCC سرمایه‌گذاری با چشم‌انداز روشنی است که می‌تواند کشور را در زمینه تولید بنزین و گازوئیل باکیفیت بیمه کند. خاصه آنکه در این مورد تحریم هم نمی‌تواند مانعی برای مدیران و تصمیم گیرندگان این حوزه باشد.