مهندسی بی‌جناح؛ سید محمد غرضی، سومین وزیر نفت کشور که بود؟ +فیلم

به گزارش انرژی پرس، سید محمد غرضی، سومین وزیر نفت کشور بعد از شهید تندگویان است. او متولد ۲۳ بهمن ۱۳۲۰ در اصفهان بوده و پیش از آنکه نامش در فهرست وزرای نفت کشور ثبت شود، در برق و الکترونیک درس آموخته و در فرانسه دوره‌های تخصصی انتقال و توزیع نیرو را گذرانده بود. در مرداد ۱۳۶۰، در اوج جنگ، سکان وزارت نفت به دست او سپرده شد. نفت ایران در آن روزها زخمی جنگ و تحریم بود؛ قیمت‌ها سقوط کرده و آبادان نیمه‌ویران مانده بود.

بازسازی در دل ویرانی

غرضی از اولین روزهای وزارتش دست به کار شد، سه‌هزار خانه برای کارکنان جنگ‌زده ساخت، دانشگاه نفت را از دل ویرانه‌های آبادان به اهواز منتقل کرد و با ده برابر ظرفیت دوباره برپا ساخت. در همان روزها پنج‌هزار نفر از آوارگان مناطق جنگی را در صنعت حفاری استخدام کرد؛ مردمی که به قول خودش، «حفاری را از وضعیت بحرانی نجات دادند» و بعدها بعضی‌ شان تا خلیج فارس و آمریکا پیش رفتند. اما وزارت نفت در دهه شصت فقط کار عمرانی نبود؛ میدان جنگ و سیاست بود. غرضی با خیلی‌ها درافتاد، از بانک مرکزی که اعتبار نمی‌داد تا دولتی که به شیوه مدیریتش اعتراض داشت.

مهار بحران و میراث یک مهندس

یکی از ماندگارترین صحنه‌های وزارتش، مهار چاه‌های نفتی نوروز بود؛ جایی که در میان آتش و بمباران، گروهی از مهندسان ایرانی با دستان خالی چاه‌ها را بستند و جلوی فاجعه‌ای بزرگ را گرفتند. غرضی نه اهل جناح بود و نه مایل به بازی‌های سیاسی. خودش می‌گوید: «نه چپ بودم و نه راست، من مهندس بودم، نه تکنوکرات! سرباز انقلاب بودم.» با این حال، زبان صریحش بی‌دردسر نبود؛ منتقد سیاست‌های اقتصادی دولت بود و مخالف کوپنی کردن سوخت. همان روزهای اول، کوپن بنزین و گازوئیل را حذف کرد و می‌گفت «کشور را می‌توان بدون رانت و سهمیه اداره کرد». او در شهریور ۱۳۶۴ از وزارت نفت کنار گذاشته شد و به وزارت پست و تلگراف و تلفن رفت.

از مبارزه تا مدیریت فنی

اما مسیر زندگی محمد غرضی پیش از وزارت نفت نیز پر فراز و نشیب بود. او پیش از انقلاب مدتی در لبنان و سوریه برای آموزش مبارزات چریکی حضور داشت و پس از اقامت در فرانسه، در جریان نهضت اسلامی به امام خمینی(ره) پیوست. غرضی پس از بازگشت به ایران، از بنیان‌گذاران سپاه پاسداران شد، مسیری که از مبارزه سیاسی آغاز و با مدیریت فنی در دوران جنگ و بازسازی ادامه یافت.