فشارافزایی پارس جنوبی از توهم تا واقعیت +فیلم

به گزارش اختصاصی انرژی‌پرس، بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین منبع تامین گاز کشور این روزها تحت بحرانی جدی قرار گرفته است که از سال گذشته تا به امروز، مسیر طولانی را از توهم تا واقعیت پشت سر گذاشته است. فشارافزایی؛ طرحی که روزی وزیر نفت دولت سیزدهم آن را مهم‌ترین پروژه استراتژیک کشور در صنعت نفت معرفی کرد، اما از جزئیات آن سخن نگفت.

میدان گازی پارس جنوبی بزرگ‌ترین میدان گازی جهان است که به صورت مشترک در خلیج فارس میان ایران و قطر واقع شده است. این میدان ۷۰ درصد گاز ایران را تأمین می‌کند و ۴۵ درصد از خوراک پالایشگاه‌‌های بنزین ایران از میدان پارس جنوبی تأمین می‌شود. این منطقه مهم و استراتژیک سیاسی و اقتصادی اما این روزها حال و روز خوشی ندارد. فشارافزایی در آن به بحران جدی برای تولید تبدیل شده است. بر‌ اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، در سال ۱۴۲۰ احتمالا میزان کل عرضه گاز طبیعی به ۸۹۸.۷ میلیون مترمکعب در روز برسد؛ این در حالی است که میزان مصرف همه بخش‌ها برابر با ۱۴۱۰.۸ خواهد بود؛ در نتیجه روزانه ۵۱۲ میلیون مترمکعب کمبود گاز در بازار داخلی ایران رخ می‌دهد.

آن هم در حالی که رقبای منطقه یکی پس از دیگری در حال پیشرفت هستند. قطر چیزی نزدیک به ۶۵ درصد میدان گازی پارس جنوبی یا به گفته قطری‌ها گنبد شمالی را در اختیار گرفته است و ایران تنها از حدود ۳۵ درصد این میدان بهره‌برداری می‌کند. قطر اما به همین نقطه بسنده نکرده و در سال گذشته میلادی قراردادهای بزرگی برای این میدان بسته است. چین در کمتر از یک سال دو قرارداد خیره‌کننده گاز با قطر بسته است؛ اولی به ارزش ۶۰ میلیارد دلار و دومی قراردادی ۲۷‌ساله که بناست سالانه چهار میلیون تن گاز مایع مورد نیاز دومین اقتصاد جهان را تأمین کند.

هدایت‌الله خادمی، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی با تاکید بر پیشرفت رقبا در مقابل درجا زدن صنعت نفت ایران به انرژی پرس گفت: «زمانی نگرانی از پروژه‌ نفوذ محدود به یک سری کشور غربی مشخص بود. حالا اما باید نگران باشیم که برخی به نفع کشورهای منطقه فعالیت می‌کنند. از سوی دیگر هیچ خبری هم از نظارت و حسابرسی در مجلس وجود ندارد. وقتی مجلس کاری به وزارتخانه ندارد و مسئول امر را بابت عملکردش محل پرسش قرار نمی‌دهد، معلوم است که کاری پیش نمی‌رود.»

تحریم و فقر سرمایه‌گذاری و فقر فناوری مهم‌ترین موانع توسعه میدان گازی پارس جنوبی از سمت ایران بوده‌اند. سعید ساویز، کارشناس حوزه انرژی ضمن اشاره به این مورد، معتقد است تا زمانی که پول و تجهیزات نباشد، کاری پیش نخواهد رفت: «بدون امکانات و نجهیزات لازم، سرمایه‌گذاری درست و منطقی و استفاده از منابع مالی مناسب، امکان ندارد که بتوانیم کاری را پیش ببریم. خود مسئولین هم این موضوع را می‌دانند و تنها با نمایش فشارافزایی سعی در پاک کردن صورت مسئله دارند. یک کدام هم به تنهایی نمی‌توانند اوضاع را بهبود بخشند. مشکل فقط سرمایه‌گذاری نیست و ایران برای فشارافزایی در میدان پارس جنوبی نیاز به فناوری دارد و اگرچه این طرح می‌تواند گاز را از سر سکو تا عسلویه منتقل کند، اما افت فشار مخازن را چه می‌کنیم؟»

دستاوردسازی و برپایی جشن از جابه‌جایی یک سکو در مقابل طرح‌های عظیم معطل‌مانده، نشان از کم‌تجربگی و نبود اشراف مدیران شرکت ملی نفت بر ابعاد مگاپروژه‌های تعریف‌شده در آن مجموعه دارد. اما شرایط کشور، شرایط آزمون و خطا نیست و مدیرانی می‌طلبد که دوران آزمون و خطای آنها به پایان رسیده باشد. امیدواریم مدیران نفتی دولت پزشکیان به‌دنبال نمایش و دستاوردسازی نبوده و چاره‌ای برای ابر بحران انرژی ایران بیاندیشند.