فاجعه‌ای به نام فرمول جدید بنزین؛ دولت قبل به پالایشگاه‌ها خیانت کرد +فیلم

به گزارش اختصاصی «انرژی پرس»، در سال ۱۴۰۲ بود که فرمول جدیدی از سوی وزارت نفت برای خوراک پالایشگاه ها به مدت سه سال ابلاغ شد.

دولت در سال گذشته با تغییر فرمول قیمت‌گذاری فرآورده‌های نفتی به‌ویژه بنزین، ضربه سنگینی به پالایشگاه‌ها، به‌ویژه ستاره خلیج فارس وارد کرده است.

بر اساس دستورالعمل جدید مبنا قیمت‌گذاری بنزین از سنگاپوربه خلیج‌فارس تغییر کرده که فوب خلیج فارس حدود ۵ دلار پایین تر است. این تصمیم که به صورت یکجانبه و بدون در نظر گرفتن تبعات آن گرفته شده، باعث شده تا سود پالایشگاه‌ها به شدت کاهش یابد.

این در حالی است که با وجود کمبود بنزین در کشور، پالایشگاه‌ها مجبور شده‌اند تولید خود را افزایش دهند که این امر منجر به کاهش کیفیت بنزین و در نتیجه، کاهش درآمد آن‌ها شده است.

ضربه مهلک قیمت‌گذاری جدید بنزین به پالایشگاه‌ها

به باور کارشناسان فرمول جدید موجب شده حدود ۲ میلیارد دلار از درآمد پالایشگاها کم شود و کاهش سود پالایشگاه‌ها، توانایی آن‌ها برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های توسعه‌ای را کاهش داده و همچنین می‌تواند منجر به کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری در صنعت پالایش شود.

ستاره خلیج فارس در تاریکی؛ سود ناچیز با سرمایه‌گذاری میلیاردی

مهدی محسنی، کارشناس حوزه انرژی، در گفت‌وگو با «انرژی پرس» با انتقاد از فرمول جدید قیمت‌گذاری بنزین، تاکید کرد که این تغییر، ضربه سنگینی به سودآوری پالایشگاه‌ها، به‌ویژه ستاره خلیج فارس وارد کرده است.

او در این باره گفت: با اجرای فرمول جدید، حدود ۲ میلیارد دلار از درآمد پالایشگاه‌ها کاسته شده است. سهم ستاره خلیج فارس به عنوان بزرگترین تولیدکننده بنزین از این کاهش درآمد، حدود ۸۰۰ میلیون دلار بوده است. این موضوع، تاثیر قابل توجهی بر سودآوری پالایشگاه‌هایی گذاشته که پیش از این نیز با چالش‌های جدی در زمینه سودآوری مواجه بودند.

محسنی ادامه داد: پالایشگاه‌ها برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای خود، نیازمند تامین مالی هستند. تغییر فرمول قیمت‌گذاری بنزین و کاهش درآمدهای آن‌ها، این چالش را تشدید کرده است.

این کارشناس حوزه انرژی با اشاره به تاثیر متفاوت این فرمول بر پالایشگاه‌های مختلف، گفت: پالایشگاه اصفهان که بنزین باکیفیت‌تری تولید می‌کند، کمتر تحت تاثیر این تغییر قرار گرفته است. اما پالایشگاه ستاره خلیج فارس که سهم قابل توجهی از تولید فرآورده‌های نفتی را بر عهده دارد، بیشترین زیان را متحمل شده است.

صورت مالی ۶ماهه خلیج فارس نشان میدهد این شرکت با سرمایه گذاری ۴ میلیارد دلاری تنها ۲۰ میلیون دلار سود محقق کرده؛ یعنی حاشیه سودی تقریبا ۱ درصدی که عددی فاجعه‌بار است.

دولت بدهکار، طلبکار شد

محسنی همچنین به موضوع ناترازی بنزین اشاره کرد و گفت: به دلیل ناترازی موجود در بازار بنزین، پالایشگاه‌ها تحت فشار هستند تا تولید خود را افزایش دهند. اما افزایش تولید، به معنای کاهش کیفیت بنزین است. این تناقض، پالایشگاه‌ها را در شرایط دشواری قرار داده است.

او در پایان گفت: با اجرای فرمول جدید، پالایشگاه‌ها نه تنها سود خود را از دست داده‌اند، بلکه طلب‌های گذشته خود از دولت را نیز از دست داده‌اند و حتی به بدهکار دولت تبدیل شده‌اند. این وضعیت، آینده سرمایه‌گذاری در صنعت پالایش را با ابهام مواجه کرده است.

تنظیم بازار یا سودجویی؟

دولت مدعی است که هدف از این تغییر، تنظیم بازار و تشویق پالایشگاه‌ها به تولید بنزین با کیفیت‌تر بوده، اما واقعیت این است که در شرایط فعلی ناترازی بنزین این تصمیم بیشتر به نفع برخی گروه‌های خاص بوده و به زیان صنعت پالایش و مصرف‌کنندگان تمام شده است.

تغییر رویه دولت در قیمت‌گذاری فرآورده‌های نفتی، تاثیرات گسترده‌ای بر صنعت نفت و پالایشگاه‌ها داشته است. اگرچه این تغییرات ممکن است در بلندمدت به بهبود کیفیت بنزین و کاهش آلودگی هوا کمک کند، اما در کوتاه‌مدت باعث کاهش سود پالایشگاه‌ها و نارضایتی سهامداران شده است.

ضرورت اصلاح فوری فرمول قیمت‌گذاری بنزین

دولت باید هرچه سریع‌تر نسبت به اصلاح این تصمیم اشتباه اقدام کند و با مشورت با کارشناسان و فعالان بخش خصوصی، فرمولی عادلانه و واقع‌بینانه برای قیمت‌گذاری فرآورده‌های نفتی تدوین کند. در غیر این صورت، صنعت پالایش کشور با مشکلات جدی‌تری مواجه خواهد شد.