سقوط صنعت، صعود نفت؛ چگونه اقتصاد ایران به یک دور باطل گرفتار شد؟

به گزارش انرژی پرس، مسعود نیلی، اقتصاددان در نهمین کنفرانس مستربچ و کامپاندهای پلیمری اظهار کرد: این صنعت است که برای اقتصاد ارز فراهم می‌کند تا واردات برای آن صنعت شکل بگیرد، صنعت خودش محور اشتغال نیست اما موجب اشتغال در سایر بخش‌های اقتصادی می‌شود، از سال ۱۳۹۰ به بعد اقتصاد ما دچار صنعت‌زدایی شده است.

او ادامه داد: طی ۲۰ سال اخیر به مرور زمان، سود صنعت کاهش یافته و همین باعث شده سرمایه‌گذاری در این بخش نیز کاهش پیدا کند.

او به مساله مهم افزایش شدت انرژی که در حوزه صنعت رخ داده اشاره کرد و ‌گفت: شدت انرژی در صنعت طی سال‌های اخیر افزایش یافته، به بیان دیگر به ازای یک واحد تولید، انرژی بیشتری در صنعت ما مصرف شده که عمده این افزایش شدت انرژی توسط بنگاه‌های بزرگی مثل مواد شیمیایی، فرآورده‌های نفتی، فلزات پایه و مواد غذایی رخ داده و سهم آنها از صنعت نیز افزایش و دیگر صنایع سهم آنها کاهش یافته است.

نیلی عنوان کرد: آن صنایعی که کوچک شدن، صنایعی بودن که «جایگزین واردات» شدند مثل خودرو سازی، به این جهت که این صنایع نمی‌توانستند ارز مورد نیاز برای تجهیزات و قطعات خود را تامین کنند، بنابراین صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی افزایش یافت تا ارز مورد نیاز برای بخش دیگر یعنی خودرو تامین شود و همین موجب بزرگ شدن بخش نفتی و شیمیایی کشور شد.

او افزود: گروه دومی از صنایع که جایگزین واردات شدند، خودشان ارز آور بودند، اما به این صورت که به مواد خام نفتی یک ارزش افزوده اضافه و آن را صادر می‌کردند. در واقع این دو دسته صنایعی که به آنها اشاره شد هر دو به نفت وابسته هستند. در حال حاضر گروه اول به دلیل تحریم‌ها کوچک شدند و گروه دوم هم با ناترازی انرژی مواجه شده‌اند، به بیان دیگر زیر پای صنعت خالی شده است.

نیلی هشدار می‌دهد که در صورت عدم چاره‌اندیشی، بنگاه‌های بزرگ صنعتی نیز تا ۱۰ سال آینده کوچک خواهند شد.