سقوط آزاد حاشیه سود پتروشیمی‌ها از ۵۰ تا ۳۰ درصد +اینفوگرافیک

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، صنعت شیمیایی ایران، یکی از ستون‌های بنیادین تولید و صادرات است که زمانی حاشیه سود بالای ۵۰ درصدی را ثبت می‌کرد. اما بررسی عملکرد این صنعت از سال ۱۴۰۰ تا کنون نشان می‌دهد که حاشیه سود ناخالص آن از حدود ۵۰ درصد به ۲۱ درصد سقوط کرده و حاشیه سود خالص نیز تا ۳۰ درصد کاهش یافته است.

ماجرای کاهش حاشیه سود پتروشیمی‌ها

بررسی صورت‌های مالی نشان می‌دهد، سود خالص شرکت‌های پتروشیمی در سال‌های اخیر افزایشی به‌ظاهر چشمگیر داشته. اما با نگاهی دقیق‌تر مشخص می‌شود که این رشد عمدتا به‌واسطه بالا رفتن نرخ ارز بوده است. یعنی ریال ایران در برابر دلار افت کرده و درآمد شرکت‌ها بر حسب ریال بیشتر شده است. اما این روند صرفا ظاهری است و لزوما به معنای تحقق سود واقعی نیست.

افزایش مداوم قیمت خوراک، به‌ویژه گاز طبیعی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هاست. این مشکل در فصول سرد با قطعی مکرر گاز در بسیاری از واحدها تشدید می‌شود. کمبود و ناترازی در تامین انرژی، باعث توقف یا کاهش تولید، هدررفت منابع و بالا رفتن هزینه‌ها شده است.

موضوع دیگر تکمیل نبودن زنجیره ارزش پتروشیمی‌ست؛ زیرا اکنون بسیاری از شرکت‌ها محصولات خود را به‌ صورت خام صادر می‌کنند. ضعف در ارزش‌افزوده، حضور پایین در بازارهای جهانی و از دست رفتن سهم بازار، همگی باعث شده‌اند سود واقعی حاصل از تولید کاهش پیدا کند.

از طرفی تحریم‌های بین‌المللی، باعث شده‌اند که بازارهای صادراتی سنتی یا متوقف شوند یا با محدودیت‌های شدید مواجه باشند. این مساله انگیزه تبدیل خوراک به محصولات نهایی یا دستیابی به بازارهای جدید را دشوار کرده است.

این روند حاشیه سود ناخالص صنعت را از ۵۰ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۲۱ درصد در ۱۲ ماهه امسال (طبق آمار انیگما) رسانده است. همچنین حاشیه سود خالص صنعت شیمیایی بورس نیز از ۵۰ تا ۳۰ درصد پایین آمده است.

زنگ خطر سودسازی صنعت پتروشیمی به صدا درآمد

این ارقام میانگین تمام شرکت‌های صنعت شیمیایی را نشان می‌دهند. نکته مهم این است که حاشیه سود برخی هلدینگ‌های بزرگ پتروشیمی، مانند خلیج فارس، میانگین صنعت را نجات داده است.

چرا که تعدادی از شرکت‌های پتروشیمی همچنان در برزخ هستند؛ برخی ماننده آبادان زیان‌ده شده‌اند و برخی دیگر با حاشیه سود حداقلی یک یا دو درصدی ادامه حیات می‌دهند.

به بیانی دیگر صنعت پتروشیمی با وجود ثبت سود بالای ریالی، در دره‌ای از بحران‌های ساختاری گرفتار شده است. گفتنی‌ست تا زمانی که زنجیره ارزش صنعت تکمیل نشود و موانعی مانند خام‌فروشی، ناترازی انرژی و قطعی گاز از بین نروند، وضعیت حاشیه سود صنعت بهبود نخواهد یافت.