رقابت دولت با بخش خصوصی، سرمایه‌گذاری در بخش انرژی را با چالش مواجه میکند

به گزارش انرژی پرس، نسرین یوسفی عارفی در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن آسیب‌شناسی حضور بخش خصوصی در عرصه انرژی، اظهار کرد: مهم‌ترین مانع ورود بخش خصوصی به حوزه انرژی، عدم توجه به عنوان مقوله صنعت است. این حوزه زیرساختی محسوب شده و وظیفه تأمین آن توسط دولت‌ها تعیین می‌شود. همواره دولت خود را متولی احداث نیروگاه دانسته و انتقال برق را با قیمت غیرواقعی در اختیار مصرف‌کننده قرار داده است.

وی افزود: بی‌توجهی به اقتصاد انرژی و در نظر نگرفتن حوزه انرژی به‌عنوان یک صنعت، باعث شده که دولت نتواند در این حوزه سرمایه‌گذاری کند. قیمت انرژی واقعی نیست و میان قیمت تمام‌شده و قیمت عرضه‌شده تفاوت بسیار زیادی وجود دارد که این امر ناترازی مالی ایجاد می‌کند.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی مشهد بابیان اینکه ناترازی مالی منجر به ناترازی انرژی شده است، بیان کرد: مهم‌ترین دلیل عدم ورود بخش خصوصی به حوزه انرژی، حضور دولت است. بخش خصوصی از رقابت با بخش دولتی امتناع می‌کند. دولت به حوزه انرژی ورود پیداکرده و بخش خصوصی سعی می‌کند که در حوزه‌هایی که دولت وارد شده دخالتی نکند. بی‌اعتمادی بخش خصوصی به دولت مانع رقابتش با دولت می‌شود، ازاین‌رو این بخش خصوصی کمتر به سمتی که دولت و خصولتی‌ها در آن حضور فعالی دارند، رفته است.

وی ادامه داد: مادامی که دولت دست از رقابت با بخش خصوصی و حضور خصولتی‌ها در هر بخشی که می‌خواهد بخش خصوصی حضور یابد، برندارد؛ بخش خصوصی به آن حوزه ورود پیدا نمی‌کند زیرا برای بخش خصوصی موانع زیاد است. از گرفتن مجوزها گرفته تا فروش برق و گرفتن مطالباتش از دولت، این موارد همه موانع بزرگی هست که بخش خصوصی با آن مواجه است و همین مسائل باعث شده این بخش کمتر به سمت سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی برود.

یوسفی عارفی بابیان اینکه منابع در کشور کم نیست و بخش خصوصی هر جا بتواند سرمایه و منابع مالی خود را ببرد و از سرمایه‌گذاری خود بهره ببرد ورود می‌کند، یادآور شد: بخش خصوصی هزینه و فایده هر طرح و موانع پیش روی هر کاری را بررسی کرده و با در نظر گرفتن این مسئله که با اجرای یک طرح دوره بازگشت سرمایه‌اش چقدر است ورود پیدا می‌کند، اما این مسئله برای دولت‌ها خیلی حائز اهمیت نیست. در برخی موارد ازجمله بخش انرژی، حوزه وظیفه‌ای و زیرساختی دولت به شمار می‌رود. ازاین‌رو در صورت ایجاد فضای رقابت‌پذیری سالم از سوی دولت، کم‌رنگ شدن حضورش در این حوزه و انجام حمایت‌های لازم از بخش خصوصی، قطعاً سرمایه‌گذاری لازم در حوزه انرژی توسط بخش خصوصی صورت می‌گیرد.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی مشهد با تأکید بر نقش فناوری‌های نوین در کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری بخش خصوصی، تصریح کرد: بخش خصوصی برای استفاده از منابع مالی و مدت‌زمانی که برای اجرای یک پروژه صرف کرده است، حداکثر استفاده را می‌برد و برای حوزه انرژی به سمت فناوری‌های نوین می‌رود و سعی دارد به آخرین فناوری‌های دنیا دست پیدا کند تا علاوه بر کاهش هزینه‌ها، بهره‌وری‌ افزایش پیدا کند و بیشترین سود را از سرمایه‌گذاری خود ببرد اما ممکن است در حوزه دولت کمتر به این موضوعات توجه شود.

وی افزود: با فناوری‌های نوینی در حوزه انرژی روبرو هستیم که اگر بخش خصوصی در حوزه انرژی به میدان بیاید و حمایت لازم از او انجام شود با توجه به آن‌که نیروگاه‌های موجود در کشور قدیمی هستند و هزینه‌هایشان بالا و بهره‌وری‌شان کم است به‌طوری‌که در زمینه سوخت با کمترین بهره‌برداری در حوزه نیروگاهی مواجهیم، ناگزیر از رفتن به سمت فناوری‌های نوین در حوزه انرژی هستیم.

فضای رقابتی در حوزه نیروگاه‌های فسیلی در کشور وجود ندارد

یوسفی عارفی بابیان اینکه فضای رقابتی در حوزه نیروگاه‌های فسیلی در کشور وجود ندارد، خاطرنشان کرد: بخش خصوصی به سمت احداث نیروگاه‌های فسیلی کمتر رفته و در این زمینه باید با دولت رقابت کند. لذا فضای رقابتی مناسبی نیست، زیرا تعیین قیمت توسط دولت صورت می‌گیرد. قیمت سوخت دست دولت است و بخش خصوصی باید باقیمت تعیین‌شده از سوی دولت، محصول برق خود را تولید کند، درحالی‌که بخش خصوصی برای دریافت مطالبات خود از دولت با مشکلاتی مواجه است و در زمینه نیروگاه‌های فسیلی رقابتی وجود ندارد و بخش خصوصی متمایل به حرکت در این سمت نیست.

وی اعلام کرد: در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر بخش خصوصی تقریباً ورود کرده و رقابت در این بخش وجود داشته است، اما دولت هم در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر ورود داشته است. البته بخش خصوصی یک سری نکاتی را اعلام کرده که در صورت ورود دولت، این حوزه هم بهره‌مندی لازم را از حضور بخش خصوصی نخواهد برد و با حضور دولت، بخش خصوصی از آن خارج خواهد شد.

وی با اشاره به وضعیت سایر کشورها در زمینه مشارکت بخش خصوصی در حوزه انرژی، یادآور شد: در کشورهای دیگر مشوق‌های زیادی برای ورود بخش خصوصی ایجاد می‌کنند. به‌عنوان‌مثال در کشور آلمان در راستای حمایت از مردم برای رفتن به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر، سوبسیدهای خوبی برای افرادی که به این سمت رفتند در نظر گرفته‌شده و برق با قیمت خوبی از تولیدکنندگان خریداری می‌شود. علاقه‌مندی افراد به سمتی رفته که درصد بالایی از سبد انرژی‌شان، از انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین می‌شود. در تمامی دنیا وقتی قرار است کار خوبی عرضه شود، دولت‌ها مشوق‌هایی برای بخش خصوصی ایجاد می‌کنند، حمایت‌ها و قوانین بسیار تشویق‌کننده برای بخش خصوصی ایجاد می‌کنند و بخش خصوصی در سایه حمایت‌ها، ورود پیدا می‌کند. وقتی عرضه و تقاضا در بازار ایجاد شد؛ بخش خصوصی خودش راه را برای توسعه پیدا می‌کند. در کشور ما هم باید به همین شکل باشد.

یوسفی ادامه داد: دولت اگر بخواهد خود در حوزه انرژی تجدیدپذیر ورود پیدا کند و مداخله غیر مثبت داشته باشد، بخش خصوصی ورود پیدا نمی‌کند لذا امیدوارم دولت به‌جای مداخله، از بخش خصوصی حمایت کند و با تسهیلگری، موانع را از سر راه بخش خصوصی بردارد و این اعتماد را به بخش خصوصی بدهد که سرمایه‌گذاری‌اش در حوزه انرژی تجدیدپذیر در فضایی امن صورت گرفته و از این فضا می‌تواند بهره‌برداری لازم را داشته باشد.

قانون حمایتی کافی برای بخش خصوصی در حوزه انرژی وجود ندارد

وی تأکید کرد: تا این اتفاق نیفتد بخش خصوصی همیشه نگران است. نگرانی‌ها در حوزه تغییر قوانین، مداخله دولت و رقابت بخش خصوصی با دولت و … باعث می‌شود کمتر بخش خصوصی به سمت صنعت انرژی حرکت کند، زیرا حوزه انرژی هنوز در کشور ما یک حوزه دولتی و زیرساختی به شمار می‌رود، نه به‌عنوان یک صنعت و یک اقتصاد.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی مشهد سیاست‌های دولت در حمایت از بخش خصوصی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر را ناکافی دانست و گفت: قوانین برای حمایت از بخش خصوصی از سوی دولت در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر و نو کافی نیست و بیشتر در قالب مصوبه دولت این موضوعات را جلو برده و فعالان این حوزه نگران هستند که مبادا با تغییر دولت‌ها این مصوبات تغییر کند و متضرر شود.

وی بابیان اینکه قانون حمایتی کافی برای بخش خصوصی در حوزه انرژی وجود ندارد؛ گفت: حوزه انرژی در کشور دولتی است و دولت برای خودش قانون حمایتی تعریف نمی‌کند. لذا پیشنهاد می‌شود دولت به حوزه انرژی، به‌عنوان یک صنعت و بخش مولد نگاه کند و قوانین مربوط به حمایت از این صنعت را توسعه بدهد و از مجلس بخواهد برای حمایت از بخش خصوصی در حوزه انرژی کمک کند. دولت باید حضور خود را در حوزه صنعت انرژی کم‌رنگ کند و با حمایت دولت از بخش خصوصی، صنعت انرژی شکل بگیرد.

یوسفی عارفی پیشنهاد داد: اگر دولت می‌خواهد بخش خصوصی در این حوزه ورود پیدا کند باید اعتقاد به صنعت انرژی و اقتصاد انرژی داشته باشد و دست از مداخلات غیر مثبت بردارد و فضا را برای ورود بخش خصوصی هموار کند و موانع را از سر راه بردارد. در این میان منابعی که تاکنون دولت هزینه کرده را در اختیار بخش خصوصی قرار دهد تا این بخش با کمک منابع خود و منابع تسهیلاتی بتواند در این صنعت نوآوری ایجاد کرده و بهره‌وری را افزایش داده و هزینه‌ها را کاهش دهد تا مشکل ناترازی انرژی در کشور حل شود.

منبع: ایسنا