در دل گرانی خوراک، پتروشیمی زاگرس قد کشید؛ سود ۷.۶ همتی با جراحی ساختار

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، سال ۱۴۰۳ برای بسیاری از متانول‌سازان ایران، سالی سخت و پرچالش بود. افزایش شدید نرخ خوراک گاز، ناپایداری عرضه یوتیلیتی و قطعی‌های گسترده باعث شد حتی زمزمه‌هایی از زیان‌ده شدن برخی شرکت‌ها به گوش برسد. پتروشیمی زاگرس نیز از این قاعده مستثنی نبود و بارها مدیران آن نسبت به شرایط نامطلوب تولید و فروش هشدار داده بودند. با این حال، آنچه در صورت‌های مالی حسابرسی‌شده شرکت منتشر شده، تصویری کاملا متفاوت ارائه می‌دهد: سود خالص این شرکت نسبت به سال قبل، ۳.۵ برابر رشد کرده است.

اصلاحات عملیاتی در مرکز توجه

نخستین عامل این چرخش عملکردی را باید در بازنگری اساسی فرآیندهای تولید جست‌وجو کرد. پتروشیمی زاگرس با هدایت متین دیداری با هدف کاهش مصرف گاز و افزایش بهره‌وری، مجموعه‌ای از اقدامات اصلاحی را اجرا کردند؛ از جمله پروژه PSA و جمع‌آوری گازهای فلر در هر دو سایت تولیدی. استفاده مجدد از این گازها در فرآیند تولید، صرفه‌جویی چشم‌گیری را رقم زده است.

از سوی دیگر، کاهش چشم‌گیر هزینه‌های حمل‌ونقل نیز در دستور کار قرار گرفت. این شرکت با ادغام مسیرهای صادراتی، کاهش تعداد بنادر مبدا و مدیریت هوشمند زمان‌بندی‌ها، موفق شد هزینه‌های دموراژ را به‌شکل محسوسی کاهش دهد.

استفاده از قطعی‌ها برای اورهال؛ یک بازی معکوس

در اقدامی هوشمندانه، عملیات تعمیرات اساسی (اورهال) در همان بازه‌هایی انجام شد که گاز به طور طبیعی قطع بود. این اقدام نه‌تنها مانع کاهش بیشتر تولید شد، بلکه فرصتی برای تعویض تجهیزات حساس ایجاد کرد؛ تجهیزاتی که در گذشته موجب توقف‌های ناگهانی خط تولید شده بودند.

پشت پرده سودآوری: واقعیت‌های تلخ پابرجا هستند

با وجود ثبت درآمد عملیاتی ۲۴ هزار میلیارد تومانی و سود ناخالص ۷.۶ همت، بررسی دقیق‌تر صورت‌های مالی نشان می‌دهد که حاشیه سود این شرکت حدود ۳۰ درصد بوده است؛ رقمی که با توجه به سرمایه‌گذاری‌های سنگین شرکت و طرح‌های توسعه‌ای در دست اجرا – از جمله اتانول سنتزی، واحد ASU و احداث نیروگاه برق آنچنان چشم‌گیر تلقی نمی‌شود.

در واقع، آنچه بیش از همه به چشم می‌آید، فشار مداوم قیمت بالای خوراک گازی و سرویس‌های جانبی بر سودآوری شرکت است. حتی کاهش تولید به ۱.۷ میلیون تن در سال گذشته نشان‌دهنده این واقعیت تلخ است که در شرایط فعلی، تولید بیشتر به‌معنای زیان بیشتر است. این وضعیت به‌روشنی گویای آن است که فرمول اقتصادی تولید متانول در ایران به بازنگری جدی نیاز دارد.

به طور کلی باید گفت پتروشیمی زاگرس در سالی بحرانی موفق شد برخلاف جریان، خود را در موقعیت سودآوری قرار دهد. اما این دستاورد هرچند قابل‌توجه، پایدار نیست مگر آنکه سیاست‌های بالادستی در حوزه انرژی و خوراک نیز اصلاح شود. با این وضعیت، تکرار چنین عملکردی در سال‌های آینده نه به معجزه مدیریتی بلکه به تصمیم‌سازی در سطح کلان وابسته است.