جایگاه ایران در تجارت ال ان جی تغییر می کند؟

عرفان افاضلی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره تمرکز دنیا روی صادرات گاز از مسیر ال‌ان‌جی و جایگاه ایران در این حوزه اظهار داشت: در حالت کلی پیش‌بینی می‌شود که تقاضای نفت در سال ۲۰۳۰ به اوج خود برسد و بعد از آن تقاضا به سمت گاز طبیعی و سپس انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت کند.

وی با بیان اینکه طبق پیش‌بینی‌ها در سال ۲۰۳۰ تقاضا برای گاز طبیعی به ۴.۷ تریلیون متر مکعب خواهد رسید، افزود: مناسب‌ترین روش‌های انتقال گاز طبیعی برای احجام زیاد دو روش انتقال با خط لوله و ال‌ان‌جی است که روش انتقال به صورت ال‌ان‌جی به سبب امکان انتقال به مناطق دوردست نسبت به روش اول برتری دارد.

دبیر کل فدراسیون صادرات نفت با بیان اینکه صادرات ال‌ان‌جی سبب جهانی شدن گاز طبیعی می‌شود، گفت: بر اساس آخرین گزارشاتی که بی‌پی در سال ۲۰۲۱ منتشر کرده میزان صادرات گاز به صورت مایع و ال‌ان‌جی از میزان صادرات با خط لوله پیشی گرفته است.

وی ادامه داد: بر اساس آمار اتحادیه جهانی گاز در سال ۲۰۲۳ شاهد افزایش ۲.۱ درصدی تبادل جهانی ال‌ان‌جی بودیم که این تبادل به ۴۰۱ میلیون تن رسیده و صادرات ال‌ان‌جی نسبت به سال ۲۰۲۲؛ ۸.۴ میلیون تن افزایش و ۲۰ مارکت صادراتی را به ۵۱ مارکت وارداتی متصل کرده است و برای این فرایند تقریبا ۱۸۰ شرکت در دنیا مشارکت دارند.

افاضلی تصریح کرد: در سال ۲۰۲۳ امریکا با ۸۴.۵ میلیون تن، استرالیا با ۷۹.۶ میلیون تن، قطر با ۷۸.۲ میلیون تن و روسیه با ۳۹.۴ میلیون به ترتیب رتبه اول تا چهارم صادرات ال‌ان‌جی را داشته‌اند و اتحادیه اروپا با ۱۲۱ میلیون تن، چین ۷۱.۲ میلیون تن و ژاپن با ۶۶.۱ میلیون تن بزرگترین واردکنندگان ال‌ان‌جی در سال ۲۰۲۳ بوده‌اند.

وی اظهار داشت: رشد صادرات ال‌ان‌جی در سال ۲۰۲۳ تحت تاثیر امریکا با افزایش تقریبا ۹ میلیون تن، الجزایر با افزایش ۲.۸ میلیون تنی و موزامبیک با افزایش ۲.۶ میلیون تنی بوده است، پیش‌بینی می‌شود ظرف ۵ تا ۶ سال آینده این ظرفیت به ۷۰۰ میلیون تن برسد،از طرفی در سال ۲۰۲۳؛ ۱۶ ترمینال به ترمینال‌های وارداتی در دنیا اضافه شده و تعداد وسایل حمل ال‌ان‌جی هم به ۴۸ وسیله در سراسر جهان رسیده است.

دبیر کل فدراسیون صادرات نفت با بیان اینکه سهم ایران از صادرات گاز حدود یک درصد جهان است که جای تامل دارد، خاطرنشان کرد: در حال حاضر بیشترین حجم صادرات گاز در ایران به ترتیب به کشورهای ترکیه و عراق است. بازارهای صادراتی که برای ایران حائز اهمیت است بازار کشورهای همسایه و منطقه هستند اما خط لوله ایران به پاکستان به دلایل متعدد متوقف مانده و در حال حاضر این کشور به واردات ال‌ان‌جی روی آورده است، از طرفی قرار بود خط انتقال گاز ایران به پاکستان تا هند هم کشیده شود و بخشی از نیاز هند را نیز تامین کند که این اتفاق هم نیفتاد و وزارت نفت تصمیم گرفت خط لوله صادرات گاز به عمان را جایگزین این خط کند. بر این اساس، قرار بود خط لوله‌ای به طول ۱۳۰۰ کیلومتر با ظرفیت انتقال ۲۵ میلیون متر مکعب به عمان برود که نیاز به سرمایه‌گذاری و تامین مالی بین یک تا ۱.۵ میلیارد دلار داشت که این طرح هم به دلیل عدم تخصیص منابع کافی اجرا نشد.

به گفته وی؛ ایران دومین دارنده ذخایر گاز جهان، سومین تولیدکننده و چهارمین مصرف‌کننده گاز طبیعی در جهان است، به نظر می‌رسد در شرایط فعلی می‌تواند با بهینه‌سازی مصرف گاز، تنوع‌بخشی به سبد مصرف و رفع ناترازی بخشی از مارکت جهانی گاز را بدست بگیرد و نقش خود را در بازار انرژی جهان تقویت کند که البته این اقدام مستلزم استفاده از تکنولوژی، فناوری‌های بروز، سرمایه‌گذاری خارجی و بکارگیری وسایل حمل ال‌ان‌جی است که گاز ایران را به مناطق دورتری حمل کنند البته تحریم‌ها هم در این زمینه بی‌تاثیر نبوده و سبب عملکرد ضعیف ایران در زمینه ال‌ان‌جی شده است.

افاضلی بیان داشت: در حالت کلی همه این موارد نشان‌دهنده این است که ایران باید به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر شناخته شده جهان در حوزه گاز طبیعی وارد تولید ال‌ان‌جی شود تا بتواند فرصت از دست رفته را در زمینه نقش‌آفرینی برای صادرات این کالای استراتژیک برای خود بازآفرینی کند که لازمه آن رفع تحریم، استفاده از تکنولوژی و سرمایه‌گذاری خارجی و همچنین مدیریت رشد فزاینده مصرف گاز در داخل است.

منبع: ایلنا