تنش های خاورمیانه چه تاثیری بر بازار نفت گذاشت؟

به گزارش انرژی پرس، در نخستین ساعات بازگشایی بازارهای جهانی از آسیا، بهای معاملات نفت برنت برای تحویل در نوامبر، ۵۱سنت معادل ۷۱/۰‌درصد افزایش یافت و به ۷۲‌دلار و ۴۹‌سنت در هر بشکه رسید. این قرارداد روز دوشنبه منقضی می‌شود و قرارداد تحویل دسامبر، با ۵۰‌سنت معادل ۷/۰‌درصد افزایش، به ۷۲دلار و چهارسنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات نفت وست‌تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۴۳سنت معادل ۶۳/۰‌درصد افزایش، به ۶۸‌دلار و ۶۱سنت در هر بشکه رسید.

نفت برنت هفته گذشته حدود سه‌درصد و شاخص نفت آمریکا حدود پنج‌درصد کاهش داشت که تحت تاثیر نگرانی‌های فزاینده نسبت به دورنمای تقاضا بود. اقدامات محرک مالی جدیدی که چین برای تقویت اقتصاد متزلزل خود معرفی کرد، نتوانست به بازارها اطمینان دوباره دهد.

پریانکا ساچدوا، تحلیلگر ارشد بازار در شرکت فیلیپ نووا در این‌باره گفت:‌ هرچند عرضه اضافی، مایه نگرانی بازارهای نفت است اما بازارها از تشدید بحران در خاورمیانه و متاثر شدن عرضه این منطقه واهمه دارند.

تونی سایکامور، تحلیلگر بازار شرکت آی‌جی هم بر این باور است که قیمت نفت همچنان تحت تاثیر عوامل عرضه‌وتقاضا قرار خواهد داشت. با توجه به نزدیک شدن به زمان افزایش تولید اوپک‌پلاس در اول دسامبر، وست‌تگزاس اینترمدیت ممکن است کف قیمت را در ۶۱‌دلار تا ۶۲‌دلار تست کند. همچنین با وجود تسهیل سیاست پولی چین، معلوم نیست که آیا این اقدام به تقویت تقاضا برای سوخت در این کشور کمک خواهد کرد یا خیر.

همزمان تحلیلگران گروه بانکی ANZ در یادداشتی نوشتند: بازارها در روز دوشنبه، منتظر شنیدن اظهارات جروم پاول، رئیس فدرال‌رزرو درباره سرعت تسهیل سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا هستند. هفت‌مقام بانک مرکزی آمریکا هم قرار است هفته جاری صحبت کنند.

وزیر دفاع آمریکا به نیروهای نظامی خود اجازه حضور در خاورمیانه را داده است. پنتاگون در روز یکشنبه اعلام کرد، اگر ایران و حامیانش نیروها و منافع اسرائیل را هدف قرار دهند، واشنگتن هر اقدامی را که لازم باشد برای دفاع از مردمش انجام می‌دهد.

طرح اوپک و متحدانش در ائتلاف اوپک‌پلاس برای افزایش ۱۸۰‌هزار بشکه‌ای تولید نفت در ماه دسامبر و همچنین بالا رفتن صادرات نفت لیبی قیمت نفت را تحت فشار قرار داده است.

اتحاد برای نفت گران‌تر

افزایش قیمت نفت برای آمریکا که در حال کم کردن نرخ بهره و عبور از رکود ناشی از نرخ بهره بالا طی دوسال گذشته است، می‌تواند نرخ تورم در این کشور را بالا ببرد و سیاست‌های فدرال‌رزرو برای کاهش نرخ بهره را مختل کند. هرچقدر نفت گران‌تر برای آمریکا سنگین تمام می‌شود، افزایش قیمت نفت برای روسیه و اوپک‌پلاسی‌ها یک خبر خوب خواهد بود.

البته که نفت گران‌تر برای کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس از جمله عربستان یک موهبت محسوب می‌شود. محمدعلی خطیبی، نماینده پیشین ایران در امور اوپک با بیان اینکه اعراب با استفاده از تجارت نفت و گاز و واردات اقلام مختلف می‌توانند فشار زیادی به کشورهای حامی اسرائیل وارد کنند، به ایلنا گفته است: در این شرایط و با توجه به نزدیک شدن به فصل زمستان اگر اعراب متحد باشند کشورهای اروپایی و آمریکایی حامی اسرائیل را دچار چالش می‌کنند. هرچند ممکن است بازار تا حدی ملتهب و قیمت‌ها تحت نوسان قرار گیرد اما تا زمانی که یک اقدامی از جانب کشورهای صادرکننده نفت صورت نگیرد بیشتر تاثیرات روانی خواهد بود، ولی اگر این تاثیر روانی با اقدام عملی مثل قطع صادرات همانند اقدامی که در دهه‌۷۰ رخ داد و کشورهای عرب تصمیم گرفتند صادرات نفت خود را قطع کنند، بازار دچار اختلال و تنش خواهد شد و می‌تواند در قبال اقدامات رژیم صهیونیستی بازدارنده باشد.به گفته وی، در صورتی که کشورهای عرب و فروشنده نفت واکنشی نداشته و اقدام عملی صورت نگیرد تاثیر روانی کوتاه‌مدت بوده و نمی‌تواند پایدار باشد.

نماینده پیشین ایران در امور اوپک براین باور است:«قطعا این پتانسیل در کشورهای صادرکننده نفت وجود دارد که با ابزار نفت بر رژیم صهیونیستی و کشورهای حامی آنها فشار وارد کنند. البته غیر از نفت، کلا می‌توانند تجارت با این کشورها را مختل کنند. اکنون حجم عظیمی از واردات کشورهای عرب از کشورهای اروپایی و آمریکایی صورت می‌گیرد. بنابراین اگر این کشورها تصمیم بگیرند واردات خود را محدود کنند درواقع می‌توانند از نظر تجاری با محدود کردن واردات و صادرات خود فشار زیادی به کشورهای حامی اسرائیل وارد کنند اما به دلایل مباحث سیاست و همچنین منافع اقتصادی تعلل می‌کنند.»

خطیبی می‌گوید: اعراب با استفاده از تجارت نفت و گاز و واردات اقلام مختلف می‌توانند فشار زیادی به کشورهای حامی اسرائیل وارد کنند، در این شرایط و باتوجه به نزدیک شدن به فصل زمستان اگر اعراب متحد باشند کشورهای اروپایی و آمریکایی حامی اسرائیل را دچار چالش می‌کنند، در حال حاضر کشورهای صادرکننده عرب حجم قابل‌توجهی از نفت خود را به اروپا و آمریکا می‌فرستند و حجم قابل‌توجهی از واردات‌شان هم از این کشورهاست. بنابراین با توقف واردات و صادرات می‌توانند فشار قابل‌توجهی وارد کرده و اسرائیل را واردار کنند که دست از نسل‌کشی بردارد. ما در تاریخ غیر از جنگ جهانی شاهد فجایعی به این شکل نبوده‌ایم که مناطق مسکونی را تحت حمله و تعرض قرار دهند و مجامع بین‌المللی هم متاسفانه سکوت کرده و هیچ فشاری وارد نکنند، حتی شاهدیم تعدادی از کشورهای مسلمان برخی اقلام مورد نیاز اسرائیل را تامین هم می‌کنند.

به گفته او، به هر حال اگر مسلمانان متحد شوند خیلی اقدامات در مقابل اسرائیل می‌توان انجام داد اما فعلا هر کشوری به طریقی از این اتحاد گریزان است و سعی می‌کند روابط خود را با اروپا و آمریکا مستحکم کند و تا زمانی که شرایط به این شکل است، اسرائیل فشار وارد می‌کند که به اهداف خود برسد و در این بین مقصران اصلی کشورهای اسلامی هستند که کمک نمی‌کنند.

برگ برنده اوپک

هرچند آنچه اعضای اوپک در نشست‌های اخیر خود دنبال کرده‌اند، محدودیت در تولید نفت بوده است، با این حال بنابه گفته تحلیلگران بازار، اگر سیاست‌های انقباضی ادامه داشته باشد، طبیعتا از افزایش قیمت‌ها پشتیبانی خواهد کرد.

خطیبی درباره اقدامات کنترلی کشورهای تولیدکننده برای ثبات و افزایش قیمت نفت براین باور است که «‌اوپک با اعمال روش‌هایی در حال متعادل کردن بازار است، بر این اساس برای اعضا سهمیه تعیین کرده و با بالانس کردن عرضه و تقاضا کشورهای تولیدکننده را متقاعد می‌کند از قیمت نفت دفاع کنند. روش دیگر کاهش داوطلبانه است که کشورهایی که این امکان را دارند سهمیه تولید و عرضه خود را کاهش داده و به قیمت کمک کنند. به این ترتیب برخی کشورها علاوه‌بر اینکه سهمیه را رعایت کرده‌اند، کاهش داوطلبانه نیز داشته‌اند. بنابراین تا زمانی که این اقدامات ادامه دارد، می‌توانیم امیدوار باشیم که قیمت نفت در سطح فعلی ادامه داشته و نوسان خیلی محدود باشد. ما شاهد بودیم که اوپک‌پلاس به‌طور موفقیت‌آمیزی توانسته از قیمت نفت دفاع کرده و مانع از سقوط آن شود به‌طوری که مدتی است قیمت نفت در حدود نوسان بین ۸۰‌دلار بوده و این ناشی از مدیریت عرضه است.»

خطیبی می‌گوید: «‌مدیریت عرضه تا آخر سال میلادی ادامه دارد و هر بار هم تمدید می‌شود. ما باید تا اجلاس آینده صبر کنیم که تصمیم جدید چه خواهد بود، تا آن زمان بازار اوپک مدیریت‌شده خواهد بود؛ یعنی یک مدیریت براساس عرضه‌وتقاضا و سهمیه کشورها و مدیریت دیگر بحث کاهش داوطلبانه است. تا زمانی که این مدیریت ادامه دارد قیمت نفت در همین سطوح باقی می‌ماند مگر اینکه کاهش داوطلبانه منتفی شود، در این صورت روی قیمت تاثیر دارد. در هر حال رعایت سهمیه از سوی کشورها نقطه کلیدی است که می‌تواند ثبات را در بازار حفظ کند.»

منبع: جهان صنعت