تنش‌ها در خاورمیانه؛ نمک پاشیدن بر زخم بازارهای انرژی

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، کارشناسان حوزه انرژی هشدار می‌دهند که در صورتی که درگیری‌های خاورمیانه به یک جنگ منطقه‌ای گسترده تر تبدیل شود، ممکن است بازارهای نفت به دلیل ترس از اختلالات عمده به رشد قیمت ادامه دهند. این در حالی است که قیمت نفت خام در هفته گذشته نزدیک به ۹ درصد افزایش یافت که به دنبال تشدید قابل توجه درگیری‌های خاورمیانه، بزرگ‌ترین افزایش هفتگی از مارس ۲۰۲۳ را به خود اختصاص داد.

قابلیت‌های جلوگیری از فروپاشی

برخی از تحلیلگران بر این باورند که ظرفیت اضافی اوپک پلاس و تولید ایالات متحده می‌تواند هرگونه شوک عرضه فوری را جبران کند. با این حال، یک درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر در خاورمیانه می‌تواند به اختلالات طولانی‌مدت در بازارهای نفت منجر شود. این در حالی است که به نظر می‌رسد در حال حاضر تنش‌ها یا دستکم چشم‌انداز درگیری‌های گسترده تا حدی فروکش کرده باشد، با این همه نباید این احتمال را نادیده گرفت که کوچکترین جرقه در این انبار باروت می‌تواند به انفجاری بی‌امان و دومینویی بینجامد.

در معاملات اولیه معاملات روز دوشنبه، قیمت نفت اندکی کاهش یافت، به طوری که معاملات آتی برنت با ۰.۳۵ درصد کاهش به ۷۷.۷۸ دلار در هر بشکه رسید، در حالی که معاملات آتی وست تگزاس اینترمدیت در نایمکس با ۰.۲۳ درصد کاهش به ۷۴.۲۱ دلار در هر بشکه در ساعت ۶:۲۴ صبح به وقت اروپای مرکزی رسید.

بنا به گزارش‌ها، اوپک پلاس به‌عنوان یکی از اهرم‌های ممناعت از اعمال شوک و فشار به بازارهای انرژی در نظر گرفته شده است، هرچند که باید این نکته را نیز مد نظر قرار داد که حجم درگیری‌های احتمالی می‌تواند آنچنان فراگیر شود که حتی اوپک نیز نتواند از تاثیرات مخرب آن جلوگیری کند.

یورو نیوز در گزارشی عنوان کرد که صادرات نفت ایران به بالاترین میزان در چند سال اخیر یعنی ۱.۷ میلیون بشکه در روز رسیده است که حداقل ۲ درصد از عرضه جهانی را تشکیل می‌دهد. بنا به اظهارات کارشناسان حوزه انرژی، آمریکا می‌تواند با افزایش تولید و عرضه از سکته سریع بازارها جلوگیری کند، هرچند که این مسئله نمی‌تواند مانع از اثرگذاری بلندمدت این مسئله بر بازارهای انرژی شود. به گفته «والاس هاگ»، تحلیل‌گر بازارهای مالی، هرگونه درگیری گسترده در خاورمیانه می‌تواند وضعیت را از کنترل خارج کند، خاصه به این خاطر که در حال حاضر بازارهای نفتی اوضاع چندان بهنجاری ندارند و تنش ممکن است تیر خلاصی بر روند بی‌بندوباری در این حوزه باشد.

چشم‌انداز تیره و تار

طی یک سال گذشته قیمت نفت خام بین ۶۶ تا ۹۶ دلار در هر بشکه در نوسان بوده است و در سپتامبر به پایین‌ترین حد خود در ۱۶ ماه گذشته رسیده است، چراکه نگرانی‌های اقتصادی بر ریسک‌های ژئوپلیتیکی سایه انداخته است.

تقاضای ضعیف چین و داده‌های ضعیف اقتصادی چشم‌انداز بازارهای نفت را در سال جاری کاهش داده است. با این حال، تشدید تنش اخیر در خاورمیانه ترس از اختلال در عرضه را دوباره افزایش داده است، زیرا درگیری می‌تواند به طور بالقوه به یک جنگ منطقه‌ای گسترده‌تر تبدیل شود. «کلوین وانگ»، تحلیلگر ارشد بازار در موسسه «اواندا»، اظهار داشت: «هیچ نشانه یا فعالیت دیپلماتیک قابل‌مشاهده‌ای از تنش‌زدایی ‌خصومت‌ها در خاورمیانه حمایت نمی‌کند. این مسئله خود نشان می‌دهد که تا به اینجای کار هم بازارها آسیب بسیار دیده‌اند و حال این امکان وجود دارد که وضعیت از این نیز بدتر شود.»

این تحلیل‌گر همچنین تاکید کرد که داده‌های میزان اشتغال در بخش غیر کشاورزی ایالات متحده که جمعه گذشته منتشر شد، ایده یک سقوط اقتصادی کم‌وبیش آرام را تقویت کرده و حرکت صعودی قیمت‌ها را به بازارهای نفت بار کرده است. از نقطه نظر فنی، قیمت نفت برای اولین بار در دو ماه پس از جهش هفته گذشته از میانگین متحرک ۵۰ روزه بالاتر رفت. بر اساس داده‌های موجود، موقعیت‌های خرید خالص نفت خام برنت در هفته منتهی به اول اکتبر بیش از ۲۰۰۰۰ قرارداد افزایش یافته است.

این در حالی است که با افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی که منجر به افزایش قیمت نفت و تقویت ذخایر انرژی و دفاعی شد، احساس ریسک در بازارهای جهانی حاکم شد. اگر وضعیت ژئوپولتیکی از کنترل خارج شود، کارشناسان معتقدند که این رویکرد نه‌تنها ادامه پیدا کرده، بلکه روندی صعودی و غیرقابل‌بازگشت به خود می‌گیرد.

بر این اساس، در صورت وقوع درگیری‌های فراگیر، دارایی‌های امن‌ مانند طلا و دلار آمریکا، می‌توانند بیشتر تقویت شوند، در حالی که دارایی‌های پرریسک‌تر، مانند سهام فناوری، ممکن است تحت فشار قرار گیرند. همچنین با افزایش نگرانی ها در مورد تاثیر افزایش قیمت انرژی بر اقتصاد اروپا، یورو ممکن است به تضعیف در برابر دلار آمریکا ادامه دهد.